Theo Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ, người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy chỉ được chở tối đa một người, trừ bốn trường hợp ngoại lệ gồm chở người bệnh đi cấp cứu, áp giải người vi phạm pháp luật, chở trẻ em dưới 12 tuổi hoặc chở người già yếu và người khuyết tật.
 |
Nghị định 168 quy định mức phạt từ 400.000 - 600.000 đồng đối với hành vi chở quá số người cho phép. Tuy nhiên, trường hợp chở trẻ dưới 6 tuổi ngồi phía trước người lái không bị xử phạt. Nếu vi phạm bằng cách để trẻ từ 6 tuổi trở lên ngồi phía trước, tài xế sẽ bị phạt từ 8-10 triệu đồng, kèm hình phạt bổ sung là tước giấy phép lái xe từ 10-12 tháng. Đặc biệt, nếu vi phạm này gây tai nạn, tài xế sẽ bị phạt tăng lên 10-14 triệu đồng và trừ 10 điểm trên giấy phép lái xe.
Bên cạnh đó, luật cũng quy định rõ về việc chở trẻ em trên ô tô. Trẻ dưới 10 tuổi và có chiều cao dưới 1,35 mét không được ngồi cùng hàng ghế với người lái xe (trừ trường hợp xe chỉ có một hàng ghế). Người lái xe phải sử dụng hoặc hướng dẫn sử dụng thiết bị an toàn phù hợp cho trẻ. Mức phạt áp dụng cho hành vi vi phạm này là từ 800.000 - 1.000.000 đồng. Nếu tài xế xe kinh doanh vận tải chở trẻ mà không có dây đai an toàn hoặc ghế ngồi phù hợp, mức phạt sẽ tăng lên 1-2 triệu đồng, trong khi cá nhân hoặc tổ chức cung cấp dịch vụ vận tải sẽ bị phạt từ 3-8 triệu đồng. Các quy định này sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.
Theo ông Dương Kim Tuấn, chuyên gia thuộc Trung tâm Nghiên cứu chính sách và phòng chống chấn thương, Đại học Y tế công cộng, trẻ em ngồi ghế trước trên ô tô dễ gặp nguy hiểm khi xảy ra va chạm, bởi vị trí này chịu nhiều tác động và có nguy cơ bị văng ra ngoài hoặc bị ảnh hưởng bởi túi khí. TS. Dương Khánh Vân, cán bộ kỹ thuật của Tổ chức Y tế Thế giới, cũng cho biết rằng việc sử dụng ghế an toàn cho trẻ giúp giảm ít nhất 60% nguy cơ tử vong khi xảy ra va chạm. Đặc biệt, trẻ từ 8-12 tuổi sử dụng đệm nâng có thể giảm tới 19% các chấn thương không gây tử vong so với việc chỉ dùng dây an toàn.
Dù có ý kiến cho rằng chi phí trang bị ghế an toàn là rào cản, các chuyên gia nhận định đây không phải là trở ngại lớn đối với những người sở hữu ô tô. Hiện nay, thiết bị an toàn cho trẻ em có giá phổ biến từ 4-5 triệu đồng, có thể sử dụng lâu dài và mang lại hiệu quả vượt trội trong việc bảo vệ trẻ em khi tham gia giao thông.