“Đêm nay gần như là đêm cuối cùng của con còn sống ở Hà Nội trong những ngày chờ đợi…Con biết và rất hiểu việc của con sẽ làm ngày mai không phải đơn giản mà vô cùng khó khăn, gian khổ, kể cả nguy hiểm đến tính mạng nhưng điều đó không làm con sợ hãi, lùi bước mà chỉ tăng thêm nghị lực…”.

Đó là những dòng thư viết vội của Thiếu tướng, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Đào Trọng Hùng khi mới 21 tuổi gửi về cho gia đình, khi biết ngày mai sẽ lên đường hành quân chi viện cho chiến trường miền nam mà không thể về để tạm biệt gia đình.

Đọc thư khó có thể tin được đây là lá thư của chàng trai mới 21 tuổi, chưa mấy trải sự đời mà ngùn ngụt ý chí và lý tưởng, sẵn sàng dấn thân, sẵn sàng chấp nhận thử thách, chấp nhận hy sinh vì độc lập, thống nhất đất nước, vì lợi ích chung của dân tộc.

Dù biết là khó khăn, biết là gian khổ, biết là đi nhưng chưa chắc đã hẹn được ngày về, ở tuổi 21, tuổi đẹp nhất của cuộc đời ông đã sớm nhận ra chân lý “không có hạnh phúc nào bằng được đứng trên trận tuyến đánh quân thù, không có vinh dự nào bằng được đánh thắng giặc Mỹ xâm lược, bảo vệ độc lập, tự do cho Tổ quốc”. Có lẽ chính vì vậy mà trong không khí sục sôi của cả nước ra trận “Xẻ dọc Trường Sơn, đi cứu nước”, Đào Trọng Hùng cũng như các đồng đội là hàng vạn chiến sĩ công an lúc bấy giờ sẵn sàng đi “chia lửa” quyết hiến dâng, thanh xuân, tuổi trẻ, chiến đấu vì lý tưởng và sự thôi thúc của con tim mà không một chút do dự.

 Đồng chí Đào Trọng Hùng khi còn trẻ. Ảnh: NVCC

“Là thế hệ thanh niên sinh ra trong thời chiến, tôi nghĩ là quyết định của tôi lúc đó cũng hết sức bình thường, không có gì đặc biệt”. Khi được hỏi lý do tại sao mới 21 tuổi mà ông lại quyết tâm và dám dấn thân như vậy, ông chỉ trả lời khiêm nhường và giản dị như chính con người ông vậy.

Ở cái tuổi “thất thập cổ lai hy”, con cháu đề huề, nhưng dường như thời gian đang bỏ quên người chiến sĩ an ninh giải phóng năm xưa, trông ông trẻ hơn so với tuổi. Ông bảo “có lẽ vì do thói quen của chất lính năm xưa, sống đơn giản, mộc mạc khiến ông luôn an yên, thanh thản với cuộc sống hằng ngày”.

 Lá thư của Thiếu tướng, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Đào Trọng Hùng được in trong cuốn "Những lá thư thời chiến công an nhân dân". Ảnh: VƯƠNG NAM

“…Chỉ còn một ngày một đêm nữa thôi con sẽ rời xa nơi này để đi vào một mảnh đất xa xôi, nơi đấy chiến sự đang diễn ra ác liệt… Nhưng chính nơi đất mới, mới là nơi thử thách để chính con thấy rõ con hơn cũng như mọi người thấy rõ con hơn...  Cuộc chiến đấu mới sẽ làm cho con trưởng thành hơn về mọi mặt, sẽ làm cho con vững vàng hơn trong cuộc sống... Con dám nghĩ đến những điều bất hạnh, dám nghĩ đến sự hy sinh nhưng con rất hiểu sự cần thiết của sự hy sinh đó…”.

Bức thư được cha ông là cụ Đào Trọng Hằng cất giữ như báu vật. Thỉnh thoảng nhớ con, cụ lại mang ra đọc và để dạy bảo các con, các cháu sau này. Bức thư nay đã trở thành kỷ vật, được lưu giữ trong Bảo tàng Công an nhân dân, trở thành tài sản, di sản chung vô giá của dân tộc. 

 

Những nét chữ cũng đã nhòe theo thời gian nhưng từng dòng, từng chữ dường như đã được ông khắc trọn trong tim. Ông bảo “thường ngày mình chẳng mấy khi thể hiện tình cảm, đi công tác xa nhà cũng ít khi viết thư, chỉ có lần này khi nhận lệnh vào nam do thời gian gấp không được về qua nhà nên viết vội vào quyển sổ và nhờ gửi về cho gia đình”.

Bức thư là kết quả của cả đêm không ngủ, mỗi dòng viết ra chất chứa bao nỗi niềm và tình cảm dồn nén mà ngày thường ông không dễ gì cất lên được. Chỉ khi đối mặt giữa sự sống và cái chết, những tình cảm vốn được cất giấu sâu thẳm trong tim, dồn nén bao ngày mới bật lên thành những lời chất chứa thương yêu và nhiều quyết tâm đến như vậy.

Đi học xa gia đình từ lúc 17 tuổi, lại là con lớn trong gia đình đông anh em. Bố bận việc nhà nước, mọi việc trong gia đình hầu như đều do người mẹ tảo tần gánh vác. Vì thế khi ra đi ông vẫn đau đáu vì “Gia đình khó khăn, chưa đỡ đần được gì cho cha mẹ, tôi lại phải vào chiến trường không biết sống chết ra sao nên nỗi day dứt lớn nhất của tôi lúc đó cũng chính là mẹ”. Có lẽ vì thế mà trong bức thư viết vội ông nhắc tới đấng sinh thành với lòng kính thương và biết ơn vô hạn.

Đồng chí Đào Trọng Hùng chụp cùng mẹ và các em tháng 3/1975. Ảnh: NVCC 

Sinh ra và lớn lên ở quê hương xã Nhân Mỹ Anh hùng thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp, được nuôi dưỡng và trưởng thành trong môi trường gia đình giàu truyền thống cách mạng, bố mẹ đều tham gia kháng chiến chống Pháp và có chú ruột là Đào Quang Hải tham gia quân đội chống Pháp, hy sinh tại mặt trận Ninh Bình khi mới 16 tuổi. Có lẽ chính truyền thống gia đình và miền quê “địa linh nhân kiệt” anh hùng đã hun đúc và tôi luyện nên một Đào Trọng Hùng đầy bản lĩnh và nhiệt huyết “…ưa những gì khó khăn thử thách, những việc lớn, những gì nguy hiểm cần đến sự hy sinh” (trích trong bức thư).

Thế nhưng bên trong con người cứng cỏi ấy là một tâm hồn chan chứa yêu thương. Khi ra đi, ông không quên nhờ bố mẹ gửi lời chào đến bà con, họ hàng, làng xóm. Còn đối với 4 đứa em Dũng-Dung-Dinh-Quyên, ông căn dặn từng đứa với trách nhiệm và tình cảm của người anh cả.

Chỉ là những lời giản dị, mộc mạc, những suy nghĩ, những tâm lý rất đỗi đời thường nhưng trong thời khói lửa, những dòng tâm sự chân thật ấy đã trở thành những suy nghĩ, tình cảm, lý tưởng chung của cả một thế hệ ra trận, “chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh”, sẵn sàng cống hiến, thậm chí là tận hiến “Vì miền nam ruột thịt”, vì độc lập dân tộc, thống nhất đất nước.

 

17 tuổi Đào Trọng Hùng vào nhập học tại Trường Cảnh sát nhân dân Trung ương. Đầu năm 1972, khi đang là học viên tại trường thì cũng là lúc giặc Mỹ điên cuồng tấn công phá hoại miền bắc lần thứ hai nhằm ngăn chặn tuyến đường chi viện cho cách mạng giải phóng miền nam. Để bảo đảm thông suốt tuyến đường huyết mạch bắc-nam, nhà trường điều động gấp các học viên về cơ sở và học viên Đào Trọng Hùng cũng được điều về làm Cảnh sát giao thông tại Công an thị xã Phủ Lý, tỉnh Nam Hà cũ.

Thời gian này, nơi ông công tác cũng là trọng điểm phá hoại của không quân Mỹ. Mỗi ngày, chúng rải cơ man nào là bom đạn hòng san bằng thị xã, ngăn chặn đường tiếp tế từ bắc vào nam. Trong khói lửa đạn bom, Đào Trọng Hùng cùng đồng đội hướng dẫn, điều phối giao thông, cứu người, cứu hỏa, cứu hàng hóa, phân luồng cho các đoàn xe của quân đội hành quân. Với tinh thần trách nhiệm cao luôn gương mẫu đi đầu trong các hoạt động, ông đã nhiều lần cùng đồng đội được cấp trên khen thưởng, tuyên dương thành tích trên Đài Tiếng nói Việt Nam. 

Bảo đảm trật tự an toàn giao thông, duy trì thông suốt huyết mạch giao thông và các tuyến vận tải chiến lược là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng và cũng đầy cam go đối với lực lượng Cảnh sát giao thông trong kháng chiến chống Mỹ. Ảnh tư liệu: Công an TP Hà Nội 

Cuối năm 1972, trước yêu cầu mới của cuộc cách mạng, tổ chức tuyển chọn, điều động biên chế Đào Trọng Hùng về công tác tại Cục Trinh sát ngoại tuyến với nhiệm vụ là trinh sát hoạt động nghiệp vụ, bí mật đã cùng đồng đội, đơn vị góp phần giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội của địa bàn Thủ đô Hà Nội cũng như miền bắc giai đoạn đó.

Đầu năm 1975, tình hình chiến sự ở miền nam hết sức ác liệt, khẩn trương, cần chi viện sức người, sức của để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược, giải phóng hoàn toàn miền nam, thống nhất đất nước. Lực lượng Công an nhân dân Việt Nam trong đó có lực lượng Trinh sát ngoại tuyến đã cử nhiều cán bộ, chiến sĩ tham gia chi viện cho An ninh miền nam. Đào Trọng Hùng khi đó mới 21 tuổi đã xung phong và sát cánh với đồng đội hành quân vào nam. 

Thiếu tướng, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Đào Trọng Hùng chia sẻ với phóng viên Báo Nhân Dân. Ảnh: VƯƠNG NAM 

Chia sẻ về kỷ niệm đặc biệt trong cuộc đời, Thiếu tướng Đào Trọng Hùng cho biết: “Lúc đó không khí cả nước trong chiến tranh nên tôi cũng như thế hệ thanh niên sẵn sàng ra chiến trường. Trước khi được điều động tham gia đoàn cán bộ chi viện cho chiến trường miền nam chúng tôi đã được Bộ Công an mở các lớp học cấp tốc. Chúng tôi được đồng chí Bộ trưởng Trần Quốc Hoàn và lãnh đạo Bộ Công an trực tiếp giảng dạy, được trang bị đầy đủ phương tiện quân tư trang, vũ khí sẵn sàng vào chiến trường, sẵn sàng vì miền nam ruột thịt”.

Chi viện cho an ninh miền nam, tham gia Chiến dịch Hồ Chí Minh, đi theo Đoàn vận tải 559 của quân đội, nhiệm vụ cụ thể của ông lúc đó là tiến thẳng vào Sài Gòn-Gia Định nay là Thành phố Hồ Chí Minh, cùng với đồng đội nếu giải phóng thì sẽ tiếp quản các nơi liên quan đến mục tiêu trọng yếu.

“May mắn đoàn của tôi khi vào sát Sài Gòn thì được tin chính quyền ngụy đầu hàng, miền nam được giải phóng nên chúng tôi lại nhận nhiệm vụ mới là bảo vệ chính quyền cách mạng non trẻ. Sau khi cả đoàn tiếp quản Tổng nha Cảnh sát quốc gia ngụy, lãnh đạo lại giao nhiệm vụ, xuống các khu dân cư, nắm tình hình, bảo vệ trật tự trị an cho vùng giải phóng; bí mật bảo vệ Lễ ra mắt của Ủy ban Quân quản Thành phố Sài Gòn - Gia Định, Ngày lễ diễu binh, diễu hành chào mừng giải phóng miền nam thống nhất đất nước tại khu vực Dinh Độc Lập”. 

 Bộ đội ta đánh chiếm sân bay Buôn Ma Thuột trong Chiến dịch Tây Nguyên - Mở đầu cho cuộc Tổng tiến công mùa Xuân năm 1975. (Ảnh: TTXVN)

Trong vai trinh sát, để thực hiện các chuyên án ông phải hóa thân vào nhiều vai khác nhau, phải đối mặt với muôn hình, vạn trạng những hiểm nguy lúc nào cũng có thể ập đến từ các loại tội phạm. Do vậy, yêu cầu đầu tiên đối với người lính trinh sát chính là sự gan dạ, mưu trí, dũng cảm và bản lĩnh vững vàng.

Thế nhưng khi hỏi về những chiến công ông chỉ nói: Chiến công của trinh sát ngoại tuyến là chiến công của tập thể. Công việc của trinh sát ngoại tuyến là những công việc thầm lặng và bí mật không thể giãi bày. Nhưng có lẽ ai cũng hiểu, sau khi miền nam giải phóng, mọi thứ còn hỗn độn, để thiết lập an ninh trật tự, để người dân thực sự được sống trong cảnh thanh bình, chắc chắn có sự đóng góp rất lớn của đội ngũ những trinh sát ngoại tuyến trong đó có trinh sát Đào Trọng Hùng. 

 

Từ cuối năm 1978 đầu năm 1979 tình hình biên giới phía bắc có nhiều bất ổn, phức tạp. Khi Trung Quốc đưa quân tấn công toàn tuyến biên giới giữa hai nước, Bộ Công an tiếp tục điều động cán bộ, chiến sĩ tăng cường cho các tỉnh biên giới. Khi đó đang công tác tại Cục Ngoại tuyến, Đào Trọng Hùng lại một lần nữa xung phong tăng cường cho công an tỉnh biên giới phía bắc Hoàng Liên Sơn (cũ), làm cảnh sát hình sự, rồi trinh sát chống gián điệp, phản động…, tham gia các chuyên án và vụ án mà lãnh đạo chỉ đạo tại các vùng giáp biên giới phía bắc.

Chính ngay vùng chiến sự, không ít lần cận kề giữa sự sống và cái chết nhưng Đào Trọng Hùng vẫn không hề nao núng, dũng cảm, mưu trí, nỗ lực vượt khó hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Những năm tháng khó khăn cùng đồng đội phải thâm nhập địa bàn phụ trách bám dân, bám bản, mỗi chuyến đi là một hành trình gian khổ. 

Lực lượng công an vũ trang dũng cảm chiến đấu tại khu vực Đồng Đăng, tỉnh Lạng Sơn. (Ảnh: Tạ Hải/TTXVN) 

Gian khổ, khó khăn là vậy nhưng sau chiến sự vào tháng 2/1979, Đào Trọng Hùng cùng các đồng đội vẫn quyết tâm bám địa bàn để tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng, động viên bà con ở lại giữ đất, giữ làng. Cùng đồng đội tham gia bắt giữ nhiều đối tượng trong các chuyên án, vụ án, các đối tượng xâm nhập qua biên giới trái phép…đấu tranh xử lý được kịp thời.

Trong ký ức của ông, đó cũng là khoảng thời gian nhiều kỷ niệm nhất khi được gắn bó máu thịt với bà con. Ông ví, được đồng bào bao bọc, chở che, bảo vệ khi làm nhiệm vụ khiến tình quân dân thêm bền chặt chính là tấm khiên bảo vệ biên cương. 

Một tổ trinh sát trên đường tác nghiệp năm 1979. Ảnh: Nguyễn Trân – TTXVN 

Dù đã gần 50 năm nhưng Đào Trọng Hùng không thể nào quên gia đình anh chị Tẩn Chỉn Phù người dân tộc Dao Đỏ tại xã biên giới A Lù, huyện Bát Xát, tỉnh Hoàng Liên Sơn (cũ) đã bao bọc, chở che khi ông cùng đồng đội phụ trách địa bàn, lăn lộn xây dựng phương án chiến đấu, để nắm các đối tượng xâm nhập từ bên kia biên giới sang địa bàn đất nước chúng ta. Và cho đến giờ ông vẫn có sự liên lạc, thăm hỏi, giúp đỡ cho con cái trong gia đình như về Hà Nội khám,chữa bệnh… 

 Những người dân tham gia lực lượng vũ trang trong cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía bắc. Ảnh: Tạ Hải - TTXVN

Những năm tháng tăng cường ở biên giới phía bắc không ít lần chứng kiến bạn bè, đồng đội ngã xuống giữ từng tấc đất biên cương, ông hiểu hơn ai hết thế nào là mất mát và giá trị của sự hy sinh.

“Những khó khăn thử thách, những việc nguy hiểm cần đến sự hy sinh… lại làm tôi trưởng thành hơn về mọi mặt và vững vàng hơn trong cuộc sống”. Phải chăng đó chính là chất riêng để làm nên một Cục trưởng Cục Ngoại tuyến, một Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Đào Trọng Hùng sau này. 

 

Với nhiệt huyết, đam mê cống hiến cả cuộc đời cho sự nghiệp bảo đảm an ninh trật tự và công tác ngoại tuyến, từ năm 1993 đến năm 2014 trải qua các cấp lãnh đạo từ cấp phòng cho tới Cục trưởng Cục Ngoại tuyến, Bộ Công an, ông luôn thể hiện bản lĩnh, trách nhiệm, trí tuệ, sáng tạo thông qua các chuyên án lớn và các quyết sách ngoại tuyến tối ưu, góp phần quan trọng tạo nên những thành công trong đấu tranh bảo vệ vững chắc an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự an toàn xã hội.

Những chuyên án lớn của lực lượng an ninh nhân dân mà ông trực tiếp tham gia chỉ đạo đấu tranh đối với các đối tượng tình báo, gián điệp phản động chính trị, đối tượng hình sự ma túy… là những dấu ấn đặc biệt xuất sắc đã giúp cho Cục Ngoại tuyến được nhận cờ thi đua, đơn vị dẫn đầu toàn ngành công an, được Chủ tịch nước trao tặng Huân chương Hồ Chí Minh, danh hiệu đơn vị anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. 

 Bộ trưởng Bộ Công an - Đại tướng Lương Tam Quang với các đại biểu dự Lễ kỷ niệm 70 năm Ngày truyền thống lực lượng ngoại tuyến (10/10/1954-10/10/2024). 

Không những thế, khi ở cương vị đứng đầu Cục Ngoại tuyến, ông còn đề xuất và xây dựng nhiều dự án trọng điểm góp phần nâng cao hiệu quả công tác trinh sát ngoại tuyến.

Đặc biệt, ông đã chỉ đạo và triển khai dự án nhằm trang bị những phương tiện kỹ thuật hiện đại cho cán bộ ngoại tuyến, hỗ trợ đắc lực cán bộ chiến sĩ trong quá trình thực hiện công tác…

Nhiều giải pháp đã mang lại hiệu quả cao, thể hiện cách làm sáng tạo, linh hoạt trong triển khai thực hiện các biện pháp nghiệp vụ, giúp tiết kiệm nhiều tỷ đồng cho ngân sách Nhà nước, tạo thành thế trận ngoại tuyến liên hoàn trong toàn quốc...

Có thể nói trên tất cả các lĩnh vực được giao ông đều hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, các đơn vị ông phụ trách liên tục được công nhận đơn vị quyết thắng, được nhận cờ thi đua xuất sắc và nhiều huân, huy chương các loại. Năm 2014, Thiếu tướng, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Đào Trọng Hùng nhận quyết định nghỉ hưu.

Trở về với đời thường, ông vẫn giữ vững phẩm chất của người lính xung kích năm xưa, sống giản dị, đầm ấm bên gia đình, con cháu. 

Ban liên lạc Công an chi viện chiến trường miền nam thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, cứu nước Bộ Công an thăm hỏi các đồng đội. 

Hai lần từ “tuyến lửa” trở về lành lặn, ông không thể nào quên những đồng đội, đồng chí vẫn còn nằm lại nơi chiến trường lạnh lẽo, những người trở về quê hương nhưng mang thương tật suốt đời, phải chịu di chứng chiến tranh, hoàn cảnh kinh tế gia đình gặp nhiều khó khăn, thiếu thốn… Để giúp xoa dịu bớt nỗi đau mất mát đó, được sự động viên của đồng chí, đồng đội, năm 2015 ông tham gia và làm Phó Trưởng ban liên lạc Công an chi viện chiến trường miền nam thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, cứu nước Bộ Công an.

Hằng ngày cùng với các đồng chí trong Ban Liên lạc làm nhiệm vụ “tiếp lửa” truyền thống,“Tri ân đồng đội”,“Không để ai bị lãng quên”…, cùng với tập thể lãnh đạo Ban Liên lạc Công an chi viện miền nam, với sự gương mẫu, tận tụy, Thiếu tướng, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Đào Trọng Hùng một lần nữa góp phần tô thắm thêm hình ảnh đẹp về người cán bộ công an nhân dân thời chiến cũng như thời bình “vì nước quên thân, vì dân phục vụ”.

 

Thiếu tướng, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Đào Trọng Hùng và các đồng chí trong Ban liên lạc Công an chi viện chiến trường miền nam thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, cứu nước Bộ Công an.

Thiếu tướng, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Đào Trọng Hùng và các đồng chí trong Ban liên lạc Công an chi viện chiến trường miền nam thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, cứu nước Bộ Công an. 

Ngày xuất bản: 16/8/2025
Tổ chức thực hiện: TRƯỜNG SƠN-HỒNG VÂN
Thực hiện: KIM THOA
Trình bày: BẢO MINH
Ảnh: VƯƠNG NAM, NVCC, Ban liên lạc Công an chi viện chiến trường Miền Nam.

 

Theo Nhân Dân