Tiêu chảy cấp là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ hai ở trẻ em dưới 5 tuổi trên toàn thế giới. Nguyên nhân tử vong chủ yếu là do tình trạng mất nước và rối loạn điện giải nghiêm trọng.
Nguyên nhân chính
- Rotavirus: Là nguyên nhân hàng đầu gây tiêu chảy nặng, mất nước và nhập viện ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Triệu chứng đặc trưng là trẻ thường nôn nhiều trước (khoảng 6-12 giờ), sau đó bắt đầu tiêu chảy ồ ạt, phân lỏng toàn nước và không có máu.
-Viêm dạ dày - ruột (Cúm dạ dày): Cũng do virus gây ra, với triệu chứng buồn nôn, nôn và tiêu chảy. Bệnh thường tự khỏi sau vài ngày nếu được chăm sóc đúng cách.
Chăm sóc tại nhà (3 nguyên tắc vàng)
1. Bù nước và điện giải (Quan trọng nhất) Phải cho trẻ uống dung dịch Oresol (ORS) ngay khi bắt đầu tiêu chảy.
- Cách pha: Luôn pha Oresol theo đúng tỷ lệ hướng dẫn trên bao bì. Tuyệt đối không pha đặc hoặc loãng hơn, không pha chung với sữa hay nước trái cây. Không nên mua Oresol đóng chai .
- Cách uống: Cho trẻ uống liên tục thay nước. Với trẻ nhỏ, dùng thìa bón liên tục, 1-2 phút/thìa. Nếu trẻ nôn, hãy tạm dừng 10 phút, sau đó cho uống lại với tốc độ chậm hơn.
 |
|
Nguyên tắc vàng khi trẻ tiêu chảy là bù nước và điện giải. Luôn pha Oresol theo đúng tỷ lệ hướng dẫn trên bao bì. |
2. Bổ sung Kẽm Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo bổ sung Kẽm ngay khi trẻ bị tiêu chảy cấp. Kẽm giúp rút ngắn thời gian bệnh và hỗ trợ phục hồi niêm mạc ruột.
- Liều lượng khuyến cáo: 10mg/ngày (trẻ < 6 tháng) và 20mg/ngày (trẻ > 6 tháng), uống liên tục trong 10-14 ngày.
3. Dinh dưỡng Tuyệt đối không bắt trẻ nhịn ăn. Việc này khiến trẻ càng thêm suy kiệt. Cần tiếp tục cho trẻ bú mẹ hoặc ăn các thức ăn dễ tiêu (cháo, súp). Sữa chua chứa lợi khuẩn cũng rất tốt cho đường ruột lúc này.
Dấu hiệu Cờ Đỏ (Mất nước nặng - Cần nhập viện ngay)
Nếu trẻ có bất kỳ dấu hiệu nào sau đây, cha mẹ phải đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức để được bù dịch qua đường tĩnh mạch (truyền dịch).
- Trẻ mệt lả, li bì, hoặc vật vã, kích thích.
- Mắt trũng sâu.
- Khóc không có nước mắt.
- Miệng và lưỡi rất khô.
- Trẻ không đi tiểu trong vòng 6-8 giờ.
- Dấu hiệu rất nặng: nhịp tim nhanh, co giật.
 |
| DẤU HIỆU CỜ ĐỎ: Mắt trũng sâu, khóc không có nước mắt, và môi khô là những dấu hiệu rõ rệt của tình trạng mất nước nặng, cần nhập viện ngay. |