Câu chuyện bắt đầu với bé gái N.T.N. (ngụ Đắk Nông), một chiến binh nhí phải đối mặt với hội chứng ứ mật trong gan tiến triển (PFIC) ngay từ khi mới chào đời. Không giống như các bệnh lý thông thường, căn bệnh di truyền này tàn phá lá gan của bé nhanh chóng, dẫn đến xơ gan và suy gan giai đoạn cuối. Cơ thể nhỏ bé ấy còn phải gánh chịu thêm tình trạng suy giáp và suy dinh dưỡng nặng nề. Lúc này, ghép gan không còn là một lựa chọn, mà là con đường duy nhất để giành giật lại sự sống.

Gia đình đã nỗ lực hết sức, nhưng cánh cửa hy vọng dường như khép lại khi người cha không đủ điều kiện y tế để hiến tạng cho con, do rối loạn chuyển hóa. Giữa lúc sự bế tắc bao trùm, một "phép màu" đã đến từ hệ thống điều phối quốc gia. Một nam bệnh nhân 50 tuổi tại Bệnh viện Quân y 175, không may qua đời do tai biến mạch máu não, đã hiến tặng tạng theo nguyện vọng của gia đình. Chính quyết định nhân văn vượt qua định kiến chết toàn thây ấy đã khởi động cho một hành trình chạy đua với thời gian chưa từng có.

Ê-kíp phẫu thuật Bệnh viện Nhi Đồng 2 và các chuyên gia đang thực hiện kỹ thuật ghép gan. 

Cũng ngay trong chiều cùng ngày, một sự phối hợp quân – dân y nhịp nhàng và chuẩn xác đã diễn ra. Các bác sĩ Bệnh viện Nhi Đồng 2 cùng sự hỗ trợ từ Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã có mặt tại Bệnh viện Quân y 175 để thực hiện việc lấy tạng. Thách thức lớn nhất nằm ở sự chênh lệch kích thước cơ thể quá lớn giữa người hiến trưởng thành và bệnh nhi chưa đầy 2 tuổi. Các phẫu thuật viên đã phải áp dụng kỹ thuật "ghép gan chia" (split liver transplantation) đầy phức tạp, tách lấy phần gan trái chỉ nặng 240 gram với sự chính xác tuyệt đối trong từng đường cắt mạch máu và đường mật.

Đêm hôm ấy, người dân thành phố có thể đã thấy một chiếc xe cứu thương được lực lượng Cảnh sát Giao thông dẫn đường, xé gió lao đi từ Gò Vấp về Quận 1. Đó là hành trình vận chuyển "món quà sự sống" quý giá, chắt chiu từng . từng phút. Đến 2 giờ sáng, khi ca phẫu thuật kết thúc, cũng là lúc nhịp đập sự sống trong cơ thể bé N.T.N. trở nên mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Các chỉ số sinh tồn ổn định, lá gan mới bắt đầu hoạt động, mang lại màu hồng hào trở lại trên gương mặt bệnh nhi.

Hành trình vận chuyển tạng và sự phối hợp giữa Bệnh viện 175, Nhi Đồng 2 và CSGT 

Thành công này không phải là sự ngẫu nhiên, mà là trái ngọt của 20 năm kiên trì bền bỉ. Từ những ngày đầu tiên chập chững ghép tạng năm 2004, trải qua giai đoạn trầm lắng vì thiếu nguồn tạng, Bệnh viện Nhi Đồng 2 đã có sự bứt phá ngoạn mục nhờ những thay đổi tích cực về chính sách. Quyết định 785 của Bộ Y tế ban hành năm 2024 như một "giấy phép thông hành", cởi trói cho các rào cản thủ tục, giúp bệnh viện chủ động hoàn toàn trong quy trình ghép tạng. Chỉ riêng những tháng đầu năm 2025, liên tiếp các kỷ lục về số lượng ca ghép được thiết lập, biến kỹ thuật khó này dần trở thành thường quy.

Tuy nhiên, phía sau niềm vui ấy vẫn còn những trăn trở. Các chuyên gia đầu ngành vẫn đang đau đáu về rào cản pháp lý liên quan đến độ tuổi hiến tạng. Quy định hiện hành chưa cho phép trẻ em dưới 18 tuổi chết não được hiến tạng, vô tình lãng phí một nguồn tạng vô cùng phù hợp cho các bệnh nhi. Nếu nút thắt này được tháo gỡ trong tương lai gần, cùng với sự ra đời của Trung tâm Ghép tạng Trẻ em chuyên sâu vào cuối tháng 4/2025, Việt Nam sẽ thực sự bước vào kỷ nguyên mới – nơi mọi trẻ em suy tạng đều có quyền được mơ về một tương lai khỏe mạnh.

 Biểu tượng cho niềm tin và sự hồi sinh của nền y tế nhi khoa Việt Nam.

Ca ghép gan cho bé N.T.N. khép lại nhưng lại mở ra ngàn vạn hy vọng mới. Nó khẳng định năng lực y tế chuyên sâu của Việt Nam đã tiệm cận trình độ thế giới, đồng thời tôn vinh giá trị của sự cho đi. Một người ngã xuống, nhưng sự sống vẫn tiếp tục nảy mầm trong cơ thể của những người ở lại – đó chính là phép màu đời thực mà y học và tình người cùng nhau viết nên.

N.H