Ba sai lầm phổ biến khi chăm sóc trẻ bị ho
Nhiều phụ huynh vì quá xót con mà áp dụng các kinh nghiệm truyền miệng chưa kiểm chứng. Dưới đây là 3 sai lầm thường gặp nhất được các bác sĩ nhi khoa cảnh báo:
 |
Kiêng khem quá mức (Kiêng tôm, cua, thịt gà)
Đây là quan niệm cũ kỹ nhưng vẫn rất phổ biến. Nhiều người cho rằng ăn đồ tanh sẽ sinh đờm, ăn thịt gà sẽ gây ngứa họng. Sự thật là khi trẻ ốm càng cần nhiều năng lượng và Protein (đạm) để sản sinh kháng thể chống lại virus. Tôm, cá, thịt gà là nguồn đạm rất tốt và dễ tiêu hóa. Việc kiêng khem khiến trẻ thiếu chất, suy dinh dưỡng và lâu hồi phục. Vì vậy ba mẹ vẫn cho trẻ ăn uống bình thường. Chỉ cần lưu ý chế biến dạng mềm, lỏng (hầm, cháo, súp), lọc kỹ xương và vỏ để trẻ dễ nuốt, tránh bị hóc sặc khi đang ho. Chỉ kiêng nếu trẻ có tiền sử dị ứng thực sự với loại thực phẩm đó.
Lạm dụng thuốc ức chế ho hoặc kháng sinh
Thấy con ho là vội vàng ra hiệu thuốc mua kháng sinh hoặc thuốc giảm ho liều cao để con giảm ho ngay. Nhưng ho là phản xạ bảo vệ phổi. Dùng thuốc ức chế cơn ho quá sớm sẽ khiến đờm ứ đọng trong đường thở, làm tăng nguy cơ viêm phổi, xẹp phổi. Kháng sinh hoàn toàn không có tác dụng nếu nguyên nhân gây ho là do virus (chiếm 80% các trường hợp). Cha mẹ chỉ dùng kháng sinh khi có chỉ định của bác sĩ. Với các cơn ho cảm lạnh thông thường, ưu tiên các biện pháp làm ẩm đường thở và long đờm tự nhiên.
Quá tin vào "mẹo dân gian" mà bỏ qua thời điểm vàng
Dùng lá hẹ, quất, đường phèn... là các phương pháp hỗ trợ tốt và an toàn. Tuy nhiên, sai lầm nằm ở việc ba mẹ quá kiên trì chữa mẹo ở nhà khi bệnh đã chuyển nặng. Thảo dược chỉ có tác dụng hỗ trợ giảm triệu chứng nhẹ. Khi vi khuẩn, vi-rút đã tấn công sâu vào phế quản, phổi, các bài thuốc này không thể thay thế phác đồ điều trị y khoa.
Những nguyên tắc vàng và cách nhận diện các dấu hiệu nguy hiểm
Không phải tiếng ho nào cũng giống nhau. Ba mẹ cần bỏ qua các cơn ho húng hắng thông thường và tập trung quan sát nhịp thở của con. Cần đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế nếu thấy các dấu hiệu như:
Dấu hiệu suy hô hấp (Quan trọng nhất): Trẻ thở nhanh hơn bình thường (ba mẹ có thể đếm nhịp thở khi con nằm yên/ngủ).
Dấu hiệu gắng sức: Khi hít vào, phần dưới lồng ngực hoặc bụng của trẻ bị lõm sâu xuống (rút lõm lồng ngực), cánh mũi phập phồng.
Toàn thân: Trẻ sốt cao không hạ, li bì, khó đánh thức, bỏ bú hoặc nôn trớ tất cả mọi thứ sau khi ăn.
Thời gian: Cơn ho kéo dài quá 3 tuần không thuyên giảm.
Cách chăm sóc đúng tại nhà đơn giản nhưng hiệu quả
 |
Nếu trẻ vẫn chơi ngoan, ăn uống tốt, ba mẹ hãy bình tĩnh trở thành "bác sĩ tại nhà" với các nguyên tắc sau:
Về dinh dưỡng:
Chia nhỏ bữa ăn: Thay vì ép con ăn một bữa lớn dễ gây nôn trớ khi ho, hãy chia thành 5-6 bữa nhỏ trong ngày.
Bù nước tích cực: Đây là điều cần thiết và hiệu quả nhất. Nước giúp làm loãng dịch nhầy, dịu họng. Hãy cho trẻ uống nhiều nước ấm, nước trái cây (cam, bưởi giàu Vitamin C). Đối với trẻ còn bú mẹ, hãy tăng cường cữ bú. Sữa mẹ vừa là nước, vừa là kháng thể tốt nhất.
Món ăn làm dịu: Canh rau ngót, súp gà, cháo bí đỏ... là những lựa chọn lành tính.
Về môi trường và giấc ngủ:
Kê cao gối: Khi ngủ, hãy kê gối cao hơn một chút để giúp đường thở thông thoáng, giảm tình trạng đờm nhớt chảy xuống họng gây ho đêm.
Giữ ấm và làm ẩm: Giữ ấm vùng cổ, ngực, gan bàn chân. Sử dụng máy tạo độ ẩm nếu nằm điều hòa để tránh khô niêm mạc mũi họng.
Khi con ốm, liều thuốc tốt nhất bên cạnh đơn thuốc của bác sĩ chính là sự chăm sóc khoa học và bình tĩnh của ba mẹ. Hãy luôn là những bậc phụ huynh thông thái không lạm dụng kháng sinh - không kiêng khem cực đoan - không chủ quan với dấu hiệu khó thở.