Dự thảo từ năm 2026, người dân được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm 1 lần theo nhóm đối tượng và lộ trình ưu tiên.
Dự thảo cũng nêu việc tổ chức phối hợp giữa các hoạt động khám sức khỏe định kỳ, khám sàng lọc miễn phí, kiểm tra sức khỏe của học sinh, sinh viên, khám bệnh nghề nghiệp, khám sức khỏe cho người lao động theo quy định và khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế để khám bệnh miễn phí và hoàn thành việc tạo lập sổ sức khỏe điện tử cho toàn bộ người dân.
Theo báo cáo của Chính phủ, nguồn kinh phí thực hiện chủ trương này từ nhiều nguồn khác nhau. Cụ thể, với chính sách khám sức khỏe định kỳ, Chính phủ cho biết doanh nghiệp sẽ chi cho người lao động theo quy định. Ngân sách nhà nước chi cho các đối tượng ưu tiên trước, ước khoảng 6.000 tỷ đồng/năm và có thể tăng dần theo khả năng cân đối.
Đến năm 2030, thực hiện chính sách miễn viện phí theo lộ trình phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và khả năng cân đối của Quỹ BHYT.
Từ năm 2027 người dân được miễn viện phí ở mức cơ bản trong phạm vi quyền lợi BHYT; người tham gia BHYT là đối tượng chính sách xã hội, người yếu thế, người thu nhập thấp và một số đối tượng cần ưu tiên khác được tăng mức hưởng trong phạm vi quyền lợi BHYT.
Bắt đầu từ năm 2027, người tham gia BHYT là đối tượng thuộc hộ gia đình cận nghèo, đối tượng người cao tuổi từ đủ 75 tuổi trở lên đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội được áp dụng mức hưởng 100% chi phí khám bệnh, chữa bệnh trong phạm vi quyền lợi BHYT...
Theo tính toán của Chính phủ, tác động của Quỹ BHYT khi tăng mức hưởng của các nhóm đối tượng này ước tính khoảng từ 455 tỷ đồng đến hơn 2.738 tỷ đồng.
Chính phủ cũng đề xuất Quốc hội cho phép thực hiện thí điểm, đa dạng hóa các gói BHYT, BHYT bổ sung theo nhu cầu của người dân.
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, đây là chính sách mới của Đảng chưa được quy định trong Luật BHYT nên cần được Quốc hội cụ thể hóa để có căn cứ pháp lý cho việc tổ chức triển khai thực hiện.
Với nhóm chính sách về chế độ, chính sách về tiền lương và phụ cấp cho nhân viên y tế, Chính phủ đề xuất chưa quy định về một số đối tượng đặc thù khác mà chỉ quy định chế độ đối với các đối tượng đã được xác định cụ thể tại Nghị quyết số 72.
Theo đó, 100% cho người thường xuyên và trực tiếp làm chuyên môn y tế tại trạm y tế cấp xã, cơ sở y tế dự phòng ở khu vực vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn, biên giới, biển đảo, lĩnh vực tâm thần, pháp y, pháp y tâm thần, hồi sức cấp cứu, giải phẫu bệnh và một số đối tượng đặc thù khác phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế, xã hội cũng như khả năng cân đối của ngân sách.
Để thực hiện chủ trương này, ngân sách nhà nước ước chi khoảng hơn 4.481 tỷ đồng.
Kinh phí đầu tư cho y tế cơ sở khoảng 52.500 tỷ đồng, y tế dự phòng 28.700 tỷ đồng
Chính phủ đề xuất ngân sách nhà nước bảo đảm kinh phí chi thường xuyên, chi đầu tư cho y tế cơ sở, y tế dự phòng, không phụ thuộc vào mức độ tự chủ tài chính. Chính phủ cho biết phần lớn các cơ sở y tế dự phòng, y tế cơ sở có nguồn thu thấp. Ngân sách nhà nước cấp chỉ đủ cho hoạt động tối thiểu (lương cơ bản, vật tư phòng dịch) nên các đơn vị rất khó khăn trong việc tạo nguồn thu nhập tăng thêm.
Chính phủ tính toán kinh phí đầu tư cho y tế cơ sở khoảng 52.500 tỷ đồng (giai đoạn 2026-2030 là 43.000 tỷ đồng; giai đoạn 2031-2035 là 9.500 tỷ đồng); y tế dự phòng 28.700 tỷ đồng (giai đoạn 2026-2030 là 18.700 tỷ đồng; giai đoạn 2031-2035 là 10.000 tỷ đồng).
Để có thời gian chuẩn bị các văn bản hướng dẫn thi hành, Bộ Y tế đề xuất nghị quyết sẽ có hiệu lực từ 1/1/2026.
 |
| Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh trình bày báo cáo thẩm tra. Ảnh: Quốc hội |
Theo báo cáo thẩm tra của Ủy ban Văn hóa và Xã hội, với quy định về khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm 1 lần từ năm 2026, Ủy ban thấy rằng nội dung này liên quan đến hoạt động phòng bệnh.
Do đó, đa số ý kiến đề nghị chuyển nội dung này vào dự thảo luật Phòng bệnh (xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 10), trong đó quy định rõ nguyên tắc về cơ chế tài chính, đối tượng áp dụng, lộ trình ưu tiên, thời điểm thực hiện và giao Chính phủ quy định chi tiết. Có ý kiến đề nghị giữ nội dung này tại dự thảo nghị quyết.
Với quy định chính sách miễn viện phí, Ủy ban thấy rằng nội dung của khoản 2 chỉ quy định về thay đổi chính sách đối với người tham gia BHYT và sẽ thực hiện theo lộ trình từ năm 2027 đến năm 2030 (áp dụng mức hưởng 100% chi phí khám bệnh, chữa bệnh trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế). Do đó, đa số ý kiến cho rằng khoản 2 chỉ cần quy định nguyên tắc và giao Chính phủ nghiên cứu trình Quốc hội xem xét, thông qua sửa đổi Luật BHYT trong năm 2026.
Ngoài ra, Ủy ban đề nghị Chính phủ làm rõ nội dung “miễn viện phí ở mức cơ bản” trong phạm vi quyền lợi BHYT; việc tăng mức hưởng trong phạm vi quyền lợi BHYT là so với mức cơ bản hay mức nào.