 |
|
Bệnh nhân nặng phải lọc máu ở Trung tâm Chống độc Bệnh viện Bạch Mai. Ảnh: INT
|
Tuy nhiên, chuyên gia y tế khuyến cáo, lọc máu để phòng ngừa đột quỵ như thông tin quảng cáo là chưa có đủ căn cứ khoa học. Lọc máu chỉ được chỉ định khi mắc bệnh cần điều trị.
Công dụng “thần thánh”
Khi gõ cụm từ “lọc mỡ máu, ngừa đột quỵ”, công cụ tìm kiếm cũng như mạng xã hội ngay lập tức cho ra hàng trăm kết quả với những lời quảng cáo “có cánh” về tác dụng thần kỳ của phương pháp này. Trong đó, những tác dụng “thần thánh” mà phương pháp này được quảng cáo mang lại bao gồm: Giảm mỡ máu, cải thiện cholesterol, ngăn ngừa đột quỵ, tiểu đường, gan nhiễm mỡ, thậm chí là phòng chống ung thư
“Giải pháp lọc máu - một trong các phương pháp giúp người mỡ máu cao có thể kiểm soát các chỉ số mỡ máu trong cơ thể, giúp loại bỏ cholesterol xấu, các thành phần vi nhựa, virus, vi khuẩn lạ, loại trừ khả năng hình thành cục máu đông trong lòng mạch, phòng ngừa đột quỵ hiệu quả”. Đây là một trong những quảng cáo mang tính điển hình xuất hiện “nhan nhản” trên mạng xã hội trong 2 năm trở lại đây, thu hút sự quan tâm của không ít người dân.
Một cơ sở cung cấp dịch vụ lọc máu cho biết: “Do nhiều nguyên nhân bên ngoài như ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm môi trường, dùng thực phẩm không đảm bảo vệ sinh, lối sống thiếu khoa học, lành mạnh… nên mạch máu của con người không được “làm sạch”. Một khi động mạch máu bị ùn tắc, sẽ rất dễ gặp phải các vấn đề về sức khỏe như lượng cholesterol tăng cao, gây ra bệnh về tim mạch, tăng huyết áp và nhiều biến chứng nguy hiểm khác. Nguy hiểm hơn, người bệnh sẽ có nguy cơ bị nhồi máu cơ tim và đột quỵ”.
Vì vậy, theo cơ sở này, việc làm sạch và thanh lọc máu là điều vô cùng cần thiết và quan trọng trong việc tống chất béo và chất thải ra bên ngoài thành của động mạch, đồng thời còn hạn chế được tình trạng vôi hóa mạch máu. Nhờ vậy mà những cơ quan khác như thận, gan, hệ bạch huyết cũng sẽ hoạt động một cách tốt hơn.
Chi phí của dịch vụ trên là 120 triệu đồng/lần lọc máu. Chương trình lọc máu này gần như không chống chỉ định cho bất cứ nhóm người nào. Do đó, người dùng dịch vụ không cần phải trải qua bước tầm soát hay xét nghiệm máu. Lọc máu xong có thể về ngay, không cần nghỉ dưỡng.
Trong khi đó, một đơn vị khác lại quảng cáo công nghệ lọc máu đến từ Đức với lời khẳng định đây là công nghệ tốt nhất hiện nay. Cơ sở này cho biết: “Máu sẽ được lọc tuần hoàn 2 quả lọc.
Khi máu qua quả lọc sẽ tách được các hợp chất hỗn tạp như kim loại nặng, mỡ máu, chất gây viêm nhiễm, độc tố ra 1 túi bên ngoài và trả lại máu sạch truyền lại vào cơ thể. Thời gian lọc tuần hoàn mất khoảng 3 tiếng”. Với chi phí 135 triệu đồng, cơ sở này cam kết 98% khách hàng chỉ cần lọc máu 1 lần là có thể “trường thọ”, phòng ngừa hữu hiệu nguy cơ đột quỵ, ung thư.
 |
| Lọc máu là kỹ thuật chuyên sâu, cần các điều kiện cao về máy móc hiện đại. Ảnh minh họa: INT |
Chỉ thực hiện với trường hợp được chỉ định
Thực tế, theo các chuyên gia y tế, phương pháp lọc máu đang được “thần thánh hóa” nói trên là phương pháp lọc huyết tương, thay thế huyết tương, không hề mới trong lâm sàng.
TS.BS Nguyễn Thị Mai Ngọc - Viện Tim mạch, Bệnh viện Bạch Mai lý giải: “Nguyên lý thực hiện của liệu pháp trao đổi huyết tương là tách bỏ huyết tương chứa các thành phần dư thừa, chất độc ở người bệnh và thay bằng huyết tương mới.
Liệu pháp này được chỉ định trong các trường hợp rối loạn lipid máu hỗn hợp, trường hợp viêm tụy do tăng triglycerid máu nặng... và cũng được chỉ định tạm thời trong tăng cholesterol máu có tính gia đình nặng – một bệnh lý di truyền chuyển hóa lipid. Liệu pháp này đã được Viện Tim mạch cũng như Bệnh viện Bạch Mai triển khai trong lâm sàng gần 10 năm nay”.
Chuyên gia này cũng khẳng định, đây là một kỹ thuật chuyên sâu, cần các điều kiện cao mới có thể thực hiện được. Theo quy định của Bộ Y tế, người có chỉ định lọc máu khi chỉ số mỡ máu cao trên 11 mmol/L kèm viêm tụy, tức là được chỉ định ở các trường hợp bệnh nặng, đe dọa tính mạng và được thực hiện với quy trình nghiêm ngặt.
Trước những quảng cáo “nổ” về lọc máu chữa được nhiều bệnh, PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu - Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội đã đăng tải bài viết lên trang cá nhân Facebook với nội dung: “Nếu chỉ cần 2 - 3 tiếng với chi phí chưa đến chục triệu mà phòng ngừa được đột quỵ, hết cả mỡ máu, tiểu đường... thì chắc bác sĩ tim mạch như tôi thất nghiệp”.
Theo PGS.TS Hiếu, một phương pháp thực sự hiệu quả sẽ được đưa vào hướng dẫn của các hội chuyên ngành. Tuy nhiên, đến thời điểm này, chưa có khuyến cáo nào cho việc lọc máu dự phòng.
Lọc máu chỉ được chỉ định khi cần điều trị, nghĩa là khi đã được chẩn đoán xác định là có bệnh thực sự. Đây là phương pháp rất hiệu quả cứu sống nhiều bệnh nhân như suy thận, suy tim, nhiễm khuẩn nặng, viêm tụy cấp...
“Nếu các bạn đi sang nước ngoài để thanh lọc cơ thể cũng nên đặt câu hỏi nước sở tại có chi trả bảo hiểm cho phương pháp dự phòng này không? Câu trả lời chắc chắn là không. Vậy nên không mất tiền bạc và công sức cho việc thực hiện một thủ thuật “xâm lấn” mà hiệu quả chưa được chứng minh rõ ràng”, PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu cho biết.
Theo các chuyên gia, việc thực hiện lọc mỡ máu là một kỹ thuật chuyên sâu, cần các điều kiện kỹ thuật cao, thiết bị hiện đại, chuyên dụng. Bác sĩ thực hiện phải có chuyên ngành lọc máu ngoài cơ thể, được đào tạo chuyên sâu về hồi sức cấp cứu mới có thể thực hiện được.