Suy dinh dưỡng ảnh hưởng tới vóc dáng, trí tuệ ở trẻ em
Theo các chuyên gia về dinh dưỡng, tình trạng suy dinh dưỡng ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi vẫn ở mức cao và xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Bên cạnh do điều kiện kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn thì kiến thức về dinh dưỡng cũng như những hạn chế trong chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em là những nguyên nhân trực tiếp làm gia tăng tình trạng suy dinh dưỡng ở địa bàn này.
Các nguyên nhân cụ thể gây ra tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ em, bao gồm: Chế độ dinh dưỡng thai kỳ không đảm bảo; Chiều cao của bố mẹ thấp; Một số phong tục về chăm sóc dinh dưỡng không phù hợp; Kinh tế kém phát triển, dẫn đến bữa ăn của trẻ thiếu cả về số lượng và chất lượng. Ở nhiều vùng, nhất là miền núi và dân tộc thiểu số, trẻ thường được cho ăn cơm nhai, bột quá loãng, ít thịt cá, rau quả; Hoặc cai sữa quá sớm, dẫn đến thiếu dinh dưỡng. Một số nơi còn có thói quen cho trẻ uống nước cơm, bột sắn thay thế bữa ăn…
Cũng theo các chuyên gia về dinh dưỡng, tình trạng suy dinh dưỡng thấp còi có thể ảnh hưởng đến vóc dáng, chiều cao, trí tuệ, sức đề kháng… Chiều cao thấp khi trưởng thành cũng là nguy cơ của tình trạng thừa cân, béo phì sau này. Suy dinh dưỡng thấp còi gây chậm phát triển về thể chất.
Khi trẻ mắc bệnh, sự thiếu hụt dinh dưỡng làm cho cơ thể không đủ năng lượng và các vi chất để duy trì hoạt động và dành cho quá trình phát triển, khiến chậm phát triển hệ cơ xương nên trẻ chậm phát triển chiều cao, giảm tích tụ mỡ trong cơ thể làm trẻ gầy gò. Những trẻ bị suy dinh dưỡng sẽ có hệ miễn dịch yếu hơn, vì vậy trẻ dễ mắc các bệnh nhiễm khuẩn như: Tiêu chảy, viêm phổi, sởi…
 |
| Quan tâm chăm sóc, đảm bảo dinh dưỡng ở trẻ em cần sự đồng hành từ nhiều phía. Ảnh: BVSNQN |
Cần cải thiện số lượng và chất lượng bữa ăn cho trẻ em
TS.BS Trương Hồng Sơn - Viện trưởng Viện Y học Ứng dụng Việt Nam cho biết, từ năm 1990 đến 2020, tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi ở trẻ em dưới 5 tuổi ở nước ta đã giảm từ hơn 56% xuống còn hơn 19%. Trong đó, các địa phương miền núi, vùng cao, biên giới... là những nơi có tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng cao nhất. Để giải quyết vấn đề suy dinh dưỡng ở trẻ em vùng dân tộc thiểu số và miền núi cần triển khai các can thiệp dinh dưỡng như: Chăm sóc dinh dưỡng trong 1.000 ngày đầu đời; Cho trẻ uống vitamin A; Cải thiện số lượng và chất lượng bữa ăn của trẻ em dưới 5 tuổi và phụ nữ trong tuổi sinh đẻ…
Bên cạnh đó, thay đổi những quan niệm lạc hậu của đồng bào vùng dân tộc thiểu số, miền núi trong chăm sóc dinh dưỡng trẻ em bằng việc truyền thông, hướng dẫn thực hành trực tiếp, minh họa bằng hình ảnh dễ hiểu, giúp bà mẹ và gia đình nắm rõ tầm quan trọng của bữa ăn đầy đủ dưỡng chất. Để trẻ được nuôi dưỡng đúng cách, sự hỗ trợ của cả gia đình là rất cần thiết. Người cha và ông bà nên đồng hành cùng mẹ trong việc chuẩn bị bữa ăn, khuyến khích trẻ tập ăn đa dạng.
Tăng cường khả năng tiếp cận và chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản. Nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động của mạng lưới dinh dưỡng tại cộng đồng và cơ sở y tế. Cán bộ y tế thôn bản, cộng tác viên dinh dưỡng có vai trò tư vấn, hướng dẫn các bà mẹ cách chế biến món ăn bổ dưỡng từ nguồn thực phẩm sẵn có tại địa phương, đồng thời theo dõi, can thiệp sớm khi trẻ có dấu hiệu suy dinh dưỡng.
Dinh dưỡng hợp lý cho trẻ nhỏ là nền tảng vững chắc cho sức khỏe, tầm vóc và trí tuệ sau này. Ăn bổ sung đúng cách, khẩu phần đa dạng, bổ sung vi chất đầy đủ, giữ vệ sinh an toàn thực phẩm và thay đổi tập quán chưa phù hợp sẽ giúp trẻ phát triển toàn diện. Đầu tư cho dinh dưỡng của trẻ em hôm nay chính là bảo đảm nguồn nhân lực khỏe mạnh, thông minh cho tương lai của cộng đồng và đất nước.