Tại các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam, tỷ lệ trẻ em nhiễm giun sán đang ở mức rất cao, một số khu vực lên đến 90%. Trẻ em trong độ tuổi từ 2-12 tuổi là đối tượng dễ mắc bệnh nhất do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện và thói quen vui chơi, ăn uống.
Không chỉ nhiễm một loại, nhiều trường hợp trẻ đồng nhiễm nhiều loại ký sinh trùng cùng lúc như giun đũa, giun móc, giun kim... Nếu không được phát hiện kịp thời, bệnh có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như: viêm ruột non, tiêu đờm máu, tắc ruột, thậm chí là áp xe gan.
 |
| Nhiễm ký sinh trùng đường ruột ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển thể chất và trí tuệ của trẻ. |
Nguyên nhân và con đường lây nhiễm
Tỷ lệ nhiễm bệnh cao chủ yếu xuất phát từ vấn đề vệ sinh kém trong môi trường sống và thói quen sinh hoạt. Các con đường lây nhiễm chính bao gồm:
- Đường tiêu hóa (Miệng): Trẻ ăn thức ăn không được nấu chín kỹ, uống nước chưa đun sôi, hoặc đưa tay bẩn vào miệng. Đây là đường lây chính của giun đũa, giun kim, giun tóc và các loại sán.
- Qua da: Tiếp xúc trực tiếp với đất bẩn, đi chân đất là điều kiện để giun móc, giun lươn xâm nhập vào cơ thể.
Dấu hiệu nhận biết trẻ bị nhiễm giun sán
Biểu hiện của bệnh rất đa dạng tùy thuộc vào loại ký sinh trùng, tuy nhiên phụ huynh cần lưu ý các triệu chứng chung sau:
- Toàn thân: Trẻ mệt mỏi, da xanh xao, có thể nổi mề đay, ngứa ngáy và phát ban.
- Tiêu hóa: Biếng ăn, buồn nôn, đau bụng vùng quanh rốn, tiêu chảy, phân có thể lẫn mỡ/nhầy.
- Thần kinh: Trẻ hay nghiến răng khi ngủ. Nguyên nhân là do độc tố tiết ra từ ký sinh trùng trong quá trình di chuyển tác động lên các dây thần kinh.
- Triệu chứng đặc thù: Với bệnh giun kim, trẻ thường ngứa dữ dội vùng hậu môn vào ban đêm. Việc trẻ gãi nhiều có thể gây trầy xước, khám lâm sàng thấy hậu môn xung huyết.
 |
| Thói quen mút tay hoặc không rửa tay trước khi ăn là nguyên nhân hàng đầu khiến trẻ nhiễm giun. |
Lời khuyên từ chuyên gia: Tẩy giun đúng cách
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo cần tẩy giun định kỳ cho trẻ 2 lần/năm (mỗi 6 tháng).
- Đối tượng: Trẻ từ đủ 2 tuổi trở lên.
- Lưu ý: Với trẻ dưới 2 tuổi, phụ huynh tuyệt đối không tự ý mua thuốc. Cần đưa trẻ đi khám, làm xét nghiệm và tuân theo chỉ định của bác sĩ.
Thực tế, nhiều cha mẹ vẫn còn chủ quan, tự ý mua thuốc tại tiệm thuốc tây mà không nắm rõ liều lượng, dẫn đến hiệu quả điều trị thấp hoặc ảnh hưởng sức khỏe của bé.
Trao đổi về vấn đề này, Bác sĩ CKI Lê Thị Minh Thư (Khoa Khám bệnh, Bệnh viện Sản - Nhi Cà Mau) cho biết: "Tùy thuộc vào loại giun sán sẽ có phác đồ điều trị riêng. Nguyên tắc điều trị cốt lõi là phải lựa chọn thuốc đặc trị cho từng loại giun, sử dụng đúng liều lượng và đủ thời gian thì mới dứt điểm được bệnh."
6 Nguyên tắc vàng để phòng ngừa bệnh
Để bảo vệ con trẻ khỏi tác hại của giun sán, gia đình cần tuân thủ nghiêm ngặt các biện pháp vệ sinh sau:
- Vệ sinh cá nhân: Rửa tay sạch bằng xà phòng cho trẻ trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Thường xuyên cắt móng tay, rửa đồ chơi cho trẻ.
- An toàn thực phẩm: Thực hiện ăn chín, uống sôi. Tuyệt đối không cho trẻ ăn đồ sống hoặc tái.
- Vệ sinh môi trường: Cho trẻ đi tiêu đúng nơi quy định, hợp vệ sinh.
- Vệ sinh môi trường sống:Thường xuyên giặt giũ chăn, màn, gối, chiếu.
- Bảo vệ đôi chân: Không cho trẻ đi chân đất, đặc biệt là ở những vùng đất trồng hoa màu, cây ăn trái (nơi dễ có ấu trùng giun móc).
- Tẩy giun định kỳ: Sổ giun cho trẻ mỗi 6 tháng/lần.
 |
| Tẩy giun định kỳ 6 tháng/lần là biện pháp bảo vệ sức khỏe đường ruột hiệu quả nhất cho trẻ. |
📦 GHI NHỚ: NGUYÊN TẮC "3 ĐÚNG" KHI TRỊ GIUN SÁN
-
Đúng thuốc: Lựa chọn loại thuốc đặc trị phù hợp theo loại giun sán nhiễm (theo tư vấn của dược sĩ/bác sĩ).
-
Đúng liều: Tuân thủ liều lượng theo độ tuổi và cân nặng, không tự ý tăng/giảm liều.
-
Đúng lúc: Duy trì lịch tẩy giun mỗi 6 tháng/lần và giữ vệ sinh môi trường sống để cắt đứt nguồn lây.