Hành trình đến với danh hiệu thủ khoa đầu ra xuất sắc của Nguyễn Phúc Sơn (sinh năm 2001, quê Thanh Hóa) được nhiều người ví như “chuyện cổ tích giữa đời thường”. Sinh ra trong gia đình có 3 chị em, Sơn là con thứ hai trong nhà. Từ khi Sơn 2 tuổi, bố mẹ chia tay, mẹ Sơn phải đi làm ăn xa, để lại ba chị em cho bà ngoại chăm chút.
"Ráng học mà thoát ly khỏi cái nghèo”
Sơn nhớ cả tuổi thơ của mình lớn lên nhờ tình yêu thương của bà ngoại. “Suốt những năm tháng em đi học, gia đình đều thuộc hộ nghèo, mãi đến sau này mới thành hộ cận nghèo. Ngoại thường bảo chúng em: Ráng học mà thoát ly khỏi cái nghèo”, Sơn nhớ lại.
Thấy bà ngày ngày phải dậy sớm hái rau đay đi bán, có khi chỉ được 1.000 đồng 3 mớ, Sơn càng quyết tâm phải học hành tử tế để lo cho ngoại.
Nhà nghèo, Sơn chỉ hơn em út một tuổi nên sách vở đều được “truyền” lại cho em. Dẫu khó khăn, suốt những năm tháng phổ thông, Sơn luôn nằm trong nhóm xuất sắc và đứng đầu lớp chọn của trường. Em gái Sơn cũng nỗ lực để lọt vào đội tuyển học sinh giỏi. Thời điểm ấy, cả hai chỉ có một suy nghĩ: “Ngoài học ra, không còn cách nào khác để thoát nghèo”.
Năm Sơn lên lớp 11, biến cố ập đến. Chị gái Sơn lỡ mang bầu rồi sinh con ngoài ý muốn. Hơn hai tuần sau, chị bỏ đi, để lại con trai cho bà ngoại chăm sóc. Không còn cách nào khác, Sơn vừa cùng bà chăm cháu, vừa ôn thi vào đại học.
Dù vậy, với lực học tốt cùng sự chăm chỉ và khao khát “thoát nghèo”, Sơn trúng tuyển vào Trường Đại học Ngoại thương cơ sở TPHCM. Nam sinh chọn chương trình liên kết vì ước mơ du học và được tài trợ toàn bộ học phí.
Vừa nhập học, Sơn lập tức đi tìm việc làm thêm để có tiền trang trải cuộc sống. Nhưng chỉ 2 tháng sau, bà ngoại Sơn đột ngột qua đời. Mất mát ấy khiến Sơn như sụp đổ và mất phương hướng.
“Mẹ em sức khỏe cũng không tốt, em gái lại trong giai đoạn nước rút thi đại học, cháu thì còn quá nhỏ. Thời điểm đó, nếu không phải em, chẳng còn ai có thể đi làm được”, Sơn nhớ lại.
Giữa nhiều suy nghĩ, đấu tranh, Sơn quyết định gác lại giấc mơ đại học để đi làm thuê. Em làm đủ thứ nghề, từng ra Hà Nội bốc vác, làm lao động phổ thông để gửi tiền về giúp mẹ lo cho em và cháu. Khoảng thời gian đó, Sơn từng có ý định đi xuất khẩu lao động để kiếm tiền nhanh hơn.
Nhưng khi vay vốn và làm giấy tờ xong xuôi, dịch Covid-19 bùng phát khiến kế hoạch bị gián đoạn. Không thể đi xuất khẩu, lại “mắc” thêm một khoản nợ, Sơn cảm tưởng “mình không còn lối thoát”. Em lại lao vào làm những công việc tay chân không quản ngày đêm.
“Có những tuần em ăn mì gói triền miên, thậm chí chỉ dám uống nước cầm hơi vì không có tiền. Mặc dù có kiến thức nhưng em không thể đi gia sư vì không phải sinh viên của trường nào cả”, Sơn kể.
Tình cờ khi ấy, Sơn đọc được thông tin tuyển sinh của Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 và biết khi theo học, sinh viên sẽ được miễn học phí và trợ cấp sinh hoạt 3,6 triệu đồng/tháng. Như một tia hy vọng le lói, Sơn biết đây là cơ hội cuối cùng để mình được đi học. Em vội làm hồ sơ xét tuyển bằng học bạ và trúng tuyển.
 |
| Nguyễn Phúc Sơn là thủ khoa đầu ra của Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2. Ảnh: NVCC |
Hành trình “đưa cháu cùng tới giảng đường”
Lúc này, Sơn lại phải tiếp tục đấu tranh để đưa ra một quyết định khó khăn khác. Sơn kể: “Khi ấy, mẹ em nay ốm mai đau, em gái cũng đã nhập học Trường Đại học Sư phạm Hà Nội. Nhà chỉ còn cháu nhỏ, nếu chẳng may làm sao cũng không thể kêu la để người khác đến giúp”.
Biết hoàn cảnh, nhiều người xin nhận nuôi cháu, nhưng Sơn nghĩ đã “tay bồng, tay bế bao năm, cho cháu đi không nỡ”.
Suy nghĩ này khiến Sơn trăn trở, mất ngủ nhiều đêm. Cuối cùng, Sơn quyết định đưa cháu ra Vĩnh Phúc để vừa học, vừa chăm sóc. Sơn cũng động viên mẹ ra Hà Nội làm giúp việc, dù không đặt nặng về kinh tế, nhưng ít nhất cũng có người cận kề, để ý nếu không may gặp biến cố.
Năm 2021, Sơn khi ấy 20 tuổi, cùng cháu trai 4 tuổi rời quê, thuê một căn phòng trọ nhỏ gần trường để bắt đầu cuộc sống mới. Vừa đi học vừa "làm cha", Sơn xoay vần với chuỗi vòng lặp không ngừng nghỉ, đi làm để lo cho bản thân, cho cháu và trả các khoản nợ trước đó.
Buổi sáng, cậu sinh viên thường dậy sớm chuẩn bị đồ ăn rồi đưa cháu đến trường mầm non. Sơn cũng xin cô trông cháu muộn tới 19h để mình có thời gian đi gia sư, sau đó mới đón về nhà ăn uống, tắm giặt. Nhiều hôm, khi cháu đã ngủ, Sơn tiếp tục dạy thêm ca sáng 1-3 giờ cho một số bạn ở Hàn Quốc
Dẫu vậy, chưa bao giờ Sơn than trách số phận. “Nhiều người nói thương hại vì em không có cha mẹ kề bên, lại phải chăm lo cho cháu. Nhưng trước đây dù nghèo khó, em vẫn có một tuổi thơ đầy hạnh phúc bên ngoại. Em cũng hy vọng rằng, cháu em cũng sẽ không cảm thấy thiếu thốn”, Sơn nói.
Cũng có những ngày đi dạy về muộn, Sơn phải nhờ bạn đón cháu hộ. Nhiều hôm trường mầm non đóng cửa, Sơn phải dắt theo cả cháu lên giảng đường. Bạn học hay gọi vui là “tệp đính kèm” vì thường xuyên thấy cảnh Sơn mang theo một đứa trẻ.
Cậu bé cũng rất hiểu chuyện, ngoan ngoãn ngồi cạnh cậu, không quấy khóc hay gây ồn ào. Vì thế, thầy cô và bạn bè của Sơn đều rất thương, tạo điều kiện cho hai cậu cháu.
 |
| Phúc Sơn hiện là giáo viên tại Tây Ninh. Ảnh: NVCC |
Việc học đã thay đổi cả cuộc đời
Cũng kể từ khi vào trường, Sơn đã đặt mục tiêu phải ra trường sớm nhất có thể. Sơn thừa nhận lúc ấy trong đầu chỉ nghĩ đến việc cố gắng học thật tốt để giành học bổng thì mới “sống sót”. Vì thế, Sơn lao vào học, đọc trước đề cương học phần và chuẩn đầu ra, ghi chép lại những câu hỏi để lên lớp trao đổi cùng giảng viên. Nhờ vậy, Sơn nhận được học bổng cả 6/6 kỳ.
Sơn cũng tham gia nghiên cứu khoa học và có đề tài đạt giải Nhất cấp trường, giải Khuyến khích cấp Bộ. Ngoài niềm vui đạt giải, Sơn còn phấn khởi khi nhận được khoản tiền thưởng để trang trải cuộc sống.
Nhờ sự nỗ lực, Sơn hoàn thành chương trình học chỉ sau 2 năm 8 tháng, đạt mức điểm cao nhất khoa Tiếng Anh, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 trong 5 năm trở lại đây và trở thành thủ khoa tốt nghiệp xuất sắc của trường.
Trước khi nhận bằng tốt nghiệp, Sơn đã nhận được nhiều lời mời từ các trường học ở Hà Nội cùng cơ hội đi du học. Nhưng thời điểm ấy, mẹ Sơn lại đổ bệnh, phải nhập viện cấp cứu do viêm màng não. Sau điều trị, bà vẫn phải dùng thuốc và để lại di chứng giảm thị lực.
Một lần nữa, ước mơ của Sơn phải gác lại. Nhưng Sơn không cảm thấy tiếc nuối vì “ước mơ gia đình đỡ vất vả còn lớn hơn việc được đi du học”.
“Tuy nhiên, em tạm gác lại chứ không từ bỏ. Sau này nếu có cơ hội, nhất định em sẽ đi ngắm nhìn thế giới một lần. Đó có thể sẽ là lúc cháu đã lớn hơn, em gái đã ổn định và lo được cho mẹ”, Sơn nói.
Hiện tại, Sơn là giáo viên tiếng Anh tại Trường THCS An Hòa (Tây Ninh). Từng trải qua tuổi thơ thiếu thốn, khao khát được học ngoại ngữ mà không có điều kiện, Sơn chọn về dạy ở nông thôn để giúp học sinh nơi đây có thêm cơ hội tiếp cận với tiếng Anh, từ đó tự tin vươn ra thế giới.
Nhìn lại hành trình đã qua, Sơn nói điều tiếc nuối lớn nhất của mình là không có cơ hội báo đáp bà ngoại. "Thời gian chẳng chờ đợi ai. Đến khi em đỡ vất vả hơn một chút thì bà chẳng còn nữa. Nhưng em vẫn luôn biết ơn vì chính ngoại đã trao cho em một điều quý giá, là đừng bao giờ từ bỏ việc học. Với em, việc học đã thay đổi cả cuộc đời”, Sơn nói.