Bệnh do vi rút Marburg (MVD) là gì?

MVD là bệnh do vi rút Marburg gây ra, ban đầu lây truyền từ động vật sang người, đặc biệt là qua tiếp xúc với dơi ăn quả. Khi đã lây lan trong cộng đồng người, vi rút này có thể truyền từ người sang người thông qua tiếp xúc trực tiếp với máu, dịch cơ thể, hoặc các bề mặt bị nhiễm bệnh. Nhân viên y tế là nhóm có nguy cơ cao mắc bệnh nếu không tuân thủ nghiêm ngặt các biện pháp phòng ngừa lây nhiễm. Đặc biệt, các nghi lễ chôn cất liên quan đến tiếp xúc với thi thể cũng là một trong những con đường lây nhiễm chủ yếu.

Bệnh MVD có triệu chứng khởi phát đột ngột với sốt cao, đau đầu, nhức cơ, và tiêu chảy dữ dội. Bệnh nhân thường có biểu hiện xuất huyết từ ngày thứ 5 trở đi, và tỷ lệ tử vong trung bình lên tới 50%. Hiện tại, chưa có vắc-xin hay thuốc điều trị đặc hiệu cho bệnh này, tuy nhiên, nhiều phương pháp đang trong quá trình nghiên cứu và phát triển.

Dù nguy cơ bệnh Marburg xâm nhập vào TP. Hồ Chí Minh được đánh giá là không cao, nhưng vẫn có thể xảy ra. Thành phố không có đường bay thẳng với Rwanda và các hành khách từ khu vực này đều được sàng lọc trước khi xuất cảnh. Về đường biển, khả năng thâm nhập vi rút Marburg qua tàu thuyền từ Rwanda là rất thấp, vì thời gian vận chuyển kéo dài hơn thời gian ủ bệnh của vi rút.

Bộ Y tế đề nghị cơ quan liên quan có kế hoạch đáp ứng với các tình huống dịch bệnh Marburg tại từng cửa khẩu với sự tham gia, phối hợp của các cơ quan chức năng tại cửa khẩu, cơ quan y tế tại địa phương. (Ảnh minh hoạ)

Nguy cơ bệnh Marburg xâm nhập vào TP. Hồ Chí Minh là không cao, nhưng vẫn có thể xảy ra.

Về đường hàng không, nguy cơ xâm nhập vào thành phố khá thấp khi không có đường bay thẳng và khách nhập cảnh đã được sàng lọc trước khi xuất cảnh. Khả năng thâm nhập qua đường hàng hải là rất thấp, Rwanda chỉ có 1 cảng hàng hải tại Kigali, theo dữ liệu về tàu nhập cảnh từ tháng 1/2023 đến 30/09/2024 thì không có tàu thuyền nào trực tiếp từ cảng hàng hải này. Ngoài ra thời gian vận chuyển từ Châu Phi về đến Thành phố Hồ Chí Minh qua đường biển thường kéo dài từ 25-40 ngày, dài hơn thời gian ủ bệnh dài nhất của Marburg (là 21 ngày).

Tuy WHO đã đánh giá nguy cơ của đợt bùng phát này là thấp ở cấp độ toàn cầu, một số quốc gia như Hàn Quốc, Trung Quốc, Hoa Kỳ cũng đã tăng cường biện pháp y tế tại cửa khẩu nhằm kiểm soát dịch bệnh xâm nhập. Ngày 11/10/2024 vừa qua, Cục Y tế Dự phòng - Bộ Y tế Việt Nam cũng đã có văn bản chỉ đạo các triển khai các biện pháp kiểm soát bệnh tại cửa khẩu, Sở Y tế đã chỉ đạo Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP thực hiện nghiêm túc, đặc biệt giám sát các hành khách từ các đường bay có liên quan đến Rwanda.

Trước tình hình dịch bệnh trên thế giới luôn biến động, Ngành Y tế Thành phố Hồ Chí Minh đã chủ động triển khai các biện pháp như: tăng cường cập nhật thông tin về căn bệnh MVD cũng như các bệnh do truyền nhiễm mới nổi khác trên thế giới; tăng cường giám sát người nhập cảnh đến từ các vùng có dịch theo hướng dẫn của Bộ Y tế, sẵn sàng các biện pháp can thiệp nếu phát hiện ca bệnh xâm nhập; truyền thông nâng cao nhận thức về các yếu tố nguy cơ nhiễm vi-rút Marburg và các biện pháp bảo vệ mà cá nhân có thể thực hiện là một cách hiệu quả để giảm lây truyền ở người.

Ngành Y tế TP. Hồ Chí Minh đã triển khai nhiều biện pháp phòng ngừa, bao gồm giám sát chặt chẽ hành khách nhập cảnh từ các khu vực có dịch, đặc biệt là các chuyến bay liên quan đến Rwanda. Ngoài ra, Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP cũng đã được chỉ đạo tăng cường giám sát và thực hiện nghiêm túc các biện pháp kiểm soát nhiễm khuẩn tại cửa khẩu. Việc nâng cao nhận thức của người dân về bệnh Marburg và các biện pháp phòng ngừa cá nhân cũng là một phần quan trọng trong chiến lược phòng chống dịch bệnh.

Khuyến cáo cho người dân:

Hạn chế du lịch: Người dân nên tránh đi du lịch không cần thiết đến các quốc gia đang có dịch bệnh do vi rút Marburg.

Tự giám sát sức khỏe: Những người trở về từ khu vực có dịch cần theo dõi sức khỏe và đến các cơ sở y tế ngay khi có triệu chứng nghi ngờ. Cung cấp đầy đủ thông tin về lịch sử di chuyển cho nhân viên y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Theo dõi thông tin chính thống: Người dân nên tham khảo thông tin từ các nguồn tin chính thống và tránh lan truyền các thông tin chưa được xác nhận để tránh gây hoang mang không cần thiết.

Ngành Y tế TP. Hồ Chí Minh sẽ tiếp tục theo dõi sát sao diễn biến dịch bệnh và thông tin kịp thời cho người dân khi có bất kỳ cập nhật mới nào từ WHO và Bộ Y tế Việt Nam.