Trong thời gian gần đây, nội dung của Nghị quyết số 01/2024 do Hội đồng Thẩm phán Tòa án Nhân dân Tối cao ban hành đã gây ra nhiều tranh luận xoay quanh nội dung: "Chồng không có quyền yêu cầu tòa án giải quyết ly hôn trong khoảng thời gian dưới 12 tháng tính từ ngày vợ sinh con. Trường hợp vợ đang có thai, sinh con thì chồng không có quyền yêu cầu ly hôn mà không phân biệt vợ có thai, sinh con với ai".

Thực tế, quy định này không phải mới. Từ Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2000 và lần sửa đổi năm 2014, tại Điều 51 cũng đã nêu rõ: "Chồng không có quyền yêu cầu ly hôn trong trường hợp vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi." Điểm mới nằm ở chỗ, Nghị quyết số 01/2024 bổ sung rõ ràng rằng: "không phân biệt vợ có thai, sinh con với ai".

Quy định này nhằm bảo vệ quyền lợi của phụ nữ và trẻ em trong giai đoạn dễ bị tổn thương nhất, bất kể tình huống vợ mang thai với ai. Mục đích là để tránh những tác động tiêu cực từ việc ly hôn, đảm bảo sự ổn định cho người mẹ và đứa trẻ trong giai đoạn quan trọng này.

Nhiều người cho rằng quy định này bất công với đàn ông, bởi nó xung đột với quyền ly hôn đơn phương khi một bên vi phạm nghĩa vụ hôn nhân. Tuy nhiên, luật sư Đặng Văn Cường (Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội) cho rằng, quy định này được đưa ra để dễ dàng cho tòa án xử lý các vụ ly hôn và bảo vệ quyền lợi nhân đạo. Ông cũng đề xuất rằng trong những trường hợp người vợ ngoại tình, hòa giải viên nên động viên vợ thuận tình ly hôn để tránh xung đột kéo dài.

"Một là nếu vợ không có tội, mang thai do bị hãm hiếp, xâm hại thì rất cần người chồng ở bên cạnh. Còn trường hợp hai, nếu vợ cố tình ngoại tình dẫn đến có thai, có thái độ thách thức, khiêu khích thì người đàn ông sẽ thiệt thòi", luật sư Cường giải thích.

Quan trọng cần lưu ý là luật không cấm quyền ly hôn từ người vợ trong thời gian mang thai hay sinh con. Nếu cuộc hôn nhân không thể cứu vãn, chính người vợ là người cầm chìa khóa cho sự giải thoát.

Pháp luật với tư tưởng nhân đạo bảo vệ phụ nữ và trẻ em. Ảnh minh họa: VTV

Pháp luật thể hiện tư tưởng nhân đạo và bảo vệ những người dễ bị tổn thương. Yếu tố "bất kể có con với ai" nằm ở góc độ đạo đức hôn nhân và quy phạm xã hội. Ngoại tình là hành vi vi phạm đạo đức và có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

Quy định này là một bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ bà mẹ và trẻ em. Giai đoạn mang thai và nuôi con nhỏ là thời điểm mà cả người mẹ và trẻ đều dễ bị tổn thương và cần sự ổn định tối đa. Việc không cho phép ly hôn trong thời gian này nhằm mục đích giảm thiểu các tác động tiêu cực về tâm lý và vật chất cho bà mẹ và trẻ em.

Nghị Quyết Số 01/2024 hướng dẫn cụ thể các trường hợp chồng không có quyền yêu cầu ly hôn, bao gồm cả tình huống vợ mang thai hộ vì mục đích nhân đạo. Quy định này cũng bổ sung và làm rõ các điều khoản trong Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, nhằm bảo vệ quyền lợi của phụ nữ và trẻ em trong thời gian dễ bị tổn thương nhất.

Nghị quyết này sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7/2024 và thể hiện tinh thần nhân đạo của pháp luật Việt Nam trong việc bảo vệ quyền lợi phụ nữ và trẻ em.

SKTE