Anh viết thư cho các bạn cùng lớp, thậm chí nhờ chương trình "Hãy chờ tôi." Và cuối cùng, anh đã tìm thấy cô giáo - sau 30 năm và vượt qua quãng đường bốn nghìn km - ở Lesosibirsk, tỉnh Krasnoyarsk.
Vào Ngày nhà giáo, tờ báo Komsomolskaya Pravda - Krasnoyarsk đã tìm thấy cả hai người - cô giáo Olga Ivanovna và người học trò của cô là Igor Parasich.
Vào hôm trước ngày lễ, một bài đăng bất thường đã xuất hiện trong nhóm "Sự kiện khẩn cấp ở Lesosibirsk". Và, chính xác hơn, nếu gọi đó là lời khẩn cầu từ đáy lòng thì cũng không phóng đại chút nào. Trong đó, người học trò 53 tuổi (hiện đang sống ở Kerch) kể về bi kịch của gia đình mình và bày tỏ lòng biết ơn cô giáo Olga Ivanovna vì đã cứu sống anh.
Mọi chuyện xảy ra ở Petropavlovsk-Kamchatsky vào năm 1982. Igor khi đó đang học lớp sáu.
Vài năm trước, khi cậu lên ba, cha cậu là quân nhân đã hy sinh. Mẹ cậu đau buồn và sinh tật uống rượu. Bà thử lập gia đình với người khác và sinh một con gái. Nhưng bà không thể dừng lại mà ngày càng trượt dốc. Igor không hiểu sao mẹ mình lại có thể thay đổi đến mức thượng cẳng tay hạ cẳng chân với cậu. Bà trở nên điên loạn, không làm chủ được mình.
“Đôi lúc bà đuổi tôi ra khỏi nhà, có lúc tôi tự bỏ trốn, - anh thú nhận. - Tôi phải đi lang thang, đánh lộn. Đôi lúc tôi ở nhờ nhà một người bạn, mùa đông tôi đi đất chạy đến nhà bạn, trên người khoác mỗi bộ quần áo thể thao. Sau đó nhà bạn đó cũng chuyển đi nơi khác. Tôi thường xuyên phải sống ở chỗ có hệ thống đường ống sưởi chính. Tôi phải ăn cắp đồ ăn trong các cửa hàng. Mùa hè, tôi tự mình nấu món "hổ lốn": tôi câu cá và nấu với nước sốt cà chua trong một chiếc lon lớn.
Mùa đông, nếu thuận tiện, cậu tìm cách trốn và ngủ đêm ở trường. Cậu nằm ngay trên sàn nhà phía dưới các tấm sưởi. Và cậu cũng tự làm một cái "tổ chuột" trong ngôi nhà gỗ nằm trên gò đất ở sân trượt băng. Cậu tha lôi giẻ rách và nệm cũ đến đó, ngủ cuộn tròn trong đống rác rưởi ấy.
Cậu cũng chơi "đáo" (tung các đồng xu, ai có nhiều đồng xu ngửa mặt "đại bàng" nhất thì ăn cả). Cậu thường đỏ bạc, mỗi tối có thể thắng được 3 rúp. Có lần, mấy đứa lớn dụ dỗ cậu trèo vào bưu điện với chúng - để lấy cắp bưu kiện. Igor đã gặp may: bọn chúng cho cậu uống rượu để lấy can đảm. Và cậu ngủ thiếp đi trong lúc cái bụng bị cơn đói hành hạ. Các "chiến hữu" bị bắt và tống giam.
Cậu cứ sống lang thang vạ vật như một đứa trẻ vô gia cư cho đến năm lớp sáu. Mọi thứ thay đổi trong một ngày, khi có một giáo viên địa lý mới tên là Olga Ivanovna Nazarova đến dạy ở trường. Cô là người Siberia, vừa tốt nghiệp đại học, về dạy theo sự phân công công tác.
- Đối với tôi, một giáo viên địa lý, đến Kamchatka là một giấc mơ dang dở, - bà Olga Ivanovna chia sẻ với phóng viên báo Komsomolskaya Pravda - Krasnoyarsk. - Năm đó, bỗng nhiên không có sự phân công công tác theo khu vực mà là từ Liên bang. Phía Kamchaka gửi yêu cầu, ở chỗ họ thiếu cán bộ. Và chúng tôi nằm trong số những người may mắn.
Trường số 14 nằm ở một vùng hẻo lánh, người dân địa phương gọi nơi đó là Seroglazka. Ở đó có bến tàu của ngư dân, từ đây họ dong thuyền ra khơi.
- Nhà trường phân công tôi dạy học sinh lớp sáu. Lần đầu tiên tôi làm chủ nhiệm lớp. Các em học sinh tỏ ra rất tự lập, như người lớn. Tôi thấy ngay là Igor khác hẳn các bạn cùng lớp - cậu ấy trông nhỏ bé và gầy gò. Cậu ấy ở trong một cái lều, rất gần trường học. Tôi đến nhà cậu ấy (trước đây đó là điều rất bình thường), các bạn có biết tôi nhìn thấy gì không? Người mẹ thì đang nốc rượu, trong nhà còn một đứa trẻ nữa, trông còi cọc vì bị suy dinh dưỡng.
Ngày hôm sau, cô giáo Olga Ivanovna đến nhà ăn của trường và yêu cầu: "Cho Igor ăn hàng ngày, ghi nợ cho tôi, tôi sẽ thanh toán". Bản thân cô sống cũng không dư dả vì lương cô giáo trẻ có là bao nhiêu đâu? Nhưng cô không thể không làm điều đó.
Lúc đầu, cô chỉ cho cậu ăn, sau đó cô tình cờ phát hiện ra: cậu không ngủ ở nhà. Chính Igor đã giấu chuyện này, cậu không muốn làm "mất mặt" mẹ mình.
Igor nhớ lại: “Một buổi tối, tôi quyết định đến sân trượt băng để ngủ qua đêm. - Và bất ngờ là tôi đi cùng chuyến xe buýt với cô Olga Ivanovna. Thấy tôi, cô ngạc nhiên hỏi tôi đi đâu, vì nhà tôi cách trường không xa. Các bạn cùng lớp đã kể hết mọi chuyện với cô giáo.
Như vậy là vào ngày hôm đó cậu không đến được sân trượt băng - đến với cái "ổ chuột" của mình. Cô Olga Ivanovna đã thuyết phục cậu đi qua nửa thành phố về nhà với mình.
- Tôi và bốn nữ giáo viên khác sống trong "phòng độc thân", trong tòa nhà dành cho giáo viên trẻ. Ba người ở một phòng, hai người nữa trong một phòng khác. Khi tôi cùng với Igor về. Chúng tôi đã nói chuyện và quyết định: chúng tôi nhường một phòng cho cậu ấy. Và năm người chúng tôi tự chuyển sang ở cùng một phòng, ban đêm thì một giường ngủ hai hoặc ba người. Không ai nói phản đối, mọi người coi đó là chuyện đương nhiên. Chúng tôi thường soạn bài đến hai ba giờ sáng, Igor ngủ ở phòng bên. Cậu đi ngủ lúc mười giờ rưỡi giống như tất cả trẻ em khác.
Và đó là buổi tối đầu tiên sau nhiều năm cậu bé ngủ ngon lành trong căn phòng ấm áp, trên tấm ga trải giường sạch sẽ.
- Tôi không quên một chi tiết: cậu ấy có mái tóc mỏng và bù xù, lúc nào cũng chĩa ra tứ lung tung trông giống như Nafanya (nhân vật trong bộ phim hoạt hình cùng tên - ND). Và tôi bảo: "Để cô cắt tóc cho em nhé, Igoresh?". Cậu ấy đồng ý. Khi tôi rẽ tóc của cậu ấy ra, chấy ở đó bò lổm ngổm. “Ôi, đầu em lắm chấy thế, - tôi giật mình, - phải khẩn trương diệt trừ, ngay và luôn!". Tất nhiên, cậu ấy hiểu và hưởng ứng ngay. Chúng tôi mua dung dịch thuốc diệt chấy, bôi lên tóc và quấn chặt lại, sáng hôm sau gội sạch. Nhờ đó mà loại trừ hết chấy.
Sống giữa các cô giáo trẻ, Igor giống như con nuôi của trung đoàn. Người giúp cậu làm bài tập về nhà, người vét những đồng tiền cuối cùng để mua bánh cho cậu. Mọi người đều cố gắng cho chăm nuôi và giúp đỡ cậu.
Và thế là trôi qua mùa đông mà cậu bé có thể đã không sống qua được nếu chỉ sưởi ấm nhờ đường ống nước nóng. "Sang xuân, tôi suýt thì được xếp vào nhóm học xuất sắc trong lớp" - Igor mỉm cười.
- Cậu ấy tỏ ra rất biết ơn nên đã không gây bất kỳ rắc rối nào cho chúng tôi. Cậu ấy ăn tất cả mọi thứ, luôn tỏ ra bình tĩnh, ngoan ngoãn. Và tiến bộ đáng kinh ngạc trong học tập, - bà Olga Ivanovna nói tiếp. - Thầy giáo dạy toán luôn nói: cậu ấy có một bộ óc siêu việt, khả năng tuyệt vời, luôn tìm ra cách giải độc đáo cho các bài toán!
Mùa xuân năm đó, mẹ của Igor bị tòa án xét xử và tước quyền làm cha mẹ (bà không bao giờ cai được rượu rồi mất). Cậu bé được gửi đến trường nội trú, còn em gái cậu thì được người thân đưa về nuôi.
- Tôi đã đến thăm cậu ấy, rồi sau đó bay về nghỉ ở Lesosibirsk. Khi tôi quay trở lại thì cậu ấy không còn ở đó nữa. Bà nội cậu ấy mang cậu ấy về Chernivtsi (Tây Ukraine). Hóa ra chúng tôi chưa bao giờ nói lời tạm biệt nhau. Tôi làm việc thêm 3 năm ở trường, sau đó chuyển sang Viện Hải dương học và Nghề cá. Thi thoảng tôi gặp lại các em học sinh của mình, họ là những học trò đầu tiên của tôi, là lớp tôi làm chủ nhiệm duy nhất một lần trong đời. Và năm 1986, tôi trở về quê ở Lesosibirsk. Tôi lập gia đình, sinh một con gái, rồi có cháu ngoại. Tôi có cuộc sống đầy đủ và hoàn toàn lãng quên câu chuyện này.
Và sau đó là một cuộc gọi từ Lesosibirsk: "Bà Olga Ivanovna, có người đang hỏi về bà!".
Hóa ra, Igor đã tìm kiếm bà trong suốt 30 năm - anh viết thư cho các bạn cùng lớp, nhờ chương trình "Hãy chờ tôi" giúp đỡ. Nhưng tất cả đều vô ích vì cuộc sống đã xô đẩy mỗi người đi một phương. Nhưng mạng xã hội đã làm thay đổi tất cả mọi thứ.
- Bản thân tôi ít vào đó, trang đó không hoạt động. Và Igor đã tìm kiếm thông tin về những người mang họ Nazarov trong thành phố. Và cậu ấy tìm được một người họ hàng của tôi. Và cô ấy đã gọi điện thoại cho tôi.
Mười năm nay cô trò vẫn giữ liên lạc với nhau - họ gọi điện thoại, trò chuyện, chia sẻ những chuyện riêng tư với nhau.
- Tôi có gia đình, công việc rất tốt, - Igor nói. - Vợ và sáu đứa con đáng yêu. Và nếu như Chúa không an bài cho tôi khi đó, cách đây bốn mươi năm, gặp cô giáo hay gặp một người như vậy... thì có lẽ ngày hôm nay sẽ không có tất cả những điều đó. Đơn giản là tôi có thể đã chết cóng trong mùa đông năm đó ở Kamchatka, trong lúc đang ngủ, cuộn mình trong giẻ rách... Không ít đứa trẻ đã có thể chết như thế. Tôi đã có những niềm vui và những nỗi buồn. Nhưng tất cả đã xảy ra trong đời tôi. Và cũng có thể không bao giờ xảy đến.
"Cô Olga Ivanovna, cảm ơn cô vì tấm nhân hậu!" - các học sinh và đồng nghiệp của cô giáo viết trên mạng xã hội.
- Khi Igor tìm thấy tôi, tôi đã rất ngạc nhiên vì trong lòng cậu ấy vẫn còn nhớ đến tôi, - bà Olga Ivanovna nói.
- Vâng, dù chỉ một người nhớ đến bạn bằng một chữ tử tế, thì cuộc đời của bạn đã không sống một cách vô ích. Tôi luôn nhắc đi nhắc lại với cậu ấy: "Không phải tôi, mà chính là EM. Chính mong muốn không rơi xuống đáy của em đã quyết định mọi thứ. Chúa đã phù hộ em". Không phải là tôi đã cho cậu ấy mà chính cậu ấy đã cho tôi thấy được rất nhiều điều...
Người dịch: Dương Nguyên Khải