Sáng 11/12, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đột phá nhằm tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân.
Kết quả biểu quyết điện tử ghi nhận 431/433 đại biểu có mặt tán thành, chiếm 91,12% tổng số đại biểu. Nghị quyết gồm 9 điều và sẽ có hiệu lực từ ngày 01/01/2026.
Các nhóm chính sách đã được cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu, hoàn thiện, tiếp thu và chỉnh lý tối đa ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội; Đồng thời đã cụ thể hóa thêm một số nội dung Nghị quyết số 72-NQ/TW của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá trong bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân (Nghị quyết số 72).
Nhiều thay đổi quan trọng trong ngành y tế trong việc giảm chi phí y tế cho người dân
Theo đó, Nhà nước sẽ tăng tỷ lệ và mức thanh toán bảo hiểm y tế, đồng thời chi trả cho hoạt động khám sàng lọc, chẩn đoán và điều trị sớm một số bệnh theo lộ trình phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội và khả năng cân đối ngân sách, quỹ bảo hiểm y tế.
Những nhóm đối tượng được hưởng lợi lớn gồm hộ cận nghèo và người cao tuổi từ 75 tuổi trở lên đang nhận trợ cấp hưu trí xã hội, với mức hưởng 100% chi phí khám chữa bệnh trong phạm vi bảo hiểm y tế chi trả.
 |
| Kết quả biểu quyết điện tử thông qua Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đột phá cho công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân. |
Người thuộc diện chính sách xã hội, nhóm yếu thế, người thu nhập thấp và các đối tượng cần ưu tiên khác cũng sẽ được tăng tỷ lệ mức hưởng. Quỹ bảo hiểm y tế sẽ thanh toán hoạt động sàng lọc, chẩn đoán và điều trị sớm một số bệnh.
Chính sách miễn viện phí ở mức cơ bản cho người tham gia bảo hiểm y tế sẽ được triển khai theo lộ trình, dự kiến áp dụng từ năm 2030. Bên cạnh đó, hệ thống bảo hiểm y tế sẽ thí điểm đa dạng hóa các gói bảo hiểm, mở rộng loại hình cung ứng dịch vụ và triển khai bảo hiểm y tế bổ sung do doanh nghiệp cung cấp trong trường hợp đủ điều kiện.
Chính phủ sẽ quy định chi tiết lộ trình tăng mức hưởng, danh mục bệnh được quỹ chi trả và nội dung miễn viện phí, đồng thời Bộ Y tế hướng dẫn triển khai trong phạm vi thẩm quyền.
Chính sách về tiền lương và phụ cấp cho nhân viên ngành y tế
Đối với nhóm chính sách về tiền lương và phụ cấp cho nhân viên ngành y tế, bác sĩ y khoa, bác sĩ y học cổ truyền, bác sĩ răng hàm mặt, bác sĩ y học dự phòng và dược sĩ sẽ được xếp lương từ bậc 2 khi được tuyển dụng, cho đến khi có quy định mới. Nhân viên thường xuyên, trực tiếp làm chuyên môn trong các lĩnh vực tâm thần, pháp y, pháp y tâm thần, hồi sức cấp cứu và giải phẫu bệnh được hưởng phụ cấp ưu đãi nghề 100%.
Người làm chuyên môn tại trạm y tế xã và cơ sở y tế dự phòng được hưởng phụ cấp ưu đãi nghề 100% ở vùng khó khăn, biên giới, hải đảo và tối thiểu 70% ở khu vực còn lại. Chính phủ sẽ quy định chi tiết theo điều kiện phát triển kinh tế - xã hội.
Điều 4 về bảo đảm an toàn cho nhân viên y tế khẳng định mọi hành vi xâm phạm thân thể, sức khỏe, tính mạng hoặc xúc phạm danh dự, nhân phẩm nhân viên y tế sẽ bị xử lý tương ứng theo mức độ, từ kỷ luật, xử phạt hành chính đến truy cứu trách nhiệm hình sự.
Người vi phạm phải bồi thường thiệt hại và buộc xin lỗi công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng hoặc tại nơi cư trú, nơi làm việc hay cơ sở khám chữa bệnh nơi xảy ra vụ việc.
Điều 5 quy định về tuyển dụng nhân lực y tế, cho phép tiếp nhận viên chức vào trạm y tế xã mà không yêu cầu thời gian công tác nếu người đó có giấy phép hành nghề phù hợp và cam kết làm việc ít nhất 5 năm. Nếu không hoàn thành thời gian cam kết, người được tiếp nhận sẽ bị buộc thôi việc theo quy định pháp luật.
Mở rộng ưu đãi lớn để hút đầu tư vào y tế
Nghị quyết mở ra nhiều hình thức thu hút nguồn lực xã hội cho lĩnh vực y tế, gồm đầu tư tư nhân, đầu tư theo phương thức đối tác công tư, vay vốn đầu tư trang thiết bị, thuê và cho thuê tài sản, nhận viện trợ và các hình thức khác theo pháp luật.
Hội đồng nhân dân cấp tỉnh được phép điều chỉnh kế hoạch sử dụng đất mà không cần chờ kỳ điều chỉnh tiếp theo, đồng thời áp dụng thủ tục rút gọn đối với các dự án y tế. UBND cấp tỉnh phải ưu tiên bố trí quỹ đất cho hệ thống y tế và cho phép sử dụng đất ở, đất trụ sở hoặc đất sản xuất phi nông nghiệp vào mục đích y tế mà không cần căn cứ vào quy hoạch sử dụng đất, đồng thời hưởng ưu đãi miễn tiền sử dụng đất, giảm tiền thuê và thuế đất.
Ngoài ra, các cơ sở y tế công lập và hoạt động y tế phi lợi nhuận được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp. Ngân sách nhà nước sẽ bảo đảm kinh phí thường xuyên và đầu tư cho trạm y tế xã. Cơ sở y tế tự chủ được quyết định việc trích lập quỹ thu nhập tăng thêm tùy theo kết quả hoạt động. Nhà nước cũng ưu tiên bố trí vốn nâng cao năng lực kiểm nghiệm, kiểm định y tế. Chính phủ sẽ quy định chi tiết điều này.
 |
| Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan trình báo cáo tiếp thu, giải trình và chỉnh lý đối với dự thảo Nghị quyết trước Quốc hội. Ảnh: Quốc Hội. |
Điều 7 cũng đề cập chuyển đổi số và hợp tác quốc tế. Nhà nước sẽ ưu tiên đầu tư xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về y tế, hạ tầng số và nền tảng dùng chung kết nối liên thông. Doanh nghiệp được khuyến khích tham gia phát triển các dịch vụ y tế số theo hình thức đối tác công tư.
Bộ Y tế cùng các đơn vị trực thuộc và cơ sở y tế công lập được phép chủ động tổ chức hội nghị, hội thảo quốc tế về chuyên môn, đồng thời thông báo trước cho cơ quan quản lý. Tuy nhiên, các sự kiện có sự tham dự của bộ trưởng nước ngoài hoặc liên quan nội dung nhạy cảm về chủ quyền, an ninh, quốc phòng, dân tộc, tôn giáo, nhân quyền hoặc bí mật nhà nước sẽ phải tuân thủ quy định riêng.
Bên cạnh đó, Chính phủ được giao hướng dẫn thực hiện Nghị quyết và báo cáo Quốc hội hàng năm về kết quả triển khai. Bộ Y tế đóng vai trò cơ quan đầu mối phối hợp với các bộ, ngành và địa phương theo dõi, kiểm tra, tổng kết và đánh giá. Chính quyền địa phương phải bảo đảm mỗi tỉnh có ít nhất một bệnh viện đạt cấp chuyên sâu và có bệnh viện lão khoa hoặc chuyên khoa lão khoa trong bệnh viện đa khoa. Các cơ quan của Quốc hội, đại biểu và Mặt trận Tổ quốc sẽ giám sát việc thực hiện trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn.
Phần lớn nội dung có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, riêng chính sách miễn viện phí theo khoản 2 Điều 2 sẽ áp dụng từ ngày 1/1/2030. Trường hợp có quy định khác giữa Nghị quyết này và luật hoặc nghị quyết khác thì áp dụng quy định của Nghị quyết này, trừ khi văn bản khác có chính sách ưu đãi hơn. Từ thời điểm Nghị quyết có hiệu lực, bác sĩ và dược sĩ đang hưởng lương bậc 1 sẽ được chuyển lên bậc 2.
Chi 88.635 tỷ đồng đầu tư chăm sóc sức khỏe nhân dân
Quốc hội vừa thông qua Nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035.
Chương trình đặt mục tiêu lớn là bảo đảm mọi người dân đều được quản lý, chăm sóc sức khỏe ban đầu ngay tại cơ sở; phòng bệnh từ sớm, từ xa; hạn chế bệnh tật; nâng cao thể chất, tinh thần, tầm vóc và tuổi thọ. Đồng thời, Việt Nam hướng tới cân bằng giới tính khi sinh, nâng tỷ lệ sinh, thích ứng với già hóa dân số, nâng cao chất lượng dân số và tăng cường chăm sóc cho nhóm dễ bị tổn thương.
Cụ thể, Chương trình hướng đến mục tiêu đến năm 2030, 90% xã, phường đạt Bộ tiêu chí quốc gia về y tế xã và tăng lên 95% vào năm 2035. Đến năm 2030, toàn bộ người dân phải được lập sổ sức khỏe điện tử và quản lý sức khỏe theo vòng đời.
Hệ thống CDC các tỉnh, thành phải đạt năng lực xét nghiệm các tác nhân truyền nhiễm nguy hiểm cùng các chỉ số về nước sạch, vệ sinh trường học theo quy định của Bộ Y tế, với tỷ lệ hoàn thành 100% vào năm 2030.
Tại tuyến y tế cơ sở, tất cả trạm y tế xã, phường trên cả nước phải triển khai dự phòng, quản lý và điều trị một số bệnh không lây nhiễm theo hướng dẫn của Bộ Y tế trước năm 2030 và duy trì đến 2035. Về dinh dưỡng trẻ em, tỷ lệ suy dinh dưỡng thể thấp còi dưới 5 tuổi cần giảm xuống dưới 15% vào năm 2030 và dưới 13% vào năm 2035.
 |
| Dành hơn 88.000 tỷ đồng thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026 - 2035. |
Trong lĩnh vực dân số, tỷ suất sinh thô phải tăng thêm 0,5‰ vào năm 2030 so với năm 2025 và tiếp tục tăng thêm 0,5‰ vào năm 2035. Tỷ số giới tính khi sinh giảm còn dưới 109 bé trai/100 bé gái vào năm 2030, và dưới 107/100 vào năm 2035.
Công tác chăm sóc trước sinh được siết chặt: 90% cặp nam nữ được tư vấn và khám sức khỏe trước kết hôn vào năm 2030 (tăng lên 95% vào 2035). Tối thiểu 70% phụ nữ mang thai phải được tầm soát 4 bệnh bẩm sinh phổ biến vào năm 2030, tăng lên 90% vào năm 2035.
Tương tự, ít nhất 90% trẻ sơ sinh được tầm soát 5 bệnh bẩm sinh phổ biến vào năm 2030 và 95% vào năm 2035. Số lượng người dễ bị tổn thương tiếp cận được dịch vụ chăm sóc xã hội tăng 70% vào năm 2030 và 90% vào năm 2035.
Chương trình áp dụng trên toàn quốc, ưu tiên vùng khó khăn, miền núi, biên giới, hải đảo và các nhóm đặc biệt như người cao tuổi, trẻ em, phụ nữ mang thai, người khuyết tật, lao động di cư và công nhân khu công nghiệp. Thời gian triển khai kéo dài 10 năm, từ 2026 đến hết 2035.
Tổng nguồn lực cho giai đoạn 2026-2030 là 88.635 tỷ đồng. Trong đó, ngân sách trung ương chiếm 68.000 tỷ đồng, gồm 39.200 tỷ đồng vốn đầu tư công và 28.800 tỷ đồng chi thường xuyên. Ngân sách địa phương đóng góp hơn 20.041 tỷ đồng, chưa kể khoảng 594 tỷ đồng từ các nguồn vốn hợp pháp khác. Giai đoạn 2031-2035 sẽ được Quốc hội xem xét dựa trên kết quả 5 năm đầu.
Quốc hội trao quyền cho Chính phủ ban hành hướng dẫn, tổ chức triển khai, kiểm tra và báo cáo hàng năm. Đến năm 2030, Chính phủ phải tổng kết giai đoạn đầu và đề xuất giai đoạn tiếp theo. Thủ tướng chịu trách nhiệm xác định mục tiêu hàng năm và chỉ đạo huy động nguồn lực địa phương.