Theo thống kê từ các cơ quan chức năng, thanh thiếu niên chiếm tỉ lệ không nhỏ trong các vụ tai nạn giao thông, đặc biệt là các vụ liên quan đến lạng lách, phóng nhanh vượt ẩu. Một phần nguyên nhân là do thanh thiếu niên ở độ tuổi này có xu hướng mạo hiểm, chưa có kỹ năng lái xe đầy đủ và ý thức an toàn giao thông còn hạn chế.

Mặc dù các địa phương có nhiều kế hoạch hạn chế sử dụng, xe máy vẫn là phương tiện đi lại của số đông người dân Việt Nam, chiếm 85-90% lưu lượng phương tiện trên đường và liên quan tới 60-70% số vụ tai nạn. Trong đó, hiện tượng trẻ dưới 16 tuổi điều khiển xe hai bánh gặp tai nạn giao thông đang diễn biến phức tạp.

Tại hội thảo An toàn giao thông xe máy ngày 4/11, TS Trần Hữu Minh, Chánh văn phòng Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, cho biết đến tháng 9, cả nước đã có 77 triệu xe máy đăng ký, đưa tỷ lệ sở hữu xe máy trên 1.000 dân tới 770 xe, thuộc hàng cao nhất thế giới.

TS. Trần Hữu Minh nhận định rằng việc đào tạo kỹ năng và cung cấp giấy phép lái xe sớm có thể giúp thanh thiếu niên nâng cao hiểu biết và ý thức tuân thủ luật lệ giao thông ngay từ đầu, giúp phòng tránh những hành vi lấn chiếm, lạng lách và phóng nhanh thường gặp ở lứa tuổi này. Ông Minh nhấn mạnh rằng, cấp giấy phép sớm không đồng nghĩa với việc cho phép thanh thiếu niên tự do điều khiển xe máy hay xe mô tô công suất lớn, mà mục tiêu chính là nâng cao kỹ năng và ý thức giao thông. 

Việc cấp giấy phép lái xe cho độ tuổi 16-18 sẽ đi kèm với chương trình đào tạo bài bản và phù hợp với độ tuổi. Giấy phép lái xe cho thanh thiếu niên 16-18 sẽ được phân loại và áp dụng cho các loại phương tiện phù hợp, có thể là xe máy dưới 50cc hoặc xe đạp điện, với những điều kiện an toàn nhất định.

Ngoài ra, các bài kiểm tra kỹ năng và hiểu biết về luật giao thông sẽ được tăng cường, giúp thanh thiếu niên nắm vững các quy tắc trước khi tham gia giao thông.Thêm vào đó, các khóa đào tạo sẽ giúp các em biết cách xử lý các tình huống nguy hiểm, giảm thiểu tai nạn và va chạm trong thực tế.

Đề xuất này đã gây ra nhiều ý kiến trái chiều trong cộng đồng. Một số người ủng hộ, cho rằng việc đào tạo và cấp phép từ sớm sẽ giúp nâng cao ý thức của thanh thiếu niên, giúp các em hiểu được hậu quả của việc vi phạm giao thông. Tuy nhiên, cũng có ý kiến lo ngại rằng nếu quản lý không chặt chẽ, việc cho phép thanh thiếu niên tham gia giao thông sớm có thể dẫn đến các rủi ro không mong muốn. Một số chuyên gia giao thông cảnh báo rằng, độ tuổi này còn khá trẻ và dễ bốc đồng, nếu không có sự giám sát chặt chẽ từ gia đình và nhà trường, có thể gây ra những vấn đề an toàn giao thông nghiêm trọng.

Để đảm bảo hiệu quả, đề xuất của TS. Minh kêu gọi sự tham gia và hợp tác từ nhiều phía, bao gồm cơ quan quản lý giao thông, các trường học và gia đình. Ông cho rằng, cần một hệ thống giám sát và kiểm tra chặt chẽ để đảm bảo thanh thiếu niên tuân thủ đúng quy định. Đặc biệt, vai trò của gia đình trong việc giám sát, hướng dẫn và giáo dục con cái về an toàn giao thông là rất quan trọng. Chính phủ và các cơ quan liên quan cũng cần xây dựng các chương trình tuyên truyền rộng rãi nhằm nâng cao ý thức giao thông trong cộng đồng.

Nếu đề xuất được chấp nhận, đây có thể là một bước tiến quan trọng trong việc cải thiện ý thức và kỹ năng giao thông của thanh thiếu niên, đồng thời giảm thiểu các hành vi vi phạm và tai nạn giao thông do lứa tuổi này gây ra. Việc cấp giấy phép lái xe cho người 16-18 tuổi sẽ mở ra một cách tiếp cận mới, góp phần xây dựng văn hóa giao thông an toàn và bền vững hơn cho thế hệ trẻ Việt Nam.

Thiên Minh