Sáng 12/11, nam bệnh nhân 30 tuổi ở Hải Dương đến Bệnh viện Da liễu Trung ương khám trong tình trạng đỏ rát khắp vùng cổ, xuất hiện mụn mủ trắng, bỏng rát…

Bác sĩ thăm khám cho một trường hợp bệnh nhân tại Khoa Khám bệnh, Bệnh viện Da liễu Trung ương sáng 12/11.

BSCK2 Nguyễn Minh Thu - Phó trưởng Khoa khám bệnh, Bệnh viện Da liễu Trung ương cho biết, thời gian gần đây, các bác sĩ tiếp nhận nhiều trường hợp viêm da tiếp xúc do côn trùng, trong đó có kiến ba khoang đến khám. Đáng chú ý có ngày đến vài chục ca bệnh.

Đa số bệnh nhân vào viện có tổn thương da bỏng rát, đỏ, một số trường hợp tổn thương loét, bội nhiễm do tự điều trị, điều trị sai cách. Không ít bệnh nhân cho biết họ đã trải qua quá trình tự điều trị, từ theo phương pháp dân gian đến thuốc bôi, nhưng không đỡ, đến khi tổn thương nặng, lan rộng mới đến viện.

Trường hợp khác nghĩ mình mắc zona và đi điều trị bệnh zona nhưng khi khám mới biết viêm da tiếp xúc do dính độc tố của kiến ba khoang.

Theo BS. Thu, người dân khi thấy kiến ba khoang thường hay dùng tay chà xát, "giết" kiến khiến độc tố trong cơ thể loài kiến này giải phóng nhiều trên da, gây tổn thương rộng và sâu.

Tổn thương do kiến ba khoang gây ra ở vùng cổ của bệnh nhân.

Trong cơ thể kiến ba khoang có chứa độc tố Pederin (C24H43O9N), độc tính mạnh gấp 12 - 15 lần nọc của rắn hổ nhưng do lượng tiếp xúc nhỏ và chỉ ở ngoài da nên không đủ gây chết người như nọc rắn nhưng sẽ khiến vùng da tiếp xúc tổn thương, bỏng rát. Khi tiếp xúc với độc tố kiến ba khoang, tổn thương thường gặp ở vùng da hở như mặt, hai tay. Vết thương thành vệt dài hoặc thành đám. Ban đầu là những nốt ban đỏ rồi sưng lên thành mụn mủ.

"Thông thường kiến ba khoang không tiết độc tố nếu không bị nghiền nát, chà xát. Vì thế, khi phát hiện kiến ba khoang đang bám trên da, thay vì đập nát con kiến (hậu quả khiến vùng da tiếp xúc kiến bỏng rát), hãy thổi cho kiến bay đi rồi dùng khăn giấy xử lý con kiến" – bác sĩ khuyến cáo.

Cách xử lý tổn thương do độc tố của kiến ba khoang

Nếu chẳng may dính phải độc tố của kiến ba khoang khiến vùng da đỏ ửng, phù nề, BS. Thu hướng dẫn, người dân cần nhanh chóng rửa bằng nước sạch, nước muối sinh lý hoặc các dung dịch rửa dịu nhẹ nhằm loại bỏ độc tố của kiến ba khoang khỏi da, giảm bớt các yếu tố dị ứng, kích ứng da. Nhiều người khi phát hiện vùng da đỏ rát, tổn thương là mua thuốc về bôi, không rửa qua là sai lầm.

Tiếp đó, có thể bôi hồ nước để làm dịu da rồi đi khám để bác sĩ đánh giá có cần bôi thêm các loại thuốc chuyên biệt như corticoid bôi, uống kháng histamin; uống kháng sinh khi có dấu hiệu bội nhiễm theo chỉ định của bác sĩ.

Người dân không nên tắm lá, tự bôi thuốc không rõ nguồn gốc để điều trị dễ gây các biến chứng nghiêm trọng. 

"Kiến ba khoang rất nhỏ, nếu không để ý, chúng có thể bám vào quần áo, chăn màn, khăn rửa mặt và khi tiếp xúc với da, nọc độc của kiến ba khoang có thể khiến da bị tổn thương. Vì thế, quần áo sau phơi khô cần rũ mạnh, trước khi mặc đồ cũng phải rũ mạnh quần áo, rũ mạnh khăn rửa mặt... tránh côn trùng ẩn nấp trong vật dụng.

Trước khi ngủ cần kiểm tra chăn chiếu, buông màn để ngăn nguy cơ côn trùng xâm nhập. Nên hạn chế bật đèn trong nhà, chỉ bật đèn ban công. Còn nếu bật đèn trong nhà thì nên đóng chặt các cửa..." - chuyên gia da liễu nhấn mạnh.