Không còn là một kỹ năng dành riêng cho các nhà khoa học, kỹ sư hay chuyên viên công nghệ thông tin, rèn luyện kỹ năng lập trình là yêu cầu quan trọng mà mọi trẻ em cần học, như cách chúng ta chuẩn bị cho trẻ kỹ năng ngôn ngữ, số học và thể chất từ sớm.

Đặc trưng của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư là môi trường công nghệ phát triển nhanh chóng, trong đó các công nghệ đột phá như Internet vạn vật, thực tế ảo và thực tế tăng cường, robot và trí tuệ nhân tạo đang thay đổi cách chúng ta sống, học, chơi, vận động và làm việc.

Đằng sau tất cả công nghệ này là các chức năng được lập trình. Đó là cách chúng ta giao tiếp với máy tính, xây dựng trang web, ứng dụng di động, trò chơi máy tính và hướng dẫn robot. IoT đã được tích hợp ngày càng nhiều vào nhà của chúng ta. Tivi và đồng hồ thông minh, quản lý và bảo mật nhà tự động chỉ là một số ví dụ trong đó IoT đã được sử dụng.

Theo Businesstech, công nghệ thay đổi nhanh chóng, trẻ em phải có khả năng thích nghi, nhanh trí và quan trọng nhất là chuẩn bị cho thế giới làm việc trong tương lai. Các bậc cha mẹ không am hiểu về công nghệ có thể sẽ thấy lo ngại với điều này. Tuy vậy, có nhiều cách để giúp trẻ làm quen và học công nghệ sớm.

Làm quen với các ứng dụng lập trình trên điện thoại thông minh

Cách dễ nhất để bắt đầu là tải một số ứng dụng về thiết bị di động của trẻ nhỏ. Chơi các trò chơi trên smartphone là bước để khởi động quá trình tư duy lập trình. Học lập trình cũng giống như học cách nói, đọc và viết bằng một ngôn ngữ khác. Trẻ em rất giỏi học nhiều ngôn ngữ từ nhỏ nên việc dạy chúng lập trình cũng không phải là thách thức lớn với trẻ.

Bốn ứng dụng và phần mềm dưới đây được các chuyên gia cho rằng có thể giúp trẻ em làm quen với việc lập trình:

Scratch: một ngôn ngữ mã hóa miễn phí hiệu quả, được thiết kế dành riêng cho lứa tuổi 8 đến 16, có thể được sử dụng bởi mọi người ở mọi lứa tuổi.

Alice: Alice là một môi trường lập trình dựa trên khối giúp dễ dàng tạo hoạt hình, xây dựng các câu chuyện tương tác hoặc lập trình các trò chơi đơn giản trong 3D.

Microsoft Minecraft Education: một phiên bản giáo dục của Minecraft, trò chơi phổ biến với trẻ em trên toàn thế giới.

Roblox: phù hợp cho trẻ em từ 8 đến 14 tuổi.

Tham gia các lớp học công nghệ sớm

Một trong những kỹ năng mà trẻ em cần học được từ sớm là kỹ năng công dân số - khả năng thành thạo với môi trường số đang ngày càng phổ biến trong đời sống. Theo ông Nguyễn Thành Nam, nhà sáng lập Đại học trực tuyến FUNiX, kỹ năng của một công dân số bao gồm:

Làm chủ máy tính: hiểu biết về các thành phần cấu thành máy tính, thành thạo những phần mềm cơ bản trên máy tính như Microsoft Word, Excel...

Công dân điện tử: Áp dụng thành thạo các công cụ trực tuyến, hệ thống dịch vụ trực tuyến, mạng xã hội như Google, Facebook, Youtube...

Xây dựng website và phần mềm đầu tiên: Tự xây dựng một website đơn giản và lập trình một phần mềm đơn giản có thể chạy được trên máy tính hoặc điện thoại thông minh.

Ông Nguyễn Thành Nam, nhà sáng lập Đại học trực tuyến FUNiX cho biết, tại FUNiX, các kỹ năng trên thuộc chứng chỉ đầu tiên của chương trình học đại học bằng kỹ sư phần mềm - chứng chỉ công dân số. Ông Nam nhận định, trẻ em có thể theo học các kỹ năng này từ sớm, ngay ở lứa tuổi cấp hai để bắt đầu tạo nền tảng kiến thức về công nghệ.

Thiên Diệp