Nhân Kỷ niệm 95 năm truyền thống Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ( tiền thân là Mặt trận Dân tộc Thống nhất), TS. Nguyễn Minh Chung - Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể Trung ương, đã có bài viết nghiên cứu khoa học, vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh và tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm.
Tạp chí Sức khỏe Trẻ em trân trọng giới thiệu bài viết "Quán triệt tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm: Đảng bộ Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể trung ương: Đẩy mạnh giải pháp phát huy đại đoàn kết toàn dân tộc trong kỷ nguyên mới" của TS. Nguyễn Minh Chung, dưới đây:
 |
| Kỷ niệm 95 năm ngày thành lập Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam, và 95 năm ngày truyền thống Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (18/11/1930 - 18/11/2025). (Ảnh minh họa) |
"Ngày 18/11/2025, đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm có bài viết quan trọng về “Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc để phát triển đất nước”, trong đó nhấn mạnh: đại đoàn kết toàn dân tộc là đường lối chiến lược, là truyền thống quý báu, là cội nguồn sức mạnh và là nhân tố quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam qua 95 năm xây dựng và trưởng thành của Mặt trận Dân tộc thống nhất. Bước vào kỷ nguyên mới với những biến động khó lường của tình hình thế giới, yêu cầu đặt ra là phải tiếp tục củng cố, làm mới và phát huy mạnh mẽ hơn nữa khối đại đoàn kết toàn dân tộc trên các không gian và hình thức mới. Thực hiện chỉ đạo của Tổng Bí thư, Đảng bộ Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể Trung ương đang triển khai quyết liệt nhiều giải pháp đồng bộ, toàn diện nhằm củng cố, lan tỏa và phát huy tinh thần đại đoàn kết trong giai đoạn phát triển mới của đất nước.
 |
| Đại hội Mặt trận dân tộc thống nhất Việt Nam lần thứ I họp từ ngày 31/1 đến 4/2/1977. (Ảnh tư liệu) |
Những yếu tố mới của thời đại tác động đến khối đại đoàn kết toàn dân tộc
Kỷ nguyên mới mở ra nhiều thời cơ phát triển nhưng cũng đặt ra những thách thức chưa từng có đối với khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: Đại đoàn kết hôm nay không chỉ giới hạn trong cộng đồng làng xã, cơ quan, đơn vị như truyền thống, mà phải mở rộng trên không gian số, không gian kinh tế – nghề nghiệp và không gian quốc tế của hơn 5 triệu người Việt Nam ở nước ngoài.
- Trước hết, sự bùng nổ của công nghệ số đã hình thành “không gian xã hội thứ hai”, nơi người dân tương tác và bày tỏ ý kiến nhanh chóng, công khai. Đây là môi trường thuận lợi để phát huy dân chủ, tập hợp trí tuệ Nhân dân, nhưng cũng là nơi thông tin xấu độc, xuyên tạc, kích động chia rẽ có thể lan truyền với tốc độ lớn. Nếu không chủ động hiện diện và dẫn dắt, khối đại đoàn kết có thể bị tác động, thậm chí tổn thương.
- Thứ hai, phát triển kinh tế thị trường, đô thị hóa, dịch chuyển lao động đã làm xuất hiện nhiều nhóm xã hội mới với lợi ích, nhu cầu đa dạng. Sự phân hóa giàu – nghèo và khoảng cách phát triển giữa các khu vực có nguy cơ tạo ra rạn nứt xã hội nếu không được xử lý hài hòa. Vì vậy, đại đoàn kết trong thời đại mới phải mở rộng vượt ra ngoài khuôn khổ tập hợp truyền thống, tiếp cận cả các nhóm phi chính thức, khó tổ chức.
- Thứ ba, biến đổi khí hậu, thiên tai cực đoan, dịch bệnh và rủi ro phi truyền thống tạo sức ép lớn lên hàng triệu người dân. Những đợt mưa lũ gây thiệt hại nặng tại miền Bắc, miền Trung – Tây Nguyên năm 2025 cho thấy có những vùng, những nhóm dân cư rất dễ tổn thương, cần hỗ trợ kịp thời, dài hạn. Điều này đặt ra yêu cầu mới trong điều phối, huy động nguồn lực và ứng phó trong hệ thống Mặt trận.
- Thứ tư, yêu cầu dân chủ, minh bạch và sự tham gia vào chính sách của người dân tăng mạnh. Gần 3 triệu ý kiến góp ý vào dự thảo văn kiện Đại hội XIV, trong đó hơn 2 triệu ý kiến qua VNeID, là minh chứng rõ nét về nhu cầu đồng hành cùng Đảng trong hoạch định đường lối. Đây vừa là cơ hội củng cố đồng thuận, vừa là thách thức nếu Mặt trận không đổi mới phương thức lắng nghe và phản hồi.
- Thứ năm, trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược, xung đột, chia rẽ sắc tộc, tôn giáo gia tăng, cộng đồng hơn 5 triệu người Việt Nam ở nước ngoài chịu tác động mạnh từ môi trường quốc tế. Nếu thiếu cơ chế kết nối, bảo hộ và đồng hành phù hợp, sẽ khó huy động hiệu quả nguồn lực trí tuệ, vật chất và sức ảnh hưởng của kiều bào cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Những điểm mới nêu trên đòi hỏi Đảng bộ Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương phải đổi mới tư duy, phương thức lãnh đạo, tổ chức hoạt động, xây dựng các giải pháp phù hợp, chủ động để giữ vững và phát huy sức mạnh đại đoàn kết trong điều kiện mới.
 |
| Đại hội Mặt trận Tổ quốc Việt Nam lần thứ II (Nhiệm kỳ 1983-1988), họp từ ngày 12/5 đến 14/5/1983, tại Hội trường Ba Đình, Thủ đô Hà Nội. (Ảnh tư liệu) |
Tăng cường đoàn kết trong Đảng và hệ thống chính trị
Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu coi củng cố đoàn kết trong Đảng là nhiệm vụ then chốt để xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc vững mạnh. Bám sát tinh thần đó, Đảng bộ Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương đã tập trung siết chặt kỷ luật, nêu gương, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các cấp ủy, tổ chức đảng trực thuộc; duy trì sự đoàn kết, thống nhất cao về ý chí và hành động trong toàn Đảng bộ. Cùng với việc thực hiện nghiêm các nghị quyết, quy định về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, Đảng bộ chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ Mặt trận và đoàn thể “vừa hồng, vừa chuyên”, có bản lĩnh chính trị vững vàng, có năng lực ứng xử trong môi trường truyền thống và không gian số.
Cùng với đó, Ban Thường vụ Đảng ủy chỉ đạo đổi mới nội dung, hình thức sinh hoạt chi bộ theo hướng thiết thực, gần với nhiệm vụ chính trị, gắn với địa bàn dân cư, cơ sở hội, đoàn. Việc thảo luận, ra nghị quyết được gắn chặt với yêu cầu vận động, tập hợp nhân dân, giải quyết kịp thời những vấn đề bức xúc, nhạy cảm từ cơ sở, không để hình thành các “điểm nóng”, các mâu thuẫn kéo dài. Phát huy dân chủ trong Đảng đi đôi với giữ nghiêm nguyên tắc, kỷ luật, kỷ cương, bảo đảm mọi chủ trương, chương trình công tác đều hướng về Nhân dân, xuất phát từ cuộc sống của Nhân dân và vì hạnh phúc của Nhân dân.
Lấy người dân làm trung tâm, chăm lo an sinh, nâng cao đời sống vật chất – tinh thần của Nhân dân
Tổng Bí thư khẳng định: chăm lo hạnh phúc của Nhân dân vừa là mục tiêu, vừa là động lực của đại đoàn kết. Thực hiện chỉ đạo đó, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể đã triển khai đồng bộ các chương trình an sinh xã hội, giảm nghèo bền vững, hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo – những nơi dễ bị tổn thương trong biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh và biến động thị trường lao động. Các phong trào “Cả nước chung tay vì người nghèo”, “Vì biển đảo quê hương”, “Mái ấm cho công nhân, người lao động”… được tiếp tục đẩy mạnh với nhiều hình thức sáng tạo, huy động nguồn lực của toàn xã hội.
Đặc biệt, trong các đợt mưa lũ lớn tại miền Bắc, miền Trung – Tây Nguyên năm 2025, Mặt trận, các đoàn thể, các hội quần chúng đã phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng tổ chức cứu trợ khẩn cấp, sơ tán cư dân khỏi vùng nguy hiểm, cung cấp lương thực, thuốc men, nơi ở tạm thời, đồng thời triển khai các hoạt động hỗ trợ sinh kế, ổn định đời sống sau thiên tai. Những hoạt động đó không chỉ góp phần giảm bớt khó khăn cho đồng bào vùng lũ, mà còn lan tỏa sâu rộng truyền thống “lá lành đùm lá rách”, khơi dậy tinh thần tương thân tương ái, nghĩa tình của dân tộc Việt Nam trong bối cảnh mới, khi việc vận động, đóng góp có thể được thực hiện cả trực tiếp và trên nền tảng số.
Song song với đó, các tổ chức công đoàn, đoàn thanh niên, hội phụ nữ, hội nông dân, hội cựu chiến binh… đã phát huy vai trò đại diện, chăm lo thiết thực cho từng nhóm hội viên, đoàn viên, nhất là những đối tượng chịu nhiều áp lực trong nền kinh tế số, kinh tế nền tảng, lao động “gig”, lao động phi chính thức. Lấy người dân làm trung tâm, mọi chủ trương của Đảng bộ đều hướng đến việc mỗi người dân, mỗi gia đình đều được bảo đảm mức sống tối thiểu, an toàn, có cơ hội vươn lên và được tham gia vào quá trình phát triển chung của đất nước.
 |
| Tổng Bí thư Tô Lâm, và Thủ tướng Phạm Minh Chính, cùng với các đại biểu dự Đại hội Đại biểu Đảng bộ Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương, ngày 23/9/2025. (Ảnh: TTXVN) |
Đổi mới mạnh mẽ hoạt động của Mặt trận và các đoàn thể hướng về cơ sở
Quán triệt quan điểm của Tổng Bí thư Tô Lâm về việc Mặt trận phải là “diễn đàn rộng mở của Nhân dân”, Đảng bộ đã chỉ đạo hệ thống tổ chức đổi mới toàn diện nội dung, phương thức hoạt động, kết hợp hài hòa giữa phương thức truyền thống với ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số.
Cụ thể:
- Tập trung xây dựng mô hình “Mặt trận số”, phát triển các kênh thông tin, đối thoại, tiếp nhận phản ánh của Nhân dân trên nền tảng số, mạng xã hội; chủ động cung cấp thông tin chính thống, kịp thời, thân thiện, dễ hiểu, dễ chia sẻ.
- Tăng cường hoạt động giám sát, phản biện xã hội đối với các chính sách, dự án liên quan trực tiếp đến đời sống người dân; đặc biệt là các chương trình phát triển hạ tầng, đô thị, chuyển dịch dân cư, môi trường, an sinh xã hội; bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp của Nhân dân.
- Đa dạng hóa cách thức tập hợp các giai tầng xã hội, nhân sĩ, trí thức, chức sắc tôn giáo, doanh nhân, người có uy tín trong cộng đồng, đồng bào dân tộc thiểu số, kiều bào; coi trọng các hình thức mạng lưới, câu lạc bộ chuyên đề, diễn đàn mở, hội thảo trực tuyến.
- Xây dựng các mô hình tự quản, cộng đồng đoàn kết tại khu dân cư theo hướng hiện đại, văn minh, xanh – sạch – an toàn, gắn kết chặt chẽ hơn với nhiệm vụ xây dựng Đảng, chính quyền, phát triển kinh tế – xã hội, giữ gìn an ninh, trật tự ngay từ cơ sở.
Đổi mới phương thức hoạt động hướng về cơ sở giúp Mặt trận và các đoàn thể thực sự trở thành “tai mắt của Đảng”, “chỗ dựa của Nhân dân”, kịp thời phát hiện và giải quyết những vấn đề mới nảy sinh từ đời sống xã hội trong kỷ nguyên số.
Phát huy trí tuệ Nhân dân, mở rộng dân chủ, tiếp nhận góp ý rộng rãi
Theo tinh thần Tổng Bí thư đề cao trong bài viết, “tiếng nói của Nhân dân là nguồn lực quý báu, giúp Đảng hoàn thiện đường lối”. Việc lấy ý kiến Nhân dân vào các dự thảo văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng đã thu hút gần 3 triệu ý kiến, trong đó có hơn 2 triệu ý kiến qua ứng dụng VNeID – con số lớn nhất từ trước đến nay, khẳng định bước tiến mới trong thực hành dân chủ, nhất là dân chủ trên không gian số.
Đảng bộ Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương xác định đây là minh chứng sinh động cho tinh thần dân chủ, đồng thuận xã hội, thể hiện trách nhiệm chính trị và niềm tin của Nhân dân đối với Đảng. Từ thực tiễn đó, Đảng bộ chỉ đạo tiếp tục hoàn thiện cơ chế để Nhân dân tham gia góp ý, giám sát thông qua các hình thức linh hoạt, thuận tiện: hội nghị tiếp xúc cử tri, các diễn đàn Nhân dân, đường dây nóng, hòm thư góp ý, cổng thông tin điện tử, ứng dụng trên thiết bị di động…
Các ý kiến tâm huyết, trách nhiệm của Nhân dân đang được Mặt trận và các đoàn thể tổng hợp, phân tích sâu sắc, chọn lọc để kiến nghị với Đảng, Nhà nước, lồng ghép vào các chương trình hành động, kế hoạch công tác, nghị quyết chuyên đề của Đảng bộ và từng tổ chức thành viên. Qua đó, đại đoàn kết được nâng lên từ chỗ “Nhân dân đồng thuận với chủ trương” thành “Nhân dân cùng tham gia kiến tạo chủ trương”, tạo nền tảng vững chắc cho lòng tin và sự gắn bó giữa Đảng với Nhân dân.
 |
| Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh, tiếp nối và phát huy truyền thống 95 năm – Đảng bộ Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương đẩy mạnh xây khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong kỷ nguyên mới. Khối diễu hành của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. (Ảnh: TTXVN) |
Củng cố khối đại đoàn kết người Việt Nam ở nước ngoài
Thực hiện chỉ đạo của Tổng Bí thư về mở rộng đoàn kết ra tầm quốc tế, Đảng bộ Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương đã tăng cường kết nối kiều bào, hỗ trợ hội đoàn người Việt ở nước ngoài, vận động trí thức, doanh nhân, chuyên gia kiều bào tham gia đóng góp cho sự phát triển đất nước bằng nhiều hình thức phong phú, linh hoạt.
Những chương trình như “Doanh nhân kiều bào hướng về Tổ quốc”, “Diễn đàn trí thức kiều bào với phát triển kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn”, các lớp dạy tiếng Việt miễn phí cho con em người Việt ở châu Âu, Mỹ, Úc, cùng hoạt động quyên góp “Vì biển, đảo Việt Nam” được duy trì và mở rộng. Bên cạnh đó, Mặt trận phối hợp chặt chẽ với các cơ quan ngoại giao, các hội đoàn ở nước ngoài tổ chức các chương trình thăm quê, giao lưu văn hóa, tri ân, nhằm thắt chặt tình cảm gắn bó của kiều bào với cội nguồn dân tộc.
Trong bối cảnh thông tin đa chiều, cạnh tranh chiến lược, việc giữ vững lòng tin, niềm tự hào và ý thức trách nhiệm của người Việt Nam ở nước ngoài đối với Tổ quốc càng có ý nghĩa quan trọng. Khối đại đoàn kết toàn dân tộc vì thế không chỉ là sự quy tụ của hơn 100 triệu người trong nước, mà còn mở rộng đến hàng triệu trái tim Việt Nam ở khắp năm châu.
Đoàn kết quốc tế – mở rộng bạn bè, tranh thủ ủng hộ của thế giới
Theo định hướng Tổng Bí thư nêu rõ, mở rộng đại đoàn kết quốc tế là nhiệm vụ chiến lược trong bảo vệ và phát triển đất nước. Đảng bộ Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương đã chủ động triển khai công tác đối ngoại nhân dân, tăng cường hợp tác với các tổ chức hòa bình, hữu nghị, các phong trào tiến bộ trên thế giới; phát huy vai trò cầu nối Nhân dân Việt Nam – bạn bè quốc tế, góp phần xây dựng hình ảnh một Việt Nam hòa bình, nhân ái, ổn định và thịnh vượng.
Thông qua các diễn đàn nhân dân, các hội nghị quốc tế, các chương trình giao lưu, hợp tác, Mặt trận, các đoàn thể và các tổ chức hội quần chúng góp phần truyền tải thông điệp về một Việt Nam nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa; là bạn, là đối tác tin cậy, là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế. Những giá trị tốt đẹp của văn hóa, con người Việt Nam – cần cù, sáng tạo, thủy chung, nghĩa tình – cũng từ đó được lan tỏa, làm sâu sắc thêm nền tảng đoàn kết giữa Nhân dân ta với Nhân dân các nước.
 |
| Xây dựng khối "Đại đoàn kết toàn Dân tộc", phát triển vững mạnh trong kỷ nguyên mới. (Ảnh minh họa) |
Phát huy truyền thống 95 năm đại đoàn kết – Nguồn lực để bước vào kỷ nguyên phát triển mới
95 năm hình thành và phát triển của Mặt trận Dân tộc thống nhất cho thấy: khi dân tộc đoàn kết, Việt Nam có thể vượt qua bất kỳ thử thách nào – từ những cuộc kháng chiến trường kỳ đến công cuộc đổi mới toàn diện và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng. Nhờ sức mạnh đại đoàn kết mà chúng ta đã chiến thắng các thế lực xâm lược hùng mạnh, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ; từng bước thoát khỏi nghèo nàn, lạc hậu, vươn lên trở thành quốc gia có thu nhập trung bình, có uy tín ngày càng cao trên trường quốc tế.
Trong bối cảnh mới với thời cơ và thách thức đan xen, tinh thần đại đoàn kết càng phải được củng cố như “giữ gìn con ngươi của mắt mình”. Đảng bộ Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương quyết tâm thực hiện hiệu quả ý kiến chỉ đạo của Tổng Bí thư, đưa đại đoàn kết trở thành động lực quan trọng để phấn đấu vì mục tiêu xây dựng đất nước hùng cường, thịnh vượng, Nhân dân hạnh phúc; đưa Việt Nam vững bước tiến vào kỷ nguyên phát triển mới, có vị thế xứng đáng, sánh vai cùng bạn bè năm châu"./.
TS. Nguyễn Minh Chung
(Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận, Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương)