Sáng 21/11/2025, tại Hà Nội, Báo Kinh tế và Đô thị đã tổ chức Diễn đàn "Phát triển Kinh tế số: Cơ hội và thách thức trong kỷ nguyên mới". Tại diễn đàn, các chuyên gia đã thảo luận và nhấn mạnh những yêu cầu hoàn thiện thể chế, phát triển hạ tầng số và thúc đẩy doanh nghiệp tham gia mạnh mẽ vào chuyển đổi số, phát triển kinh tế trong kỷ nguyên mới.
 |
| Quang cảnh tại diễn đàn. (Ảnh: Đại Lộc) |
Tại diễn đàn, các ý kiến của các chuyên gia, đại biểu, đã nhấn mạnh: Kinh tế số không chỉ là việc áp dụng công nghệ vào các mô hình kinh doanh truyền thống. Mà còn là quá trình chuyển đổi toàn diện từ thương mại điện tử, thanh toán số, logistics thông minh, dịch vụ số, đến nền tảng dữ liệu, điện toán đám mây và trí tuệ nhân tạo. Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để trở thành một trong những nền kinh tế số năng động của khu vực.
Thực hiện quan điểm của Đảng và Chính phủ, đặc biệt là Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị về đột phá trong khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Quyết định 411 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển kinh tế số và xã hội số, Việt Nam phấn đấu để kinh tế số đóng góp 20% GDP trong năm nay và 30% vào năm 2030. Đây là mục tiêu đầy khát vọng, đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ của các cấp, các ngành và cộng đồng doanh nghiệp.
 |
| PGS.TS Nguyễn Thành Lợi - Tổng Biên tập Báo Kinh tế và Đô thị, và các đại biểu điều phối diễn đàn. (Ảnh: Btc) |
Phát biểu khai mạc diễn đàn, PGS.TS Nguyễn Thành Lợi - Tổng Biên tập Báo Kinh tế và Đô thị, bày tỏ rằng: Thông qua các phiên thảo luận tại diễn đàn, Báo Kinh tế và Đô thị mong muốn tăng cường kết nối hệ sinh thái đổi mới sáng tạo; tạo cầu nối giữa doanh nghiệp - startup - cơ quan quản lý; quảng bá tiềm năng thị trường số Việt Nam đến các đối tác trong và ngoài nước, đồng hành xây dựng nền kinh tế số phát triển nhanh, bền vững.
 |
| PGS.TS Nguyễn Thành Lợi - Tổng Biên tập Báo Kinh tế và Đô thị, phát biểu. (Ảnh: Btc) |
Trong bối cảnh kinh tế số toàn cầu phát triển nhanh, Việt Nam đứng trước thời cơ lớn nhờ lợi thế dân số trẻ, tỷ lệ sử dụng Internet cao, hạ tầng viễn thông hiện đại và sự quan tâm của Chính phủ. Việc triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW và Quyết định 411/QĐ-TTg đặt mục tiêu kinh tế số đóng góp 20% GDP năm 2025 và 30% năm 2030 là một mục tiêu đầy thách thức nhưng cũng giàu triển vọng.
Tại diễn đàn, các đại biểu phân tích nhiều khía cạnh then chốt của kinh tế số. Theo đó, ở trụ cột công nghệ, ông Nguyễn Phú Tiến - Phó Vụ trưởng Vụ Kinh tế số và Xã hội (Bộ Khoa học và Công nghệ) nhấn mạnh, công nghệ số đang trở thành động lực giúp nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm.
 |
| Ông Nguyễn Phú Tiến - Phó Vụ trưởng Vụ Kinh tế số và Xã hội (Bộ Khoa học và Công nghệ) phát biểu. (Ảnh: Btc) |
Ông Nguyễn Phú Tiến cũng cho hay, doanh nghiệp và các cơ sở nghiên cứu cần tăng cường hợp tác trong những lĩnh vực nền tảng như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn, điện toán đám mây hay Internet vạn vật (IoT) để tạo ra các giải pháp có giá trị ứng dụng cao.
Ở góc độ quản lý nhà nước, Tiến sĩ Nguyễn Đức Kiên – Nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế - Quốc hội, cho rằng: Để tận dụng hiệu quả tiềm năng của kinh tế số, chính quyền đô thị phải đi đầu trong phát triển hạ tầng số, dữ liệu mở và chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới sáng tạo. Đồng thời, TS. Nguyễn Đức Kiên nhấn mạnh, tầm quan trọng của việc chuẩn hóa giao dịch tài chính, đề xuất các ngân hàng hỗ trợ hộ kinh doanh lắp đặt POS (máy hỗ trợ thanh toán bằng thẻ) và công nhận hóa đơn từ POS như chứng từ hợp lệ.
 |
| Tiến sĩ Nguyễn Đức Kiên – Nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế - Quốc hội, phát biểu. (Ảnh: ND/Btc) |
Theo TS. Nguyễn Đức Kiên bày tỏ nhận định rằng: các giao dịch minh bạch sẽ tạo ra nguồn dữ liệu tài chính giá trị - “tài sản số” giúp nâng cao chất lượng hoạch định chính sách. Đồng thời, sẽ hỗ trợ tổ chức tín dụng ứng dụng AI trong chấm điểm tín dụng để mở rộng cơ hội tiếp cận vốn cho người dân và doanh nghiệp.
Trên bình diện hội nhập quốc tế, Phó Giáo sư-Tiến sĩ Nguyễn Thường Lạng - Viện kinh tế quốc tế (Đại học Kinh tế Quốc dân) nhận định rằng: Kinh tế số đang mở ra không gian phát triển mới cho Việt Nam, hỗ trợ nâng cao sức cạnh tranh, thu hút đầu tư chất lượng cao và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu. Ông cho rằng nền tảng dữ liệu quốc gia và hành lang pháp lý số hoàn chỉnh sẽ là yếu tố quyết định để doanh nghiệp Việt Nam bắt nhịp với các chuẩn mực toàn cầu.
 |
| Phó Giáo sư-Tiến sĩ Nguyễn Thường Lạng - Viện kinh tế quốc tế (Đại học Kinh tế Quốc dân) chia sẻ. (Ảnh: Đại Lộc) |
Cùng với yêu cầu hoàn thiện thể chế, thách thức lớn nhất lại xuất phát từ chính cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là khối doanh nghiệp nhỏ và vừa. Tiến sĩ Mạc Quốc Anh - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Hà Nội, cho biết: Phần lớn doanh nghiệp hiện thiếu nguồn lực chuyển đổi số, 62% không đủ ngân sách và 54% không có bộ phận công nghệ thông tin chuyên trách. Cùng lúc, doanh nghiệp phải đáp ứng thêm nhiều yêu cầu mới như hóa đơn điện tử, tiêu chuẩn an ninh mạng, ESG (Môi trường, Xã hội, Quản trị), CBAM (Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon) hay quản trị rủi ro tài chính.
Cũng theo ông Mạc Quốc Anh cho rằng, doanh nghiệp nhỏ và vừa chỉ có thể bắt kịp tốc độ chuyển đổi, khi được hỗ trợ đồng bộ từ chính sách, công nghệ, tài chính; tới đào tạo nhân lực - những yếu tố giúp giảm chi phí tuân thủ và nâng cao khả năng thích ứng.
 |
| Tiến sĩ Mạc Quốc Anh (ngồi ngoài đầu bên trái) - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Hà Nội, chia sẻ. |
Từ thực tiễn đó, Tiến sĩ Mạc Quốc Anh đề xuất: Hà Nội nên nghiên cứu thành lập Quỹ Hỗ trợ chuyển đổi số, với lãi suất ưu đãi 0-3%. Đồng thời, sớm triển khai cơ chế sandbox cho AI, Fintech (công nghệ tài chính) và Blockchain; để tạo không gian thử nghiệm an toàn, giảm rủi ro pháp lý và rút ngắn thời gian thương mại hóa sản phẩm. Ông Mạc Quốc Anh cũng nhấn mạnh, việc hoàn thiện pháp lý về tài sản số, dữ liệu số, định danh điện tử thống nhất và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ sẽ tạo nền tảng thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Cùng với đó, cơ chế cho phép doanh nghiệp khai thác dữ liệu công từ giao thông, quy hoạch đến giáo dục sẽ mở ra cơ hội hình thành các sản phẩm số mới.
Bên cạnh đó, thương mại điện tử tiếp tục giữ vai trò dẫn dắt chuyển đổi số của doanh nghiệp. Theo ông Nguyễn Hữu Tuấn - Giám đốc Trung tâm Phát triển Thương mại điện tử và Công nghệ số (Bộ Công thương) cho biết, thương mại điện tử đang duy trì tốc độ tăng trưởng mạnh và giúp doanh nghiệp đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa mở rộng thị trường và chuẩn hóa quy trình vận hành.
 |
| Ông Nguyễn Hữu Tuấn - Giám đốc Trung tâm Phát triển Thương mại điện tử và Công nghệ số, phát biểu. |
Từ góc nhìn doanh nghiệp công nghệ, các đại điện từ Dolphin, Sapo, NetSpace, IGNITE, NextFarm và Sorimachi Việt Nam chia sẻ nhiều kinh nghiệm trong số hóa quy trình, quản trị doanh nghiệp, phát triển hệ sinh thái thương mại điện tử và ứng dụng công nghệ vào nông nghiệp-logistics.
Bà Nguyễn Thị Minh Khuê - Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị Sapo, cho biết: Hệ sinh thái thương mại điện tử chỉ phát triển khi doanh nghiệp sở hữu dữ liệu đồng bộ và thực hiện được quản trị số từ kho vận, bán hàng đến chăm sóc khách hàng... Từ đó cho thấy, kinh tế số đang mở ra không gian sáng tạo rộng lớn. Nhưng điều kiện tiên quyết vẫn là hạ tầng dữ liệu và tài chính số đủ mạnh, để doanh nghiệp yên tâm triển khai chuyển đổi.
 |
| Bà Nguyễn Thị Minh Khuê (áo xanh) - Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị Sapo, phát biểu. |
Ngoài ra, tại diễn đàn các chuyên gia cũng đều có chung nhận định: việc hoàn thiện pháp lý số, phát triển hạ tầng tài chính số, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực,... Các vấn đề đó được coi là các yếu tố then chốt, để Việt Nam tận dụng hiệu quả cơ hội của kỷ nguyên số.
Việt Nam phấn đấu để kinh tế số đóng góp 20% GDP vào năm 2025 và 30% vào năm 2030. Đây là mục tiêu đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ của các cấp, ngành và cộng đồng doanh nghiệp.
Với Hà Nội, tỷ trọng kinh tế số trong GRDP tăng từ 15,37% năm 2020 lên 16,26% năm 2024, khẳng định hướng đi đúng khi xác định khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và kinh tế số là một trong 3 đột phá chiến lược. Thành phố đặt mục tiêu kinh tế số chiếm 30% GRDP vào năm 2030 và 40% vào năm 2045. Đây là định hướng để xây dựng một nền kinh tế hiện đại, xanh, bền vững và dựa trên công nghệ cao.