Trong hơn 17 năm triển khai, Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm số 03/2007/QH12 đã đạt được nhiều kết quả tích cực trong công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân. Mặc dù vậy, vẫn còn tồn tại những bất cập về chất lượng sống, gánh nặng bệnh tật, nguyên nhân liên quan đến dinh dưỡng và yếu tố môi trường cũng như khoảng trống chính sách điều chỉnh phòng bệnh không lây nhiễm và sức khỏe tâm thần. Việc xây dựng Luật mới với phạm vi điều chỉnh bao quát toàn diện các hoạt động phòng bệnh là hết sức cần thiết, với mục đích góp phần nâng cao sức khoẻ cả về thể chất và tinh thần, tầm vóc, tuổi thọ, chất lượng cuộc sống của người Việt Nam; kiểm soát tốt bệnh truyền nhiễm, nâng cao năng lực cho hệ thống phòng, chống bệnh truyền nhiễm; khống chế tốc độ gia tăng tiến tới làm giảm tỷ lệ người mắc bệnh tại cộng đồng, hạn chế tàn tật và tử vong sớm do mắc các bệnh không lây nhiễm.
Về bố cục và phạm vi điều chỉnh, dự thảo Luật Phòng bệnh gồm 6 chương với 46 điều. Dự thảo Luật quy định về thông tin, giáo dục, truyền thông về phòng bệnh; phòng, chống bệnh truyền nhiễm; phòng, chống bệnh không lây nhiễm, các rối loạn sức khỏe tâm thần và các yếu tố nguy cơ khác; dinh dưỡng trong phòng bệnh và các điều kiện bảo đảm để phòng bệnh.
Tại Hội nghị, trên cơ sở những nội dung khái quát về dự án Luật Phòng bệnh được TS.BS Hoàng Minh Đức Cục Trưởng Cục phòng bệnh Bộ Y Tế đại diện cơ quan chủ trì soạn thảo đã trình bày 5 chính sách cơ bản trong dự thảo Luật: (1) phòng, chống bệnh truyền nhiễm; (2) phòng, chống bệnh không lây nhiệm; (3) dinh dưỡng; (4) phòng, chống rỗi loạn tâm thần; (5) quĩ phòng bệnh, các đại biểu đã tham gia thảo luận, đóng góp ý kiến nhằm xác định những nội dung lớn cần phản biện xã hội đối với dự án Luật Phòng bệnh.
Nêu ý kiến tại Hội nghị, ông Nguyễn Anh Trí, nguyên Viện trưởng viện Huyết học - Truyền máu Trung ương, đại biểu Quốc hội khóa XV cho biết, việc tổ chức Hội nghị xác định những nội dung lớn cần phản biện xã hội đối với dự án Luật Phòng bệnh có ý nghĩa quan trọng, kịp thời và cần được duy trì đối với các dự án luật sau này.
|
| |
Đối với các nội dung cần phản biện xã hội, ông Trí cho rằng dự thảo Luật cần mở rộng phạm vi điều chỉnh. Bên cạnh trách nhiệm của Nhà nước trong phòng bệnh, Luật cần quy định thêm trách nhiệm của cá nhân, của mỗi công dân trong phòng bệnh. Thêm vào đó, kinh phí dành cho việc phòng bệnh cần được Nhà nước quan tâm đầu tư nhiều hơn. Theo ông Nguyễn Huy Quang, nguyên Vụ trưởng Vụ Pháp chế - Bộ Y tế cho biết, những nội dung lớn cần phản biện xã hội đối với dự án Luật Phòng bệnh là vấn đề lớn, thách thức đặt ra đối với ngành Y tế cũng như cơ quan chủ trì soạn thảo trong việc hoàn thiện dự thảo Luật. Trong đó, dự thảo Luật cần thể chế hóa các quan điểm, chủ trương của Đảng vào dự thảo Luật; đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ của Luật Phòng bệnh đối với hệ thống pháp luật Việt Nam hiện nay. Cùng với đó, cần giải quyết các vấn đề như: Luật đã tiếp cận với mô hình bệnh tật của Việt Nam hay chưa? hệ thống y tế dự phòng sẽ thay đổi như thế nào trong mô hình chính quyền địa phương mới?...
Dưới góc độ Mặt trận, TS Nguyễn Văn Pha, Phó Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn về Dân chủ và Pháp luật UBTƯ MTTQ Việt Nam cho rằng, Luật cần thể chế rõ quan điểm Nhà nước có chính sách hỗ trợ nhóm yếu thế vùng khó khăn trong việc tiếp cận các dịch vụ phòng bệnh. Đối với quy định về nguyên tắc trong phòng bệnh, ông Pha cho rằng dự thảo Luật cần thể hiện rõ các nguyên tắc chủ động, toàn diện, liên ngành, lấy người dân làm trung tâm, công bằng và bền vững.
“Các quy định về trách nhiệm của các cơ quan nhà nước cần được cụ thể hóa trong dự thảo Luật. Đồng thời cơ quan chủ trì soạn thảo cần xem xét, hoàn thiện về kỹ thuật lập pháp”, TS Nguyễn Văn Pha kiến nghị.
Phát biểu tại hội nghị TS Ngô Sách Thực nêu rõ: “Cần làm rõ phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật Phòng bệnh và đối chiếu với Luật khám bệnh, chữa bệnh mới được bổ sung sửa đổi để bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật. Rõ phòng, có thêm nội dung “chống” hay không phải thuyết trình rõ”. Tên của Luật thống nhất như dự thảo là Luật Phòng bệnh, nhưng điểm 1 Điều 1 bổ sung thêm từ “phòng tật” sau từ “phòng bệnh”.
|
| |
Vì bệnh và tật gắn liền với nhau, là điều không ai mong muốn. Cha ông ta có câu bệnh tật. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tật. Làm tốt công tác phòng bệnh, phòng tật tật, vì thế phải có Luật phòng bệnh. Nội hàm của Luật phòng bệnh phải có phòng tật, đây là vấn đề lớn để “hạn chế tàn tật và tử vong”. Nước ta hiện có trên 7 triệu người khuyết tật, 2 triệu trẻ em khuyết tật, chiếm tỷ lệ cao so với nhiều nước trên thế giới. Vì vậy cần thiết phải bổ sung từ “phòng tật”. Làm rõ giải thích từ ngữ “Sức khỏe tâm thần” là trạng thải khoẻ mạnh về cơ thể- tinh thần& xã hội, cảm xúc (định nghĩa của WHO là trạng thái thoái mái, cân bằng về mặt tinh thần, xã hội và cảm xúc, không chỉ đơn thuần là không có rối loạn tâm thần). Cần có chính sách khám sàng lọc, phát hiện sớm, chăm sóc sức khỏe từ trong bụng mẹ và sau khi sinh. Phòng, chống rối loạn sức khỏe tâm thần ngoài chẩn đoán, điều trị, quản lý và phục hồi chức năng còn có cả tâm lý xã hội.
Ghi nhận các ý kiến phát biểu tại Hội nghị, TS Nguyễn Quỳnh Liên, Trưởng ban Dân chủ, Giám sát và Phản biện xã hội UBTƯ MTTQ Việt Nam khẳng định đây là những ý kiến tâm huyết, với hàm lượng khoa học chuyên sâu về lĩnh vực y tế, góp phần gợi mở những nội dung lớn cần phản biện xã hội đối với dự án Luật Phòng bệnh, qua đó giúp cơ quan chủ trì soạn thảo có thêm những giải pháp mới mang tính xây dựng nhằm hoàn thiện các quy định trong dự thảo Luật Phòng bệnh ngày càng tốt hơn./.