Trong Tuyên ngôn Độc lập, Hồ Chí Minh đã viện dẫn Tuyên ngôn Độc lập của Hoa Kỳ năm 1776 và Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền của Pháp năm 1791, khẳng định rằng “Tất cả mọi người sinh ra đều có quyền bình đẳng. Tạo hóa cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được; trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc.” - Những quyền cơ bản này không chỉ dành cho người lớn mà còn áp dụng cho mọi công dân, bao gồm cả trẻ em.

Trẻ em, với tư cách là những công dân của một quốc gia độc lập, đương nhiên phải được hưởng đầy đủ các quyền cơ bản như quyền được sống, quyền tự do, và quyền mưu cầu hạnh phúc. Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh rằng nền độc lập của dân tộc không chỉ là sự tự do của người lớn mà còn là sự tự do và hạnh phúc của trẻ em - thế hệ tương lai của đất nước.

Quyền trẻ em trong tư tưởng Hồ Chí Minh

Tư tưởng Hồ Chí Minh luôn coi trọng giáo dục, xem trẻ em là tương lai của dân tộc. Người từng nói: “Trẻ em như búp trên cành, biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan.” Từ câu nói này, ta có thể thấy rằng quyền trẻ em được Hồ Chí Minh định nghĩa không chỉ là quyền được sống mà còn là quyền được giáo dục và phát triển toàn diện.

Trong thời kỳ kháng chiến, dù điều kiện vô cùng khó khăn, Hồ Chí Minh vẫn luôn quan tâm đến việc bảo vệ và giáo dục trẻ em. Người kêu gọi toàn dân chăm sóc trẻ em, bảo vệ các em khỏi sự xâm hại của chiến tranh và xây dựng một môi trường an toàn để các em có thể học tập và phát triển. Người cũng nhấn mạnh việc giáo dục phải toàn diện, không chỉ dạy chữ mà còn dạy đạo đức, lối sống để trẻ em trở thành những công dân có ích cho xã hội.

Quyền được bảo vệ và chăm sóc

Trong thời kỳ chiến tranh, trẻ em Việt Nam phải chịu nhiều đau khổ và mất mát. Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam đã luôn nhấn mạnh việc bảo vệ quyền lợi của trẻ em, đặc biệt là quyền được chăm sóc và bảo vệ khỏi những nguy cơ từ chiến tranh. Từ Tuyên ngôn Độc lập, có thể thấy rằng sự độc lập của quốc gia không chỉ là sự thoát khỏi ách đô hộ của ngoại bang mà còn là việc xây dựng một xã hội trong đó mọi trẻ em đều được sống trong môi trường an toàn và phát triển toàn diện.

Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói: “Người già được sống thanh nhàn, trẻ em được học hành.” Điều này thể hiện rõ ràng quan điểm của Người về việc xã hội phải đảm bảo cho mọi trẻ em quyền được sống an toàn, được chăm sóc y tế, được giáo dục và phát triển về mọi mặt. Quyền trẻ em trong tư tưởng của Hồ Chí Minh không chỉ dừng lại ở việc đảm bảo sự an toàn về thể chất mà còn là sự phát triển về tinh thần, đạo đức và trí tuệ.

Quyền trẻ em trong bối cảnh xã hội mới

Sau khi đất nước giành được độc lập, nhiệm vụ hàng đầu của chính phủ cách mạng là xây dựng một xã hội công bằng, trong đó mọi người dân, bao gồm cả trẻ em, đều được hưởng các quyền lợi cơ bản. Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm đến việc xây dựng một hệ thống giáo dục toàn diện, tạo điều kiện cho trẻ em ở mọi vùng miền, đặc biệt là những vùng khó khăn, được tiếp cận với giáo dục.

Trong bối cảnh xã hội mới, trẻ em cần được bảo vệ khỏi những tác động tiêu cực của xã hội như nghèo đói, thiếu thốn về y tế, giáo dục. Chính phủ cách mạng đã xây dựng nhiều chính sách nhằm bảo vệ và nâng cao quyền lợi của trẻ em, như việc miễn học phí, cung cấp sách giáo khoa miễn phí, và chăm sóc sức khỏe cho trẻ em ở vùng sâu, vùng xa. Đây chính là sự hiện thực hóa các giá trị về quyền con người, bao gồm quyền trẻ em, được đề cập trong Bản Tuyên ngôn Độc lập.

Sự kế thừa và phát triển quyền trẻ em trong thời đại mới

Từ những tư tưởng và giá trị mà Hồ Chí Minh và Bản Tuyên ngôn Độc lập đã đề ra, Đảng và Nhà nước Việt Nam đã tiếp tục phát triển và hoàn thiện hệ thống pháp luật và chính sách bảo vệ quyền trẻ em. Năm 1989, Việt Nam trở thành một trong những quốc gia đầu tiên trên thế giới ký kết và phê chuẩn Công ước Liên Hợp Quốc về quyền trẻ em. Điều này cho thấy sự cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong việc bảo vệ và thúc đẩy quyền trẻ em, từ các giá trị cơ bản được Chủ tịch Hồ Chí Minh đề ra.

Trong thời đại hiện nay, việc bảo vệ quyền trẻ em đã được mở rộng hơn với các chính sách cụ thể về bảo vệ trẻ em khỏi bạo lực, lạm dụng, lao động trẻ em và xâm hại tình dục. Nhà nước cũng đặc biệt quan tâm đến việc xây dựng môi trường học tập và phát triển toàn diện cho trẻ em, bao gồm cả các chương trình giáo dục về giới tính, kỹ năng sống và quyền trẻ em.

Quyền trẻ em, từ góc nhìn của Bản Tuyên ngôn Độc lập của Hồ Chí Minh, không chỉ là một phần trong quyền con người nói chung mà còn là một phần cốt lõi trong việc xây dựng và phát triển đất nước. Tuyên ngôn Độc lập không chỉ là một tuyên bố về quyền độc lập của dân tộc mà còn là nền tảng cho việc bảo vệ và thúc đẩy quyền con người, trong đó có quyền trẻ em.

Tư tưởng Hồ Chí Minh về quyền trẻ em đã đặt nền móng cho các chính sách và pháp luật bảo vệ trẻ em ở Việt Nam. Đến nay, quyền trẻ em vẫn luôn được Đảng, Nhà nước và toàn xã hội coi trọng và phát triển, hướng tới một tương lai nơi mọi trẻ em đều được sống trong hòa bình, hạnh phúc và phát triển toàn diện.