- Đứng lại! Giơ tay lên!
Người bảo vệ siêu thị chạy theo cậu thiếu niên đang bỏ chạy với chiếc ba lô. Ông ta bắt kịp cậu ở bãi đỗ xe và ép sát vào tường. Những quả quýt lăn lóc dưới đất.
- Lại là mày nữa hả, Mateo? - ông quản lý siêu thị bước đến, giọng đầy bực bội.
- Chỉ là vài quả quýt thôi mà… - Mateo thì thầm, mắt không dám ngẩng lên.
- Camera đã quay lại hết. Lần này thì chúng tao sẽ gọi cảnh sát.
- Cứ gọi đi - cậu đáp, khoanh tay lại.
Một người phụ nữ đứng gần đó chứng kiến sự việc, tiến lại gần. Đó là bà Teresa, một thủ thư đã nghỉ hưu trong khu phố.
- Thằng bé lấy gì vậy? - bà hỏi.
- Quýt - ông quản lý nói với giọng mỉa mai -. Nhưng nó đã từng lấy những thứ khác rồi: bánh mì, sữa, có lần là gạo. Toàn là đồ ăn.
- Nó bao nhiêu tuổi?
- Mười bốn. Nhưng từng đó tuổi là đủ để biết cái gì đúng cái gì sai.
Teresa nhìn Mateo. Đôi mắt cậu giống như mắt của một đứa trẻ đã thôi không còn mong chờ điều gì tốt đẹp từ cuộc đời.
- Tôi có thể nói chuyện với nó một chút không? - bà hỏi.
Ông quản lý thở dài.
- Một phút thôi. Nhưng nó không được đi đâu cho đến khi cảnh sát tới.
Teresa ngồi xuống đối diện với Mateo.
- Bố mẹ con đâu?
- Mẹ cháu làm hai ca liền. Bố… bỏ đi rồi. Cháu có hai đứa em nhỏ. Không phải lúc nào cũng có đủ đồ ăn cho cả nhà. Hôm nay… đến lượt cháu nhịn.
- Sao con không đi ăn xin?
- Vì khi con xin, người ta nhìn con còn tệ hơn lúc con ăn trộm.
Teresa nhắm mắt lại một lúc. Rồi bà đứng lên, bước tới chỗ ông quản lý:
- Tôi sẽ trả tiền cho tất cả những gì thằng bé này đã lấy. Từ ngày đầu tiên. Ông cứ giữ hóa đơn lại. Và tôi cũng sẽ treo một tờ thông báo ở thư viện.
- Thông báo gì cơ?
- Một tờ ghi: “Nếu bạn đói, hãy đến. Ở đây có bánh mì và sách.”
Ông quản lý bật cười.
- Bánh mì và sách? Bà nghĩ thế thì thay đổi được gì à?
- Không. Nhưng nó có thể thay đổi một con người.
Tuần đó, Teresa bắt đầu nhận được nhiều món quà từ hàng xóm: trái cây, rau củ, thậm chí cả những hộp đồ ăn nấu sẵn. Bà đặt một chiếc bàn nhỏ ngay lối vào thư viện:
“Đồ ăn cho bất cứ ai cần. Không hỏi han gì cả.”
Mateo quay lại. Không phải để ăn trộm nữa. Mà để đọc sách. Để chia sẻ. Để giúp đỡ.
Một ngày nọ, cậu nói với Teresa:
- Bà có biết điều gì làm cháu xấu hổ nhất không?
- Vì ăn trộm à?
- Không. Mà là ánh mắt của mọi người. Như thể cháu chẳng xứng đáng được ăn một miếng gì. Như thể đói bụng là một cái tội.
Teresa xoa đầu cậu.
- Cái tội thật sự, là chúng ta đã để một đứa trẻ phải cảm thấy như vậy.
Nhiều năm sau, Mateo được mời phỏng vấn. Cậu đã giành được học bổng và theo học ngành công tác xã hội. Người ta hỏi cậu nguồn cảm hứng đến từ đâu.
- Một chiếc bàn có bánh mì. Và một người phụ nữ không hỏi vì sao tôi đói… mà chỉ đơn giản đưa cho tôi một ổ bánh và một cuốn sách.