Từ những tiếp cận đó, bài viết xin chia sẻ “Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ y tế cho người bệnh điều trị ngoại trú tại các cơ sở y tế ngoài công lập trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh”, được đúc kết từ thực tiễn quản lý, điều hành và đối sánh với kinh nghiệm quốc tế.
1. Bối cảnh thực tiễn và cơ sở tiếp cận học thuật
TP. Hồ Chí Minh là trung tâm kinh tế – xã hội lớn nhất cả nước, đồng thời là địa phương có hệ thống cơ sở y tế ngoài công lập phát triển mạnh mẽ, đa dạng về loại hình và quy mô. Các bệnh viện, phòng khám đa khoa, chuyên khoa ngoài công lập đã và đang góp phần quan trọng trong việc cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho người bệnh ngoại trú, đặc biệt là phục vụ cho những người bệnh có nhu cầu tiếp cận y tế nhanh chóng, linh hoạt, dịch vụ tốt, chất lượng cao.
Tuy nhiên, thực tiễn cũng cho thấy rằng, chất lượng dịch vụ y tế ngoại trú tại các cơ sở y tế ngoài công lập không chỉ phụ thuộc vào năng lực chuyên môn đơn thuần, mà còn chịu tác động tổng hòa của nhiều yếu tố, bao gồm: Mô hình tổ chức và quản trị dịch vụ y tế; Chất lượng nguồn nhân lực và chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp; Mức độ chuẩn hóa quy trình chuyên môn và an toàn cho người bệnh; Cơ sở vật chất khang trang, trang thiết bị y tế hiện đại; Trải nghiệm, sự hài lòng và niềm tin của người bệnh.
Theo quan điểm quản lý y tế hiện đại, chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khỏe được cấu thành từ ba trụ cột cốt lõi: Chất lượng chuyên môn – An toàn cho người bệnh – Trải nghiệm của người bệnh. Đây cũng là khung lý luận xuyên suốt trong việc đề xuất các giải pháp cho khu vực y tế ngoài công lập.
2. Lấy người bệnh làm trung tâm – Nguyên tắc nền tảng của y tế ngoài công lập
Một trong những lợi thế cạnh tranh quan trọng của các cơ sở y tế ngoài công lập chính là khả năng tổ chức dịch vụ linh hoạt và cá thể hóa theo nhu cầu người bệnh. Tuy nhiên, lợi thế này chỉ thực sự phát huy giá trị khi được đặt trên nền tảng “Lấy người bệnh làm trung tâm” một cách thực chất, không hình thức.
Điều này cần được cụ thể hóa thông qua:
Tôn trọng quyền được biết, được lựa chọn và được tham gia quyết định của người bệnh trong quá trình khám, điều trị ngoại trú.
Tổ chức quy trình khám chữa bệnh khoa học, giảm thời gian chờ đợi, hạn chế thủ tục hành chính không cần thiết.
Bảo đảm mọi chỉ định y khoa đều dựa trên lợi ích thực sự của người bệnh, tránh lạm dụng xét nghiệm cận lâm sàng, can thiệp hoặc thương mại hóa dịch vụ y tế.
Cách tiếp cận này không chỉ nâng cao chất lượng chăm sóc mà còn tạo dựng niềm tin bền vững, đây cũng là yếu tố sống còn đối với sự phát triển lâu dài của khu vực y tế ngoài công lập.
3. Phát triển nguồn nhân lực y tế gắn với y đức và trách nhiệm nghề nghiệp
Thực tiễn trong và ngoài nước đều cho thấy: con người là yếu tố quyết định chất lượng dịch vụ y tế. Đối với các cơ sở y tế ngoài công lập, việc thu hút và giữ chân đội ngũ bác sĩ, nhân viên y tế giỏi chuyên môn cần song hành với việc xây dựng chuẩn mực y đức và trách nhiệm nghề nghiệp.
Các giải pháp cần được chú trọng bao gồm:
Một là: Tuyển chọn đội ngũ bác sĩ có năng lực chuyên môn vững vàng, thường xuyên cập nhật kiến thức y học dựa trên bằng chứng.
Hai là: Xây dựng văn hóa hành nghề chuẩn mực, tôn trọng người bệnh, đề cao tinh thần hợp tác liên chuyên khoa.
Ba là: Vai trò nêu gương của người lãnh đạo trong việc giữ gìn đạo đức nghề nghiệp và định hướng phục vụ sức khỏe cộng đồng.
Để nâng cao chất lượng điều trị ngoại trú, các cơ sở y tế cần nên đẩy mạnh, nâng cao tinh thần thái độ, giao tiếp ứng xử, phục vụ người bệnh của đội ngũ y, bác sỹ. Luôn nêu cao khẩu hiệu “Bệnh nhân là người thân của chúng tôi”, bệnh nhân đến được đón tiếp niềm nở, bệnh nhân ở được chăm sóc nhiệt tình và bệnh nhân về được các y bác sỹ dặn dò chu đáo.
Một cơ sở y tế ngoài công lập chỉ có thể phát triển bền vững khi đội ngũ nhân sự không chỉ giỏi nghề mà còn giữ vững lương tâm và trách nhiệm của người thầy thuốc.
 |
| Các y bác sỹ hướng dẫn người bệnh khám bệnh. |
4. Chuẩn hóa quy trình chuyên môn và bảo đảm an toàn cho người bệnh
Chuẩn hóa quy trình khám chữa bệnh ngoại trú là giải pháp mang tính cốt lõi nhằm nâng cao chất lượng và tính chuyên nghiệp của dịch vụ y tế ngoài công lập. Điều này bao gồm:
Xây dựng, cập nhật và tuân thủ nghiêm các quy trình chuyên môn phù hợp với từng chuyên khoa.
Tăng cường phối hợp đa chuyên khoa đối với các trường hợp bệnh lý phức tạp.
Thiết lập cơ chế kiểm soát rủi ro y khoa, lấy an toàn người bệnh làm ưu tiên hàng đầu.
Chuẩn hóa không chỉ giúp giảm sai sót chuyên môn mà còn tạo nền tảng cho việc hội nhập, liên thông và đánh giá chất lượng dịch vụ theo các tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế.
5. Minh bạch pháp lý, chi phí hợp lý và bảo đảm công bằng trong tiếp cận dịch vụ
Sự phát triển của các cơ sở y tế ngoài công lập chỉ có thể bền vững khi gắn liền với tính minh bạch và trách nhiệm xã hội. Các cơ sở y tế cần:
Tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật về khám chữa bệnh;
Công khai, minh bạch trong tư vấn chuyên môn và chi phí điều trị;
Xây dựng mức chi phí phù hợp với điều kiện kinh tế của từng nhóm người bệnh, tránh tạo gánh nặng tài chính không cần thiết.
Minh bạch không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là nền tảng đạo đức để xây dựng niềm tin xã hội đối với khu vực y tế ngoài công lập.
6. Đầu tư và khai thác hiệu quả hệ thống trang thiết bị y tế hiện đại – Giải pháp then chốt nâng cao chất lượng điều trị ngoại trú và giảm tải cho các bệnh viện tuyến trên
Trong bối cảnh nhu cầu chẩn đoán chính xác, điều trị kịp thời và theo dõi lâu dài ngày càng gia tăng, đặc biệt đối với các bệnh lý mạn tính và bệnh không lây nhiễm, việc đầu tư đồng bộ hệ thống trang thiết bị y tế hiện đại tại các khoa khám bệnh ngoại trú giữ vai trò then chốt trong nâng cao chất lượng dịch vụ và hiệu quả chăm sóc người bệnh.
Thực tiễn cho thấy, khi các cơ sở y tế ngoài công lập và tuyến tỉnh được trang bị các phương tiện chẩn đoán hiện đại như máy chụp cộng hưởng từ MRI, máy chụp CT, hệ thống X-quang kỹ thuật số, siêu âm màu Doppler, điện não đồ (EEG), điện tim đồ (ECG), hệ thống phân tích huyết học – sinh hóa tự động và hệ thống tách tiểu cầu, năng lực chẩn đoán và theo dõi điều trị ngoại trú được nâng cao rõ rệt. Nhờ đó, nhiều trường hợp bệnh lý có thể được phát hiện sớm, đánh giá chính xác và điều trị hiệu quả ngay tại địa phương, góp phần hạn chế tình trạng chuyển tuyến không cần thiết.
Từ góc độ quản lý y tế, việc tăng cường năng lực chẩn đoán hình ảnh và cận lâm sàng tại chỗ mang lại nhiều lợi ích thiết thực: nâng cao chất lượng quyết định lâm sàng dựa trên bằng chứng; bảo đảm tính liên tục và toàn diện trong chăm sóc ngoại trú; giảm áp lực quá tải cho các bệnh viện tuyến Trung ương; và củng cố niềm tin của người dân đối với y tế địa phương và y tế ngoài công lập.
Tuy nhiên, đầu tư trang thiết bị y tế hiện đại chỉ phát huy hiệu quả khi đi kèm với chiến lược khai thác và quản trị phù hợp, bao gồm đào tạo liên tục đội ngũ chuyên môn, chuẩn hóa quy trình phối hợp lâm sàng – cận lâm sàng, cũng như bảo đảm công tác bảo trì, kiểm chuẩn và quản lý chất lượng theo đúng quy định chuyên môn và pháp lý.
Có thể khẳng định rằng, đầu tư và khai thác hiệu quả hệ thống trang thiết bị y tế hiện đại trong khám ngoại trú không chỉ là giải pháp kỹ thuật, mà còn là định hướng chiến lược mang tính hệ thống, góp phần nâng cao chất lượng điều trị, sử dụng hiệu quả nguồn lực y tế và thúc đẩy sự phát triển bền vững của các cơ sở y tế ngoài công lập trong bối cảnh hội nhập quốc tế.
7. Vai trò của lãnh đạo và tầm nhìn phát triển bền vững
Từ góc độ quản lý, nâng cao chất lượng dịch vụ ngoại trú không phải là mục tiêu ngắn hạn, mà là chiến lược phát triển lâu dài. Người lãnh đạo cơ sở y tế ngoài công lập cần hội tụ:
Tầm nhìn để định hướng phát triển đúng đắn;
Năng lực quản trị để tổ chức hoạt động hiệu quả;
Đạo đức nghề nghiệp để giữ vững giá trị cốt lõi của ngành y.
Mục tiêu cao nhất không chỉ là sự phát triển của từng cơ sở, mà là đóng góp tích cực, có trách nhiệm cho hệ thống y tế TP. Hồ Chí Minh và ngành y tế Việt Nam trong tiến trình hội nhập quốc tế.
KẾT LUẬN
Nâng cao chất lượng dịch vụ y tế cho người bệnh điều trị ngoại trú tại các cơ sở y tế ngoài công lập là một quá trình liên tục, đa chiều, đòi hỏi sự kết hợp hài hòa giữa chuyên môn y học, quản lý khoa học, đạo đức nghề nghiệp và tư duy lãnh đạo nhân văn.
Từ thực tiễn quản lý tại Phòng khám Đa khoa Thuận Kiều, Trung tâm xét nghiệm chẩn đoán y khoa HanhphucLab trong đối sánh với các mô hình y tế tiên tiến được chia sẻ tại các diễn đàn học thuật quốc tế, chúng tôi tin rằng khu vực y tế ngoài công lập hoàn toàn có thể trở thành một bộ phận đáng tin cậy, có trách nhiệm và có giá trị gia tăng cao của hệ thống y tế quốc gia, nếu kiên định với triết lý lấy người bệnh làm trung tâm và phát triển dựa trên bằng chứng khoa học.
------------------------------------
TS. Nguyễn Chí Tân
Phó Chủ tịch Hội Khoa học Sức khỏe Thành phố Hồ Chí Minh
Chủ tịch Hội đồng thành viên – Giám đốc Phòng khám đa khoa Thuận Kiều
Chủ tịch Hội đồng Quản trị, Trung tâm xét nghiệm, chẩn đoán y khoa HanhphucLab