Thứ Tư, 29/10/2025 11:19 (GMT+7)

Nên ăn thực phẩm giàu beta-carotene để giảm nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng

Nghiên cứu mới cho thấy ăn nhiều thực phẩm giàu beta-carotene như cà rốt, khoai lang, bí ngô có thể giúp giảm 40% nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng.
Ảnh đại diện tin bài

Lựa chọn thực phẩm đúng cách có thể giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng. Ảnh: Westend61.

Theo Yahoo News, nghiên cứu mới này của các nhà khoa học Italy được đăng trên tạp chí European Journal of Clinical Nutrition. Nghiên cứu đã xem xét kỹ hơn một số chất dinh dưỡng nhất định - cụ thể là carotenoid, sắc tố chủ yếu có trong trái cây và rau củ - để xem liệu chúng có thể có lợi ích trong việc giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng hay không.

Nghiên cứu có gì?

Các nhà nghiên cứu đã phân tích dữ liệu từ một nghiên cứu đối chứng được thực hiện từ năm 1992 đến năm 1996 tại Italy. Nghiên cứu đối chứng quan sát sự khác biệt giữa một nhóm người mắc một bệnh hoặc kết quả nhất định - trong trường hợp này là ung thư đại trực tràng - với một nhóm người không mắc bệnh hoặc kết quả.

Tổng số người tham gia mắc ung thư đại trực tràng là 1.953, độ tuổi từ 19 đến 74, với độ tuổi trung bình là 62. Nhóm đối chứng không có tiền sử mắc ung thư và bao gồm gần 4.200 người, độ tuổi từ 20 đến 74, với độ tuổi trung bình là 58.

Những người tham gia được hỏi liên quan tình trạng kinh tế xã hội, số đo nhân trắc học (BMI), lối sống (hoạt động thể chất, chế độ ăn uống, lượng rượu uống vào, tình trạng hút thuốc) và tiền sử ung thư trong gia đình.

Các nhà nghiên cứu đã tính toán lượng carotenoid trung bình mà người tham gia tiêu thụ dựa trên bảng câu hỏi tần suất ăn uống (FFQ). Bảng câu hỏi FFQ hỏi người tham gia về lượng thực phẩm hoặc công thức nấu ăn trung bình hàng tuần của họ, cùng với các câu hỏi về lượng rượu tiêu thụ. Người tham gia được chia thành một trong năm nhóm dựa trên lượng carotenoid tiêu thụ.

Kết quả

Các nhà nghiên cứu đã thực hiện một số phân tích thống kê, bao gồm cả việc điều chỉnh yếu tố gây nhiễu tiềm ẩn như hút thuốc và uống rượu (cả hai đều làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng).

Kết quả cho thấy lượng carotenoid tiêu thụ càng cao, tỷ lệ ung thư đại trực tràng càng thấp. Các carotenoid cụ thể cho thấy mối liên hệ nghịch đảo này bao gồm alpha-carotene, beta-carotene, beta-cryptoxanthin và lutein cộng với zeaxanthin.

Mỗi loại carotenoid riêng lẻ đều có liên quan đến việc giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng, cũng như tổng lượng carotenoid tiêu thụ. Tuy nhiên, beta-carotene dường như có tác động lớn nhất khi có thể giảm 40% nguy cơ ung thư đại trực tràng.

 Các thực phẩm giàu beta-carotene như khoai lang, cà rốt, cam rất có lợi cho sức khỏe. Ảnh: Shutterstock.

Và lượng carotenoid tiêu thụ càng cao, nguy cơ càng thấp. Ví dụ, những người thuộc nhóm thứ hai, trung bình tiêu thụ gần 16.000 mcg carotenoid mỗi ngày, có nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng thấp hơn 18% so với người thuộc nhóm thứ nhất, trong khi những người thuộc nhóm thứ 5 (cao nhất), trung bình tiêu thụ gần 23.000 mcg mỗi ngày, có nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng thấp hơn 41%.

Để so sánh, một cốc khoai lang luộc (không vỏ) cung cấp gần 31.000 mcg beta-carotene, trong khi một cốc nước ép cà rốt chứa khoảng 22.000 mcg.

Các loại thực vật giàu carotenoid phổ biến nhất trong nhóm này là cà rốt, trái cây họ cam quýt, rau lá xanh, cà chua và đậu Hà Lan.

Dựa trên bằng chứng khoa học, các nhà nghiên cứu cho rằng carotenoid có tác dụng chống khối u nhờ đặc tính chống oxy hóa cùng khả năng điều chỉnh và ức chế sự phát triển của tế bào ung thư.

Tuy nhiên, điều quan trọng cần nhớ là bảng câu hỏi về tần suất tiêu thụ thực phẩm luôn có hạn chế đối với mọi nghiên cứu. Điều này là do chúng phụ thuộc vào trí nhớ và khả năng ước lượng của người tham gia, dẫn đến khả năng sai lệch và thiếu chính xác. Các nghiên cứu quan sát cũng gây khó khăn cho việc điều chỉnh tất cả yếu tố gây nhiễu tiềm ẩn, điều này làm nảy sinh một hạn chế khác của nghiên cứu.

Chúng ta nên làm gì?

Nghiên cứu này cho thấy việc ăn nhiều thực vật có thể làm giảm nguy cơ ung thư và có lợi cho đường ruột. Ví dụ, ăn nhiều protein thực vật, như các loại đậu, đậu phụ, các loại hạt và hạt giống, có thể thúc đẩy quá trình lão hóa khỏe mạnh và kéo dài tuổi thọ. Nếu bạn gặp vấn đề về đại tiện, chế độ ăn thực vật cũng có thể giúp ích.

Theo nghiên cứu này, thực phẩm giàu carotenoid có thể làm giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng. Vì vậy, hãy lựa chọn từ trái cây họ cam quýt, cà rốt, khoai lang, ớt chuông, cà chua, dưa lưới, xoài, bí đỏ, bông cải xanh, đậu Hà Lan và các loại rau lá xanh như rau bina và cải xoăn. Ngoài rau củ, một số loại trái cây giàu carotenoid bao gồm trái cây họ cam quýt, đào, xoài và đu đủ.

Các thói quen khác cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa ung thư đại trực tràng, bao gồm hoạt động thể chất thường xuyên, bỏ hút thuốc và hạn chế hoặc tránh uống rượu. Ngủ đủ giấc và kiểm soát những yếu tố gây căng thẳng cũng sẽ góp phần đáng kể vào việc duy trì cơ thể và trí não khỏe mạnh hơn.

Mai Phương
Đột quỵ tại Việt Nam Hồi chuông báo động về Sóng Ngầm trẻ hóa và lời kêu gọi hành động khẩn cấp
Đột quỵ tại Việt Nam: Hồi chuông báo động về 'Sóng Ngầm' trẻ hóa và lời kêu gọi hành động khẩn cấp

(SKTE) – Nhân Ngày Đột quỵ Thế giới (29/10), các chuyên gia y tế hàng đầu Việt Nam tiếp tục lên tiếng cảnh báo về thực trạng đáng báo động của căn bệnh này tại quốc gia. Với khoảng 200.000 ca mắc mới mỗi năm và tỷ lệ hiện mắc thuộc nhóm cao nhất Đông Nam Á, đột quỵ đang là gánh nặng khổng lồ cho hệ thống y tế và xã hội. Đáng lo ngại hơn, căn bệnh vốn được cho là của người già này đang có xu hướng "trẻ hóa" mạnh mẽ, tấn công cả những người ở độ tuổi 20, 30, để lại những hậu quả bi thảm. Trong bối cảnh đó, thông điệp "Thời gian là não" và quy tắc nhận diện F.A.S.T. được nhấn mạnh hơn bao giờ hết như một "chìa khóa vàng" để cứu sống bệnh nhân và giảm thiểu di chứng tàn phế.

Ác mộng cà phê giả
Ác mộng cà phê giả

Gần đây giá cà phê tăng cao, nhiều nhà sản xuất ở Tây Nguyên vì lợi nhuận bất chấp sức khỏe người tiêu dùng, vi phạm pháp luật để làm hàng giả, kém chất lượng.

Nâng cao bảo vệ sức khỏe nhân dân, kiến thức dinh dưỡng và chăm sóc cho phụ nữ
Nâng cao bảo vệ sức khỏe nhân dân, kiến thức dinh dưỡng và chăm sóc cho phụ nữ

(SKTE) - Ngày 28/10/2025, tại thành phố Cần Thơ, Trung tâm Truyền thông - Giáo dục sức khỏe Trung ương, thuộc Bộ Y tế (Trung tâm T5G), phối hợp với Hiệp hội Bia-Rượu-Nước giải khát Việt Nam (VBA) và Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Cần Thơ tổ chức hội thảo “Truyền thông kiến thức chăm sóc cho phụ nữ tại Cần Thơ”. Nhằm cung cấp các thông tin cập nhật về Nghị quyết số 72-NQ/TW của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá nhằm tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân; các kiến thức về dinh dưỡng phổ thông, cách thức và hướng dẫn đọc nhãn các sản phẩm về thực phẩm, đồ uống và các thông tin liên quan.

Phòng ngừa hiệu quả bệnh tay chân miệng mùa cao điểm
Phòng ngừa hiệu quả bệnh tay chân miệng mùa cao điểm

Gần đây, bệnh tay chân miệng có dấu hiệu gia tăng mạnh trong cả nước, đặc biệt tại các tỉnh, thành phía nam. Thống kê của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Thành phố Hồ Chí Minh, trong tuần gần nhất, thành phố đã ghi nhận 896 ca mắc mới, tăng hơn 63% so với trung bình bốn tuần trước.

Ba “chìa khóa vàng” cho đôi mắt khỏe mạnh
Ba “chìa khóa vàng” cho đôi mắt khỏe mạnh

(SKTE) - Khoảng 5 triệu trẻ em Việt Nam đang mắc tật khúc xạ, chủ yếu là cận thị – một con số khiến nhiều phụ huynh lo lắng. Nhưng tin vui là, theo các chuyên gia nhãn khoa, thị lực học đường hoàn toàn có thể được bảo vệ, nếu cha mẹ và nhà trường cùng giúp trẻ xây dựng lối sống cân bằng và khoa học. Ba “chìa khóa vàng” dưới đây chính là nền tảng đơn giản nhưng bền vững để gìn giữ đôi mắt sáng cho thế hệ tương lai.

Logo Tạp chí Sức khỏe trẻ em
© Bản quyền 2024 Sức khỏe Trẻ em
Hotline: Hà Nội - (024) 37 765 156 / TP HCM - 0936813116
Logo Tạp chí Sức khỏe trẻ em
Tạp chí Sức khỏe Trẻ em
Địa chỉ: 42 Ngô Thì Nhậm, Hà Nội.
Điện thoại:  0988158008; 0971251286.
Email: suckhoetreem2024@gmail.com.
Giấy phép số 298/GP-BTTTT, ngày 6/10/2024 của Bộ Thông tin và Truyền thông.
STK: 0021000568719, Ngân hàng Vietcombank
Ghi rõ nguồn Sức khỏe Trẻ em khi phát hành lại thông tin từ website này.
Thiết kế bởi Tập đoàn Trí Nam
Tổng biên tập: TS. Trần Doãn Tiến.
Phó Tổng Biên tập: TS. Nguyễn Văn Minh.
Ủy viên Ban biên tập: Nguyễn Thanh Cao
P. Trưởng ban Thư ký tòa soạn: Lê Minh Nam.
Truyền thông - Quảng cáo: Hà Diệu Hiền , Giám đốc Trung tâm Truyền thông
Tổ chức sự kiện: Nguyễn Văn Mạnh , P. Giám đốc Trung tâm Media
Trị sự: Đoàn Thanh Hà, P. Trưởng ban Trị sự