Từ tư duy đến hành động thực tế
Tháng 12/2025 đánh dấu một bước chuyển mình mạnh mẽ trong bức tranh giáo dục tại tỉnh Ninh Bình. Không khí tại các trường tiểu học không còn trầm lắng với những bài tham luận một chiều, mà thay vào đó là sự sôi động của một làn sóng đổi mới: Chuyển dịch từ tư duy "biết để đó" sang "học để hành động".
Điển hình cho phong trào này là chuỗi hội nghị truyền thông phòng chống tai nạn thương tích, do Chi cục Dân số và Trẻ em tỉnh phối hợp cùng các điểm trường như Trường Tiểu học Cồn và Trường Tiểu học Hải Tân (xã Hải Tiến) tổ chức. Đây không đơn thuần là các buổi ngoại khóa, mà là những "lớp học sinh tồn" đúng nghĩa.
 |
| Học sinh Trường Tiểu học Hải Tân hào hứng tham gia vào tiết học kỹ năng sống "thực chiến". |
Những bài học không có trong sách giáo khoa
Điều làm nên sự khác biệt của chương trình này chính là việc xóa bỏ khoảng cách giữa lý thuyết và thực tế. Tại Trường Tiểu học Hải Tân, gần 600 em học sinh đã không còn phải ngồi nghe thụ động. Các em trở thành những "nhân vật chính" trong các tình huống giả định thót tim.
Các chuyên gia đã khéo léo lồng ghép các bài học sinh tử vào những câu hỏi thực tế: "Làm gì khi thấy ổ điện bị hở?", "Phải đứng ở vị trí nào an toàn khi thấy bạn ngã xuống nước?".
Bằng việc sử dụng hình ảnh trực quan và vật cụ mô phỏng sinh động, những khái niệm trừu tượng về nguy cơ bỏng, điện giật và đặc biệt là đuối nước – "kẻ thù thầm lặng" của trẻ em vùng sông nước – đã hiện ra rõ nét. Các em được "nhìn tận mắt, sờ tận tay", từ đó khắc sâu vào tâm trí mức độ nguy hiểm của từng sự việc.
 |
| Trực quan hóa các nguy cơ giúp trẻ em ghi nhớ bài học lâu hơn và sâu sắc hơn. |
Trang bị năng lực từ chối rủi ro
Điểm sáng nhân văn và đột phá nhất của chương trình nằm ở việc dạy trẻ kỹ năng "cứu hộ gián tiếp".
Trước đây, chúng ta thường nghe nhiều câu chuyện về lòng dũng cảm khi trẻ lao xuống nước cứu bạn, nhưng đôi khi cái kết lại vô cùng thương tâm. Tại Ninh Bình, tư duy này đã được điều chỉnh. Các em được huấn luyện tuân thủ nghiêm ngặt nguyên tắc "3 bước vàng":
Hô hoán thật to để tìm người lớn.
Tìm vật hỗ trợ (sào, dây, phao) để ném cho nạn nhân.
Tuyệt đối không tiếp xúc trực tiếp (không nhảy xuống nước, không nắm tay trực tiếp khi chưa an toàn).
Đây là một sự điều chỉnh sư phạm cực kỳ quan trọng, nhằm ngăn chặn những tai nạn thương tích kép, đồng thời trang bị cho các em sự tỉnh táo cần thiết trước nguy hiểm.
 |
| Kỹ năng "cứu hộ gián tiếp" – Bài học quan trọng để đảm bảo an toàn cho cả người cứu và nạn nhân.( Ảnh minh họa ) |
Mô hình tại Ninh Bình đang dần trở thành hình mẫu lý tưởng cho phương pháp giáo dục hiện đại. Bằng cách biến những kiến thức khô khan thành phản xạ sinh tồn tự nhiên, nhà trường và các cơ quan chức năng không chỉ trao cho các em kiến thức, mà còn trao cho các em chiếc chìa khóa để tự bảo vệ mình trên hành trình khôn lớn.