Thứ Năm, 06/11/2025 11:05 (GMT+7)

Trẻ bị nôn và tiêu chảy cấp: '3 nguyên tắc vàng' chăm sóc tại nhà và dấu hiệu mất nước nặng

(SKTE) - Tiêu chảy cấp là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở trẻ nhỏ, không phải do mầm bệnh mà chủ yếu là do mất nước. Khi con bị nôn và tiêu chảy ồ ạt (thường do Rotavirus), việc quan trọng nhất là bù nước đúng cách. Bài viết này hướng dẫn cha mẹ 3 nguyên tắc vàng để chăm sóc con an toàn tại nhà.
Ảnh đại diện tin bài

Tiêu chảy cấp do Rotavirus có thể gây mất nước nghiêm trọng và nhanh chóng nếu không được bù dịch đúng cách.

Tiêu chảy cấp là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ hai ở trẻ em dưới 5 tuổi trên toàn thế giới. Nguyên nhân tử vong chủ yếu là do tình trạng mất nước và rối loạn điện giải nghiêm trọng.

Nguyên nhân chính

- Rotavirus: Là nguyên nhân hàng đầu gây tiêu chảy nặng, mất nước và nhập viện ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Triệu chứng đặc trưng là trẻ thường nôn nhiều trước (khoảng 6-12 giờ), sau đó bắt đầu tiêu chảy ồ ạt, phân lỏng toàn nước và không có máu.

-Viêm dạ dày - ruột (Cúm dạ dày): Cũng do virus gây ra, với triệu chứng buồn nôn, nôn và tiêu chảy. Bệnh thường tự khỏi sau vài ngày nếu được chăm sóc đúng cách.

Chăm sóc tại nhà (3 nguyên tắc vàng)

1. Bù nước và điện giải (Quan trọng nhất) Phải cho trẻ uống dung dịch Oresol (ORS) ngay khi bắt đầu tiêu chảy.

Cách pha: Luôn pha Oresol theo đúng tỷ lệ hướng dẫn trên bao bì. Tuyệt đối không pha đặc hoặc loãng hơn, không pha chung với sữa hay nước trái cây. Không nên mua Oresol đóng chai .

Cách uống: Cho trẻ uống liên tục thay nước. Với trẻ nhỏ, dùng thìa bón liên tục, 1-2 phút/thìa. Nếu trẻ nôn, hãy tạm dừng 10 phút, sau đó cho uống lại với tốc độ chậm hơn.

Nguyên tắc vàng khi trẻ tiêu chảy là bù nước và điện giải. Luôn pha Oresol

theo đúng tỷ lệ hướng dẫn trên bao bì. 

2. Bổ sung Kẽm Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo bổ sung Kẽm ngay khi trẻ bị tiêu chảy cấp. Kẽm giúp rút ngắn thời gian bệnh và hỗ trợ phục hồi niêm mạc ruột.

Liều lượng khuyến cáo: 10mg/ngày (trẻ < 6 tháng) và 20mg/ngày (trẻ > 6 tháng), uống liên tục trong 10-14 ngày.

3. Dinh dưỡng Tuyệt đối không bắt trẻ nhịn ăn. Việc này khiến trẻ càng thêm suy kiệt. Cần tiếp tục cho trẻ bú mẹ hoặc ăn các thức ăn dễ tiêu (cháo, súp). Sữa chua chứa lợi khuẩn cũng rất tốt cho đường ruột lúc này.

Dấu hiệu Cờ Đỏ (Mất nước nặng - Cần nhập viện ngay)

Nếu trẻ có bất kỳ dấu hiệu nào sau đây, cha mẹ phải đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức để được bù dịch qua đường tĩnh mạch (truyền dịch).

- Trẻ mệt lả, li bì, hoặc vật vã, kích thích.

- Mắt trũng sâu.

- Khóc không có nước mắt.

- Miệng và lưỡi rất khô.

- Trẻ không đi tiểu trong vòng 6-8 giờ.

- Dấu hiệu rất nặng: nhịp tim nhanh, co giật.

 DẤU HIỆU CỜ ĐỎ: Mắt trũng sâu, khóc không có nước mắt, và môi khô là những dấu hiệu rõ rệt của tình trạng mất nước nặng, cần nhập viện ngay.
Với bệnh lý tiêu hóa, bù nước bằng Oresol đúng cách là yếu tố sống còn. Cha mẹ cần kiên nhẫn cho con uống từng thìa và bổ sung kẽm theo khuyến cáo. Tuyệt đối không bắt con nhịn ăn. Nếu trẻ xuất hiện các dấu hiệu mất nước nặng như mắt trũng, khóc không có nước mắt, hoặc li bì, hãy đưa con đến bệnh viện ngay lập tức.
N.H
Tấm khiên phòng bệnh giao mùa cho trẻ nhỏ và người lớn tuổi
"Tấm khiên" phòng bệnh giao mùa cho trẻ nhỏ và người lớn tuổi

(SKTE) - Khi thời tiết thay đổi, với trẻ nhỏ và người lớn tuổi, chỉ một cơn cảm cúm "nhẹ" cũng có thể nhanh chóng dẫn đến viêm phổi hoặc các biến chứng nặng. Điều này xảy ra vì hai lý do chính: (1) Hệ miễn dịch của trẻ nhỏ chưa hoàn thiện và (2) Hệ miễn dịch của người lớn tuổi đã bắt đầu suy yếu, thường đi kèm với các bệnh lý nền.

Thuốc gout gia truyền giảm đau cấp tốc Con đường dẫn đến suy tạng, tàn phế
Thuốc gout 'gia truyền' giảm đau cấp tốc: Con đường dẫn đến suy tạng, tàn phế

(SKTE) - Những viên thuốc bột, viên hoàn không rõ nguồn gốc được quảng cáo là "thần dược" trị Gout đang đẩy nhiều bệnh nhân vào cảnh "tiền mất, tật mang". Tác dụng giảm đau nhanh chóng thực chất đến từ việc trộn lén hoạt chất Corticoid, mở đường cho hàng loạt biến chứng nguy hiểm như suy tuyến thượng thận, hội chứng Cushing, nhiễm trùng huyết và thậm chí là tử vong.

Cúm mùa bùng phát trái quy luật tại Hà Nội Bệnh viện nhi quá tải, chuyên gia cảnh báo khẩn
Cúm mùa bùng phát trái quy luật tại Hà Nội: Bệnh viện nhi quá tải, chuyên gia cảnh báo khẩn

(SKTE) - Thủ đô Hà Nội đang ghi nhận một đợt bùng phát cúm mùa diễn biến bất thường vào thời điểm giao mùa thu-đông. Số lượng bệnh nhi nhập viện tăng đột biến, gây áp lực nặng nề lên hệ thống y tế. Đáng chú ý, nhiều ca bệnh diễn tiến nặng, cần chăm sóc tích cực, khiến các chuyên gia y tế phải đưa ra cảnh báo khẩn cấp và nhấn mạnh các biện pháp phòng ngừa, đặc biệt là tiêm vắc-xin.

Viêm Tủy Răng – Khi nào cơn đau chỉ là thoáng qua, khi nào là báo động đỏ
Viêm Tủy Răng – Khi nào cơn đau chỉ là thoáng qua, khi nào là báo động đỏ?

(SKTE) - Cơn đau răng, đặc biệt là đau nhức về đêm, là một trong những trải nghiệm khó chịu nhất mà nhiều người phải đối mặt. Thường thì, nguyên nhân sâu xa đằng sau những cơn đau dữ dội này chính là viêm tủy răng – một tình trạng viêm nhiễm xảy ra bên trong buồng tủy (phần lõi) của chiếc răng.

Thận trọng khi dùng thuốc cảm cúm tổng hợp
Thận trọng khi dùng thuốc cảm cúm tổng hợp

Cảm lạnh và cúm là bệnh phổ biến nhất khi thời tiết thay đổi. Nhiều người ngay khi vừa hắt hơi, sổ mũi đã vội tìm đến thuốc 'cảm cúm tổng hợp' với hy vọng uống vài viên là khỏi. Thực tế, phần lớn các thuốc cảm cúm hiện nay chỉ điều trị triệu chứng chứ không diệt được virus...

Viêm nướu Dấu hiệu cảnh báo sớm có thể điều trị dứt điểm
Viêm nướu: Dấu hiệu cảnh báo sớm có thể điều trị dứt điểm

(SKTE) - Chảy máu chân răng khi đánh răng là một hiện tượng mà nhiều người thường xem nhẹ và cho rằng đó là điều bình thường. Đây chính là dấu hiệu cảnh báo sớm nhất của viêm nướu (viêm lợi) – giai đoạn đầu của bệnh nha chu, một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mất răng ở người trưởng thành. Ở giai đoạn này, bệnh hoàn toàn có thể được chữa khỏi nếu can thiệp kịp thời.

Logo Tạp chí Sức khỏe trẻ em
© Bản quyền 2024 Sức khỏe Trẻ em
Hotline: Hà Nội - (024) 37 765 156 / TP HCM - 0936813116
Logo Tạp chí Sức khỏe trẻ em
Tạp chí Sức khỏe Trẻ em
Địa chỉ: 42 Ngô Thì Nhậm, Hà Nội.
Điện thoại:  0988158008; 0971251286.
Email: suckhoetreem2024@gmail.com.
Giấy phép số 298/GP-BTTTT, ngày 6/10/2024 của Bộ Thông tin và Truyền thông.
STK: 0021000568719, Ngân hàng Vietcombank
Ghi rõ nguồn Sức khỏe Trẻ em khi phát hành lại thông tin từ website này.
Thiết kế bởi Tập đoàn Trí Nam
Tổng biên tập: TS. Trần Doãn Tiến.
Phó Tổng Biên tập: TS. Nguyễn Văn Minh.
Ủy viên Ban biên tập: Nguyễn Thanh Cao
P. Trưởng ban Thư ký tòa soạn: Lê Minh Nam.
Truyền thông - Quảng cáo: Hà Diệu Hiền , Giám đốc Trung tâm Truyền thông
Tổ chức sự kiện: Nguyễn Văn Mạnh , P. Giám đốc Trung tâm Media
Trị sự: Đoàn Thanh Hà, P. Trưởng ban Trị sự