Theo thống kê, phần lớn các cơn co giật ở trẻ em từ 6 tháng đến 5 tuổi là co giật do sốt lành tính. Chúng thường xuất hiện đột ngột khi nhiệt độ cơ thể tăng cao và kết thúc nhanh chóng (thường dưới 5 phút).
Mặc dù biểu hiện lâm sàng rất đáng sợ, nhưng hầu hết các trường hợp này không gây tổn thương não và trẻ sẽ hồi phục hoàn toàn sau đó. Tuy nhiên, "lành tính" không đồng nghĩa với việc được phép chủ quan. Sự an toàn của trẻ phụ thuộc hoàn toàn vào kỹ năng sơ cứu ban đầu của người thân.
Nhiều sai lầm trong dân gian đã vô tình đẩy trẻ vào tình trạng nguy kịch như viêm phổi hoặc chấn thương cơ học. Dưới đây là 4 điều mà cha mẹ tuyệt đối không được làm:
❌ Không nhét vật lạ vào miệng: Tuyệt đối không dùng ngón tay, thìa, đũa hay khăn chèn vào miệng bé. Trẻ không thể cắn vào lưỡi như lời đồn. Việc chèn vật cứng có thể gây gãy răng, chảy máu hoặc dị vật rơi vào đường thở gây ngạt thở.
❌ Không đổ thuốc, vắt chanh: Khi đang co giật, trẻ mất phản xạ nuốt. Việc đổ nước chanh, nước gừng hay thuốc lúc này sẽ khiến dung dịch chảy thẳng vào phổi, gây viêm phổi và có thể suy hô hấp.
❌ Không ghì chặt trẻ: Đừng cố gắng ôm chặt hay đè bé xuống để ngăn cơn giật. Lực co cơ rất mạnh, việc kìm giữ có thể gây trật khớp hoặc gãy xương.
❌ Không ủ ấm: Tuyệt đối không quấn chăn kín mít khi trẻ đang sốt cao co giật.
 |
| Những sai lầm phổ biến trong sơ cứu co giật có thể gây nguy hiểm đến tính mạng của trẻ. |
Quy trình 3 bước xử trí đúng cách tại nhà
Khi cơn co giật xảy ra, hãy hít thở sâu và thực hiện ngay 3 bước sau:
Đảm bảo an toàn và tư thế (quan trọng nhất)
- Đặt bé nằm xuống một mặt phẳng an toàn (sàn nhà, giường rộng), tránh xa các vật sắc nhọn, cạnh bàn ghế.
- Tư thế nằm nghiêng an toàn: Cho trẻ nằm nghiêng sang một bên. Tư thế này giúp đờm nhớt, nước dãi chảy ra ngoài mép thay vì trào ngược vào phổi, giữ cho đường thở thông thoáng.
- Kê nhẹ một chiếc gối mỏng hoặc áo gấp lại dưới đầu để tránh va đập.
 |
| Tư thế nằm nghiêng giúp đường thở thông thoáng, tránh sặc đờm dãi vào phổi. |
Giải phóng cơ thể
- Nới lỏng cúc áo cổ, thắt lưng, tháo bớt quần áo dày để giúp trẻ dễ thở và cơ thể tỏa nhiệt.
- Quan sát đồng hồ hoặc bấm giờ điện thoại. Thời gian co giật là thông tin cực kỳ quý giá để bác sĩ chẩn đoán.
Hạ sốt đúng cách (sau khi hết cơn giật)
- Dùng khăn nhúng nước ấm (như nước tắm em bé) lau nhẹ vùng nách, bẹn.
Lưu ý: tuyệt đối không dùng nước đá lạnh hoặc cồn để lau vì sẽ gây co mạch, làm nhiệt độ bên trong tăng cao hơn.
- Chỉ dùng thuốc hạ sốt nhét hậu môn nếu có sẵn và đúng liều lượng. Không cố cạy miệng cho uống thuốc khi trẻ chưa tỉnh táo hoàn toàn.
Những dấu hiệu nguy hiểm cần phải đưa trẻ đến cơ sở y tế
Hầu hết các cơn co giật do sốt sẽ tự hết sau 1-2 phút. Tuy nhiên, hãy đưa trẻ đi cấp cứu ngay lập tức nếu gặp các dấu hiệu sau:
- Cơn co giật kéo dài hơn 5 phút.
- Môi hoặc khuôn mặt trẻ chuyển sang màu tím tái, khó thở.
- Đây là lần đầu tiên trẻ bị co giật.
- Có cơn co giật thứ hai xuất hiện ngay sau đó.
- Trẻ bị chấn thương đầu do va đập.
- Sau cơn giật, trẻ không tỉnh lại hoặc li bì quá lâu (hơn 1 tiếng).
Sau cơn co giật, trẻ thường rất mệt và buồn ngủ. Hãy để cho con nghỉ ngơi nhưng vẫn duy trì tư thế nằm nghiêng và theo dõi sát sao nhịp thở. Co giật ở trẻ em giống như một cơn bão đến nhanh và rất đáng sợ, nhưng nếu cha mẹ nắm vững kiến thức này trong tay thì con bạn sẽ luôn an toàn.