Những thay đổi này không chỉ mở rộng quyền lợi mà còn thể hiện quyết tâm thực hiện công bằng y tế, chăm sóc sức khỏe toàn dân một cách thiết thực và bền vững.
Cụ thể: Người mắc bệnh hiểm nghèo, bệnh hiếm không cần thủ tục chuyển tuyến: Một điểm mới rất nhân văn là từ ngày 1/7/2025, người mắc bệnh hiểm nghèo hoặc bệnh hiếm sẽ được bảo hiểm y tế chi trả toàn bộ chi phí khám chữa bệnh tại cơ sở chuyên sâu mà không bắt buộc phải chuyển tuyến theo thủ tục hành chính như trước.
Sự thay đổi này góp phần giảm phiền hà, giúp rút ngắn thời gian chờ, nâng cao hiệu quả điều trị và bảo đảm quyền lợi tối đa cho người bệnh đang trong hoàn cảnh khó khăn nhất.
Bãi bỏ rào cản địa giới hành chính khi đăng ký khám chữa bệnh BHYT: Trước đây, nhiều người dân tạm trú dài ngày tại nơi khác vẫn phải quay về nơi đăng ký BHYT ban đầu để khám chữa bệnh đúng tuyến, gây tốn kém và bất tiện. Từ 1/7/2025, người đã khai báo tạm trú từ 30 ngày trở lên tại địa phương mới sẽ được khám chữa bệnh đúng tuyến ngay tại nơi đang cư trú, không cần quay về nơi đăng ký ban đầu. Quy định mới này phù hợp với thực tế di cư lao động, học tập, công tác hiện nay của người dân, đồng thời tạo thuận lợi lớn trong việc tiếp cận dịch vụ y tế kịp thời và đúng quyền lợi.
Hỗ trợ mạnh hơn cho các nhóm yếu thế: Cụ thể, từ ngày 1/7/2025, thêm nhiều nhóm người yếu thế trong xã hội được hỗ trợ tham gia BHYT, như nhân viên y tế thôn bản, người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố, nghệ nhân nhân dân và nghệ nhân ưu tú, nạn nhân bị mua bán người. Ngoài ra, nhiều nhóm được cấp thẻ BHYT hoàn toàn miễn phí như dân quân thường trực, người từ 70 đến 75 tuổi thuộc hộ cận nghèo có hưởng trợ cấp tuất hằng tháng, người đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội, người lao động hết tuổi lao động nhưng chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu… Đây là minh chứng rõ ràng cho chính sách nhân văn, bao phủ và bảo vệ nhóm dễ bị tổn thương, tạo điều kiện tiếp cận y tế công bằng cho mọi người dân.
Người dân được khám chữa bệnh tại nhà, từ xa – và được thanh toán bởi BHYT: Lần đầu tiên, bảo hiểm y tế thanh toán các dịch vụ khám chữa bệnh tại nhà, từ xa, bao gồm cả thuốc, vật tư y tế và chi phí vận chuyển hợp lý trong các trường hợp phải chuyển tuyến cấp cứu hoặc điều trị nội trú. Đây là bước tiến rất nhân văn, đặc biệt với người cao tuổi, người bệnh mạn tính, người khuyết tật, hoặc cư dân vùng sâu, vùng xa trung tâm.
Miễn cùng chi trả 100% sau 5 năm tham gia liên tục: Từ 1/7/2025, người tham gia BHYT đủ 5 năm liên tục sẽ được quỹ BHYT chi trả toàn bộ chi phí (trong phạm vi quyền lợi) nếu chi phí cùng chi trả trong năm vượt quá 6 lần mức tham chiếu (14,04 triệu đồng). Chính sách này thể hiện rõ sự tri ân đối với người tham gia lâu dài và khuyến khích người dân duy trì thẻ BHYT một cách liên tục, có trách nhiệm.
Gia đình tham gia BHYT – giảm chi phí theo số lượng: Ngoài những mở rộng về quyền lợi, chính sách đóng BHYT theo hộ gia đình cũng có sự điều chỉnh linh hoạt hơn. Theo đó, mức đóng của từng thành viên trong hộ sẽ giảm dần theo số lượng người tham gia: người thứ hai đóng bằng 70% mức đóng của người đầu tiên, người thứ ba đóng 60%, người thứ tư 50% và từ người thứ năm trở đi chỉ còn 40%, giúp giảm gánh nặng tài chính – nhất là tại các vùng nông thôn, gia đình đông người.
Thủ tục đơn giản – kết nối dữ liệu tự động: Chỉ cần kê khai tạm trú, lưu trú đúng quy định và có căn cước công dân, người dân có thể nhanh chóng được xác định nơi cư trú, nhận thẻ BHYT điện tử, thời gian chờ hưởng giảm còn 30 ngày. Đây là bước tiến trong cải cách thủ tục hành chính.
Có thể thấy rằng, hệ thống chính sách bảo hiểm y tế có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 mang tính đột phá về cả phạm vi, đối tượng, quyền lợi và cơ chế hỗ trợ. Người dân được thụ hưởng nhiều dịch vụ mới như khám chữa bệnh tại nhà, điều trị bệnh hiểm nghèo tại các bệnh viện cấp chuyên sâu mà không cần chuyển tuyến, hỗ trợ chi phí vận chuyển, hoàn trả thuốc BHYT khi bệnh viện thiếu thuốc, giảm mức đóng theo hộ gia đình và đặc biệt là quyền lợi 100% chi phí nếu tham gia BHYT liên tục 5 năm trở lên. Tất cả những điều này cho thấy bảo hiểm y tế không chỉ là công cụ tài chính mà còn là “lá chắn” an sinh bền vững, đồng hành với người dân trong việc chăm sóc sức khỏe.
Việc triển khai các chính sách bảo hiểm y tế mới từ ngày 1/7/2025 mang lại nhiều lợi ích thiết thực, tuy nhiên cũng đặt ra không ít thách thức đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng và đồng bộ. Trước hết, hệ thống công nghệ thông tin cần được nâng cấp toàn diện để đáp ứng yêu cầu liên thông dữ liệu dân cư, cấp mã định danh và thực hiện thanh toán điện tử một cách an toàn, chính xác.
Bên cạnh đó, các cơ sở y tế, đặc biệt là tuyến y tế cơ sở, cần tăng cường năng lực chuyên môn và bổ sung nhân lực phù hợp nhằm triển khai hiệu quả các dịch vụ khám chữa bệnh tại các cấp chuyên môn kỹ thuật, đặc biệt trong bối cảnh có thể gia tăng số lượt khám chữa bệnh do không còn phân biệt địa giới hành chính - những nội dung hoàn toàn mới trong chính sách lần này. Đồng thời, công tác truyền thông phải được đẩy mạnh theo hướng sâu rộng, dễ hiểu, tránh tình trạng người dân hiểu sai hoặc bỏ sót quyền lợi do thiếu thông tin chính xác và đầy đủ. Đây là những yếu tố then chốt quyết định thành công của quá trình triển khai chính sách trong thực tiễn.