Hãy nhắm mắt lại một chút. Hít một hơi thật sâu. Và nhớ về cái ngày bạn cầm tờ giấy chẩn đoán trên tay.
Dòng chữ "Rối loạn phổ tự kỷ" (Autism Spectrum Disorder) nằm lạnh lùng trên trang giấy. Nó được xếp vào nhóm bệnh lý gì, bạn nhớ không? "Rối loạn tâm thần".
Tim bạn thắt lại. Cổ họng nghẹn đắng. Trong mắt xã hội, và đau đớn thay - trong cả mắt nhiều bác sĩ, đứa con bé bỏng của bạn đang mang một "bệnh lý về tâm trí".
Nhưng... Có bao giờ, trong những đêm ôm con đang gào khóc vì quá mệt mỏi, trong đầu bạn lóe lên một suy nghĩ "điên rồ"?
Rằng: "Rõ ràng con rất thông minh mà?" "Con nhớ được những thứ mình đã quên sạch. Con nhìn thấy hạt bụi trong nắng mà mình không thấy." "Tại sao lại gọi con là bị bệnh tâm thần?" "Hay là... cơ thể con đang đau ở đâu đó? Hay là con muốn nói mà không được?"
Nếu bạn từng có suy nghĩ đó. Thì xin chúc mừng. Bạn đã ĐÚNG.
Và y học hiện đại đang xem xét lại.
Tại sao? Tại sao một người dành cả đời để chẩn đoán, giờ lại muốn xé bỏ cái nhãn đó?
Hãy đọc chậm lại. Vì những sự thật dưới đây có thể sẽ minh oan cho đứa trẻ của bạn:
1. Con không "hỏng". Con chỉ đang chạy một Hệ điều hành khác. (Different, not defective)
Hãy tưởng tượng thế giới này là những chiếc máy tính chạy Windows. Còn con bạn? Con sinh ra là một chiếc Macbook tinh xảo với hệ điều hành MacOS.
Macbook có bị lỗi không? Không. Nó xử lý hình ảnh sắc nét hơn, vận hành chi tiết tốt hơn. Nhưng bi kịch bắt đầu khi chúng ta cố gắng cài phần mềm Windows vào máy Mac. Nó báo lỗi (Error). Nó treo máy.
Suốt bao nhiêu năm qua, chúng ta đã làm gì? Chúng ta cố gắng "sửa" con. Chúng ta ép con phải giao tiếp kiểu Windows, phải nhìn mắt, phải ngồi im... Chúng ta quên mất rằng: Phần cứng (Hardware) của con được thiết kế cho những sứ mệnh khác.
Đó là sự ưu việt/khác biệt sinh học. Không phải bệnh lý tâm thần!
2. Kẻ thù thực sự là ai?
Dr. Tony chỉ ra một kẻ thù giấu mặt mà chúng ta thường bỏ qua. Không phải Tự kỷ. Mà là "Cơn bão Lo âu" (The Tsunami of Anxiety).
Bạn thấy con la hét? Bạn thấy con đập đầu vào tường? Bạn nghĩ con hư? Con chống đối?
Không. Hãy nhìn sâu vào bên trong cơ thể con lúc đó. Tim con đang đập thình thịch. Ruột gan con đang co thắt. Cortisol (hormone căng thẳng) trong máu con đang tăng vọt.
Cơ thể con đang ở trạng thái báo động đỏ: "Chiến đấu hay Bỏ chạy". Đó không phải là hành vi của một đứa trẻ hư. Đó là tiếng kêu cứu của một cơ thể đang đau đớn và hoảng loạn!
3. Sự tra tấn vô hình
Dr. Tony ước rằng: Nếu ông là tỷ phú, ông sẽ không xây bệnh viện tâm thần. Ông sẽ đổ tiền vào nghiên cứu Giác quan và Vận động.
Có bao giờ bạn thấy con vụng về? "Bộ não muốn nói, nhưng cái miệng không chịu mở." "Bộ não muốn cầm bút, nhưng đôi tay cứ lóng ngóng."
Y học hiện đại gọi đó là sự "Ngắt kết nối não - bộ" (Mind-Body Disconnect). Có thể do viêm nhiễm. Có thể do thiếu năng lượng tế bào. Chứ không phải con lười biếng hay lờ đờ.
Con đang nỗ lực gấp 10 lần chúng ta để điều khiển chính tay chân mình. Bạn có thấy thương con không?
VẬY CHÚNG TA PHẢI LÀM GÌ?
Đã đến lúc thay đổi cách nhìn về con, chúng ta phải thay đổi thì xã hội mới thay đổi. Hãy trả lại công bằng cho con.
Xé bỏ cái nhãn "Tâm thần": Hãy nhìn nhận Tự kỷ là vấn đề của Sức khỏe thần kinh & Sinh học toàn cơ thể.
Ngừng "chữa" Tự kỷ: Đừng cố biến chiếc Macbook thành máy Windows nữa. Vô ích thôi. Hãy tập trung "chữa" môi trường cho con. Hãy làm dịu hệ thần kinh đang bốc hỏa của con. Hãy chăm sóc giấc ngủ, đường ruột để não bộ con được nghỉ ngơi.
Lắng nghe cơ thể: Trước khi trách mắng hành vi của con, hãy tự hỏi: "Con đang đau bụng, hay đau răng, đau tai hay đau ở đâu?" "Tiếng ồn này có làm con buốt óc không?"
Dr. Tony đã nghỉ hưu. Nhưng thông điệp của ông là một di sản.
Đêm nay, khi nhìn con ngủ. Đừng nhìn thấy một "bệnh nhân" cần được chữa trị. Hãy nhìn thấy một chiến binh dũng cảm, đang đơn độc chiến đấu với cả một thế giới ồn ào.
Con không cần sự thương hại. Con cần sự thấu hiểu. Đến tận cùng gốc rễ sinh học.
Nếu bạn tin rằng con mình xứng đáng được đối xử công bằng hơn... Hãy chia sẻ bài viết này.
Để không còn một đứa trẻ nào bị gọi oan là "Tâm thần" nữa.